Της Μαρίας Ηρακλέους
Το τελευταίο διάστημα τα τηλεφωνήματα καταναλωτών στις εταιρείες εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων έχουν αυξηθεί σημαντικά. Πρόκειται για καταναλωτές οι οποίοι βλέπουν τους τελευταίους μήνες τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος να απογειώνονται και να φτάνουν σε πρωτόγνωρα επίπεδα και αναζητούν πιο οικονομικές λύσεις μέσα από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Σύμφωνα μάλιστα με ρεπορτάζ του Απόστολου Τομαρά στην κυριακάτικη έκδοση της Καθημερινής, η κατανάλωση του ηλεκτρικού ρεύματος για Ιανουάριο-Φεβρουάριο 2022 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, είναι αυξημένη κατά 23%, ενώ το ράλι τιμών καυσίμων διεθνώς συνεχίζεται, εξωθούμενο από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Φυσικά ανάλογο ενδιαφέρον δεν υπάρχει μόνο στην Κύπρο. Όλες οι χώρες προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτηση σε ορυκτά καύσιμα, ως εκ τούτου υπάρχει παντού αυξημένη ζήτηση για τα φωτοβολταϊκά συστήματα τονίζουν επιχειρηματίες του κλάδου. Αναμένεται λοιπόν, ότι το ενδιαφέρον των καταναλωτών θα συνεχιστεί, ή τουλάχιστον θα καταγράφει αύξηση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Όπως αναφέρει ο Χριστόδουλος Φαλκονίδης, διευθυντής της εταιρείας Ergo Energy, η ζήτηση για φωτοβολταϊκά συστήματα στο σπίτι, παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια μια αύξηση της τάξης του 10%. Από την πλευρά του ο Δημήτρης Ναζίρης, διευθυντής της big solar, αναφέρει ότι στην χονδρική αγορά η ζήτηση έχει αυξηθεί γύρω στο 20-30% από την αρχή του 2022.
Αύξηση 21%
Πιο κατατοπιστική εικόνα, μέχρι το 2021 τουλάχιστον, δίνουν τα στοιχεία του Υπουργείου Ενέργειας, Βιομηχανίας και Εμπορίου, όπως παρουσιάζονται και στον σχετικό πίνακα. Από το 2019, χρονιά έναρξης των χορηγιών, μέχρι το 2021, τα εγκατεστημένα συστήματα φωτοβολταϊκών σε οικίες σε παγκύπριο επίπεδο, έχουν διπλασιαστεί ενώ υπερδιπλασιάστηκε η ισχύς. Συγκεκριμένα το 2019 υποβλήθηκαν 3508 αιτήσεις, μειώθηκε στις 3185 το 2020 και ανέβηκε ξανά το 2021 φτάνονται τις 3579. Ο αριθμός των εγκατεστημένων φωτοβολταϊκών συστημάτων σημείωσε αύξηση 26% το 2021 σε σχέση με το 2020, φτάνοντας τα 24.877, ενώ κατά 40% αυξήθηκε τον προηγούμενο χρόνο η ισχύς. Όπως εκτιμά ο λειτουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας Α’ Γιώργος Τσιαμέττης, το ενδιαφέρον των καταναλωτών θα αυξηθεί, με την ανακοίνωση του σχεδίου χορηγιών για ενθάρρυνση της χρήσης ΑΠΕ και εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες. Το σχέδιο χορηγιών για το 2022 αναμένεται να ανακοινωθεί μέχρι τον Μάιο. Στην Υπηρεσία Ενέργειας αναμένουν πάντως ότι φέτος το ενδιαφέρον θα αυξηθεί σημαντικά και αυτό θα καταγραφεί επίσημα πια, μέσα από τις νέες αιτήσεις του σχεδίου χορηγιών για ενθάρρυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες.
Κατανάλωση και κιλοβάτ
Η επιλογή του συστήματος φωτοβολταϊκού γίνεται στη βάση των καταναλώσεων του υποστατικού και όχι αναλόγως του εμβαδού. Για παράδειγμα για κατανάλωση 8 χιλιάδων κιλοβατόρων (υπολογίζεται μια κατοικία με εμβαδό 100 τμ), ο καταναλωτής μπορεί να εγκαταστήσει φωτοβολταϊκό σύστημα παραγωγής 4 κιλοβάτ. Βάσει του σχεδίου, υπάρχει η δυνατότητα οι κιλοβατώρες που περισσεύουν κάθε τέλος του χρόνου, να μεταφέρονται την επόμενη χρονιά μέχρι και για 15 χρόνια που ισχύει το συμβόλαιο του net metering. Υπενθυμίζετια ότι στο πλαίσιο του net metering οι κιλοβατώρες της ηλεκτρικής με τις κιλοβατώρες παραγωγής των φωτοβολταϊκών συμψηφίζονται. Άρα, αν η κατανάλωση του σπιτιού κατά την διάρκεια της ημέρας είναι μηδενική, η ενέργεια του φωτοβολταϊκού καταμετράται. Αν οι κιλοβατώρες που καταναλωθούν το βράδυ από το δίκτυο της ΑΗΚ είναι στο ίδιο επίπεδο με αυτές που είχαν παραχθεί κατά την διάρκεια της ημέρας, τότε το κόστος για τον καταναλωτή είναι μηδενικό (εκτός από τις πάγιες χρεώσεις).
Μέχρι 13 χιλιάδες ευρώ
Ένα ζήτημα το οποίο κρατά πίσω τους καταναλωτές είναι φυσικά το κόστος μιας τέτοιας επένδυσης. Η τιμή για το μεγαλύτερο σύστημα των δέκα κιλοβάτ κυμαίνεται μεταξύ 12-13 χιλιάδες ευρώ. Τα πιο μικρά συστήματα των 5 κιλοβάτ, αναλογικά είναι ακριβότερα περιγράφει ο κ. Φαλκονίδης με τις τιμές να κυμαίνονται γύρω στις 6-7 χιλιάδες ευρώ. Σε αυτό το κόστος περιλαμβάνεται εκτός από τον εξοπλισμό και την εγκατάσταση την καταγραφή της οροφής, τον σχεδιασμό, την στατική επάρκεια, την ηλεκτρολογική μελέτη και τις αιτήσεις στην Αρχή Ηλεκτρισμού. Η εγκατάσταση διαρκεί δύο –τρεις μέρες και όλη η διαδικασία περίπου ένα μήνα. Η απόσβεση αυτού του κόστους, ανάλογα με την κατανάλωση του υποστατικού, μπορεί να διαρκέσει μέχρι 5 χρόνια. Από εκεί και πέρα το φωτοβολταϊκό μπορεί να αξιοποιείται μέχρι και 25 χρόνια.
Το κόστος των πρώτων υλών
Ακόμα και αν μια τέτοια επένδυση αποδεικνύεται συμφέρουσα για τον καταναλωτή, εντούτοις το κόστος αυτής επηρεάζεται αναπόφευκτα από τις αυξήσεις στις τιμές των πρώτων υλών διεθνώς. Μάλιστα τους τελευταίους τρεις μήνες οι τιμές σε πυρίτιο, σίδερο, αλουμίνιο και γυαλί από τα οποία αποτελείται ένα φωτοβολταϊκό σύστημα, έχουν αυξηθεί μεταξύ 10-20% και αναμένονται νέες αυξήσεις αφενός λόγω πολέμου στην Ουκρανία, και αφετέρου ως αποτέλεσμα άλλων αυξήσεων. Αυτό ωστόσο δεν εκτιμάται ότι θα επηρεάσει αρνητικά το ενδιαφέρον των καταναλωτών. «Είναι πολλαπλάσια η αύξηση του ηλεκτρικού ρεύματος σε σχέση με την αύξηση της τιμής των υλικών», όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Ναζίρης διευθυντής της εταιρείας Big Solar.
Η διαθεσιμότητα
Εκτός από τις ανατιμήσεις, ως μεγαλύτερο πρόβλημα από τους επαγγελματίες του κλάδου, περιγράφεται η εξεύρεση των υλικών, ζήτημα που απασχολεί γενικότερα τους περισσότερους κλάδους. Όπως αναφέρουν επιχειρηματίες του κλάδου στην «Κ», αν συνεχιστεί ο πόλεμος το πρόβλημα παραγωγής και επάρκειας πρώτων υλών προβλέπεται ότι θα γίνει ιδιαίτερα αισθητό στην αγορά κυρίως για μεγάλα έργα φωτοβολταϊκών και οι καθυστερήσεις θα είναι αναπόφευκτες. Τα προβλήματα δεν θα ξεπεραστούν εύκολα και η αγορά θα χρειαστεί αρκετό χρόνο για να ορθοποδήσει, αναφέρει ο κ. Ναζίρης και δίνει ως παράδειγμα το περιστατικό με την Διώρυγα του Σουέζ, που χρειάστηκε να περάσουν δυόμισι μήνες για να εξομαλυνθεί η κατάσταση στο εμπόριο. Στην προκειμένη περίπτωση οι παρενέργειες θα είναι πολλαπλάσιες και ο χρόνος αποθεραπείες πολύ μεγαλύτερος. Όπως υποστηρίζουν προμηθευτές, αν σταματήσει σήμερα ο πόλεμος, η κανονικότητα δεν θα επιστρέψει πριν από την παρέλευση έξι μηνών.
Γίνονται προσπάθειες να εφαρμοστεί το virtual net metering
Πέραν της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών είναι εξαιρετικά σημαντική η εξοικονόμηση ενέργειας, επισημαίνει ο κ. Τσιαμμέττης. Ως εκ τούτου, το σχέδιο χορηγιών καλύπτει και θερμομόνωση οροφής. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος ο οποίος θα τοποθετήσει φωτοβολταϊκά, προχωρώντας παράλληλα σε θερμομόνωση οροφής, θα λάβει αυξημένη χορηγία. Καλύπτονται και διαμερίσματα, ωστόσο προκύπτουν τεχνικά ζητήματα για την χρήση κοινόχρηστων χώρων, εφόσον υπάρχει η ανάγκη συγκατάθεσης όλων των ενοίκων της πολυκατοικίας. Για τον σκοπό αυτό έχει αποφασιστεί και γίνονται προσπάθειες να εφαρμοστεί το virtual net metering. Πρόκειται για εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σε άλλο σημείο και συμψηφισμός με το υποστατικό, κάτι το οποίο επίσης θα περιλαμβάνεται στο νέο σχέδιο χορηγιών.
Σχέδιο για επιχορηγήσεις πέραν των 7 εκατ. ευρώ
Το σχέδιο χορηγιών συνεχίζεται και το 2022 και αναμένεται να προκηρυχθεί μέσα στον επόμενο ενάμιση μήνα από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και θα έχει αναδρομική ισχύ ώστε να καλύπτονται οι αιτήσεις που γίνονται στο ενδιάμεσο και για να συνεχίσουν οι επενδύσεις.
Πρόθεση του Υπουργείου είναι όπως το νέο Σχέδιο προκηρυχθεί με αναδρομική ισχύ, με τρόπο που να διασφαλίζει την ομαλή συνέχεια του υφιστάμενου Σχεδίου του 2021, για το οποίο η υποβολή αιτήσεων τερματίζεται στις 20/12/2021. Αναφέρεται επίσης ότι πιθανόν να υπάρξουν αλλαγές τόσο σε πρόνοιες του Σχεδίου όσο και στη διαδικασία και απαιτούμενα έντυπα υποβολής αίτησης.
Όπως έχει ήδη αναφερθεί πιο πάνω, το 2021 υποβλήθηκαν 3579 αιτήσεις για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών για οικιακή χρήση. Το σχέδιο παροχής χορηγιών για ενθάρρυνση της χρήσης ΑΠΕ και της εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες 2021 αφορούσε φυσικά πρόσωπα τα οποία προβαίνουν σε επένδυση Θερμομόνωσης Οροφής Υφιστάμενης Κατοικίας ή/και εγκατάστασης Φωτοβολταϊκού Συστήματος με τη μέθοδο Net Metering σε υφιστάμενες κατοικίες. Οι οικοδομές για τις οποίες υποβάλλεται η «Αίτηση για καταβολή χορηγίας» θα πρέπει να χρησιμοποιούνται νόμιμα ως κατοικίες. Το Σχέδιο χρηματοδοτείται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ (Κανονισμός (ΕΕ) 2021/241). Ο συνολικός προϋπολογισμός που θα διατεθεί στο πλαίσιο εφαρμογής της παρούσας προκήρυξης του Σχεδίου, ανέρχεται στις €7.310.000, εκ των οποίων οι €310.000 αποτελούν Δημόσια Δαπάνη (χρηματοδότηση από το Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞ.Ε) και αφορούν αιτήσεις για οικίες που βρίσκονται σε ορεινές περιοχές στο πλαίσιο ΕΣΑΟΚ. Την ευθύνη διαχείρισης και εφαρμογής του Σχεδίου, έχει η Επιτροπή Διαχείρισης του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞ.Ε («η Επιτροπή»). Ειδικότερα η Επιτροπή αναλαμβάνει την ενημέρωση και πληροφόρηση των ενδιαφερομένων, την οργάνωση της απαραίτητης υποδομής, την παραλαβή, ταξινόμηση και καταχώριση των αιτήσεων, τον έλεγχο των τυπικών προϋποθέσεων συμμετοχής και των απαιτούμενων δικαιολογητικών και γενικά την πλήρη διοικητική υποστήριξη του Σχεδίου, τη διαδικασία αξιολόγησης των αιτήσεων του Σχεδίου, τον έλεγχο και επαλήθευση / βεβαίωση των δαπανών.
Έντυπη Έκδοση
