Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Με τη πανδημία ακόμα να βρίσκεται σε εξέλιξη και να βιώνουμε τις επιπτώσεις της, ο πόλεμος ήρθε να δυσκολέψει ακόμα την εξίσωση. Ο πληθωρισμός και η ακρίβεια πλήττει πλέον όλα τα κυπριακά νοικοκυριά και αναζητούνται μέτρα που θα ληφθούν για την ελαχιστοποίηση τους. Εξάλειψη του πληθωρισμού και της ακρίβειας ωστόσο δεν είναι δυνατή ότι μέτρα και να λάβουν τα κράτη. Το πρωί της Παρασκευής 11 π.μ. θα προεδρεύσει σύσκεψης ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με αρμόδιους Υπουργούς και φορείς για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τη νέα παγκόσμια οικονομική κρίση, στο Προεδρικό Μέγαρο.
Ποια όμως θα είναι πιθανώς αυτά; Ένα μέτρο το οποίο θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως θα παρθεί είναι η ανανέωση της μείωσης του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα και του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα για τρεις μήνες. Είναι μέτρο το οποίο ισχύει και σήμερα και αν πάψει η εφαρμογή του θα δούμε την τιμή της βενζίνης να ανεβαίνει κατά 8,3 σεντ. του ευρώ, σε μια ήδη πολύ αυξημένη τιμή στην αντλία. Μπαίνοντας στο κεφάλαιο ρεύμα, το μέτρο αφορά στη μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα για τους οικιακούς καταναλωτές από το 19% στο 10% και για τις ευάλωτες ομάδες στο 5%.
Πέραν αυτών των δύο μέτρων, αναμένονται και «μικρά – μικρά» μέτρα τα οποία θα αμβλύνουν την ακρίβεια. Δεν αποκλείονται μέτρα που θα επηρεάσουν τη τιμή του γάλατος και του ψωμιού, αλλά και σύμφωνα με πληροφορίες μέτρα τα οποία θα έχουν σχέση με τις τιμές των σιτηρών για κτηνοτροφικούς σκοπούς.
Ένα άλλο μέτρο που βρίσκεται στο τραπέζι και αναμένουμε τις επίσημες ανακοινώσεις για να δούμε εάν ευσταθεί ή όχι, είναι να γίνουν διευκολύνσεις στην καταβολή φόρων, ΦΠΑ και εισφορών στο κράτος από επιχειρήσεις που πλήττονται από τις ψηλές τιμές της ενέργειας. Άλλο ένα μέτρο επίσης που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα και θα αναμένουμε να δούμε αν θα εφαρμοστεί και εδώ, αφορά επιδότηση συγκεκριμένου ποσού στα νοικοκυριά για καύσιμα.
Πέραν τέτοιων μέτρων, δεν αποκλείεται να δημιουργηθούν και μεγάλα αποθέματα βασικών αγαθών και πρώτων υλών, ύλες που αναμένεται να αυξηθεί η αξία τους λόγω των πληθωριστικών τάσεων.
Όλα τα παραπάνω μέτρα αλλά και όσα και να παρθούν θα οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση των χρηματοδοτικών αναγκών του κράτους και επιβαρύνουν σημαντικά τα δημόσια οικονομικά περιλαμβανομένων της μείωσης των κρατικών εσόδων. Η επίπτωση στην κυπριακή οικονομία από τον πληθωρισμό θα έχει έτσι κι αλλιώς κάποιο κόστος, η κοινωνική πλευρά του κράτους ωστόσο είναι εξίσου σημαντική διότι τα νοικοκυριά έχουν αρχίσει και πιέζονται σημαντικά.
Στην περίπτωση της ακρίβειας και του πληθωρισμού που έχει προκύψει λόγω πανδημίας και πολέμου δεν γίνεται να εφαρμοστεί μια ξεχωριστή προσέγγιση για κάθε τομέα οικονομικής δραστηριότητας, ή για πιθανούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας που θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα.
Παυσίπονο και οι επενδύσεις
Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε εντός της εβδομάδας νομοσχέδιο για την παραχώρηση αυξημένης έκπτωσης κατά 20% για δαπάνες Έρευνας & Ανάπτυξης για φορολογικούς σκοπούς, στηρίζοντας έτσι την ανάπτυξη & την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Προγράμματα προσέλκυσης εργατικού δυναμικού και επιχειρήσεων από το εξωτερικό βοηθούν μακροπρόθεσμα στον περιορισμό των επιπτώσεων. Εξάλλου μην ξεχνάμε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε σε μείωση των προβλέψεων για την κυπριακή οικονομία, λέγοντας πως η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 2,3% στο τρέχον έτος, λόγω των επιπτώσεων της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και του πληθωρισμού.
Στο 8,8% ο πληθωρισμός
Ο πληθωρισμός τον Απρίλιο 2022 αυξήθηκε με ρυθμό 8,8% και ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αυξήθηκε κατά 2,58 μονάδες και έφτασε στις 110,36 μονάδες σε σύγκριση με 107,78 μονάδες τον Μάρτιο 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας. Οι μεγαλύτερες μεταβολές στις οικονομικές κατηγορίες συγκριτικά με τον Απρίλιο του 2021 καταγράφηκαν στον Ηλεκτρισμό με ποσοστό 39%, στα Πετρελαιοειδή με ποσοστό 32% και στα Γεωργικά Προϊόντα με ποσοστό 18,3%. Σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, η μεγαλύτερη μεταβολή παρουσιάστηκε στον Ηλεκτρισμό με ποσοστό 16,4%. Συγκριτικά με τον Απρίλιο του 2021, οι μεγαλύτερες μεταβολές παρατηρήθηκαν στις κατηγορίες Στέγαση, Ύδρευση, Ηλεκτρισμός και Υγραέριο (21,1%), Μεταφορές (18%) και Τρόφιμα και μη Αλκοολούχα Ποτά (11%).
