Της Δωρίτας Γιαννακού
Προετοιμάζουν το έδαφος στον Κάτω Πύργο Τηλλυρίας οι αρμόδιοι φορείς προκειμένου να πάρει σάρκα και οστά η πρώτη πράσινη κοινότητα στην Κύπρο, η οποία θα αποτελέσει πρότυπο και για τις επόμενες. Μετά από την παρουσίαση του οράματος της κυβέρνησης τον περασμένο Δεκέμβριο για την περιοχή της Τηλλυρίας, οι αρμόδιοι φορείς επισκέφθηκαν αρκετές φορές τον Κάτω Πύργο προκειμένου να επεξηγήσουν τα έργα που προνοούνται στο ευρύτερο πλαίσιο της μετάβασης προς μια βιώσιμη και κλιματικά ουδέτερη Κύπρο μέσω της εφαρμογής καινοτόμων πολιτικών, που στόχο έχουν τη βελτίωση της ζωής των κατοίκων και την προστασία του περιβάλλοντος. Τον στόχο να καταστεί η Τηλλυρία κλιματικά ουδέτερη έχει αναλάβει το γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος και Ευημερίας των Ζώων, ενώ τον συντονιστικό ρόλο σε ό,τι αφορά τον στόχο της ενεργειακής αυτονομίας της περιοχής έχουν το υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και το Ενεργειακό Γραφείο Κύπρου.
Τι προνοείται
Το μοντέλο της πρώτης ενεργειακής κοινότητας της Κύπρου στην ακριτική Τηλλυρία, που χρηματοδοτείται από την ΟΠΑΠ με €2,2 εκατ., περιλαμβάνει τη θερμομόνωση των οροφών 100 νοικοκυριών και επιχειρήσεων και την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών πλαισίων με στόχο τη μείωση του ενεργειακού κόστους. Παράλληλα, προνοείται και η αγορά τριών ηλεκτρικών λεωφορείων τα οποία θα χρησιμοποιούνται ως σχολικά σε πρώτη φάση. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στον σχεδιασμό της ενεργειακής αυτονομίας της περιοχής λήφθηκαν υπόψη και οι κάτοικοι που έχουν ήδη εγκατεστημένα φωτοβολταϊκά πλαίσια στις οροφές τους, καθώς υπάρχει πρόνοια κατά την οποία είναι εφικτό να συμμετέχουν στην ενεργειακή κοινότητα που θα δημιουργηθεί στον Κάτω Πύργο Τηλλυρίας. Σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί από τους αρμόδιους φορείς, η εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών σε όσους θα συμμετάσχουν θα ξεκινήσει τους πρώτους μήνες του 2026.
Το μεγαλύτερο ατού της ενεργειακής κοινότητας στην περιοχή θα είναι η κεντρική μονάδα αποθήκευσης πράσινης ενέργειας, η οποία προγραμματίζεται να γίνει σε κεντρικό σημείο της περιοχής. Η μονάδα αποθήκευσης αναμένεται ότι θα συμβάλει στη σταθερότητα του δικτύου και στην καλύτερη αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της ακριτικής περιοχής.
Τα στάδια
Τον Απρίλη το Ενεργειακό Γραφείο προχώρησε στην παρουσίαση του μοντέλου της πρώτης ενεργειακής κοινότητας της χώρας μας στους κατοίκους της ακριτικής περιοχής. Συγκεκριμένα, όπως πληροφορούμαστε, το αρμόδιο γραφείο και το αρμόδιο Υπουργείο πραγματοποίησαν συναντήσεις τόσο με τα νοικοκυριά όσο και με τις επιχειρήσεις προκειμένου να επεξηγηθούν οι διαδικασίες, τα χρονοδιαγράμματα αλλά και το τι ακριβώς περιλαμβάνεται στο σχέδιο που προνοεί την ενεργειακή αυτονομία της περιοχής του Κάτω Πύργου Τηλλυρίας. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των επαφών λήφθηκαν απόψεις και δηλώσεις ενδιαφέροντος από νοικοκυριά και επιχειρήσεις προκειμένου να συμμετέχουν στην ενεργειακή κοινότητα που θα δημιουργηθεί.
Η παρουσίαση έλαβε χώρα στο Κοινοτικό Συμβούλιο Κάτω Πύργου, παρουσία των προέδρων των Κοινοτικών Συμβουλίων του Συμπλέγματος, του προέδρου της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, εκπροσώπων της Υπηρεσίας Ενέργειας και της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου, νοικοκυριών και επιχειρήσεων της περιοχής. Το πρώτο βήμα, όπως τονίστηκε από τους αρμόδιους φορείς, είναι η σύσταση της νομικής οντότητας, εταιρείας ενεργειακής κοινότητας στην οποία θα συμμετέχουν υποχρεωτικά ως μέλη όλα τα κοινοτικά συμβούλια της περιοχής. Εφόσον στόχος είναι να καταστεί η ίδια η κοινότητα παραγωγός ενέργειας για να μπορεί να διαχειρίζεται τα αποθέματά της για όλους τους κατοίκους οι οποίοι θα συμμετέχουν, οι τοπικές αρχές, οι κάτοικοι και οι επιχειρήσεις θα συνεργαστούν για να επιτευχθεί η ενεργειακή αυτονομία της πράσινης κοινότητας. Ακολούθως, η εταιρεία που θα δημιουργηθεί θα προχωρήσει σε διαδικασία διαγωνισμού προκειμένου να συλλέξει προσφορές από ενδιαφερόμενους για την προμήθεια εξοπλισμού και εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών πλαισίων.
Η ίδρυση οντότητας
Τα χρονοδιαγράμματα για την ίδρυση της εταιρείας έχουν ήδη καθοριστεί, με ορόσημο τον Σεπτέμβριο. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η κατάθεση όλων των απαραίτητων εγγράφων στις αρμόδιες αρχές της κοινότητας, ώστε να ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες και να τεθεί σε πλήρη λειτουργία η νέα εταιρική οντότητα. Σύμφωνα με πληροφορίες από τις αρμόδιες αρχές, η ενεργειακή αυτή οντότητα θα έχει ως επιδίωξη τη δημιουργία μιας υγιούς μορφής ενέργειας με στόχο να μειωθεί το ενεργειακό κόστος των κατοίκων της ακριτικής περιοχής.
Το ενδιαφέρον
Στο 70% έφτασε το ενδιαφέρον των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων του Κάτω Πύργου Τηλλυρίας για να αποτελέσουν μέρος της πρώτης ενεργειακής κοινότητας της Κύπρου και να επωφεληθούν σε κατοπινό στάδιο τους καρπούς της. Πιο συγκεκριμένα, ενδιαφέρον επέδειξαν 60 νοικοκυριά και 12 επιχειρήσεις. Όπως πληροφορούμαστε, στην ενεργειακή κοινότητα που θα αποτελέσει πρότυπο για τις επόμενες, θα συμμετέχουν εκτός από όλα τα κοινοτικά συμβούλια της περιοχής, τα σχολεία της περιοχής, τα νοσοκομεία, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια. Το ποσοστό του 70% προκύπτει καθώς είχε τεθεί ως προκαταρκτικός στόχος τα 100 υποστατικά για τοποθέτηση φωτοβολταϊκών πλαισίων στην περιοχή προκειμένου να καλυφθεί και ο στόχος των €2,2 εκατ. που προσέφερε ως χρηματοδότηση η ΟΠΑΠ. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι χρειάζεται περαιτέρω χώρος για την τοποθέτηση των φωτοβολταϊκών θα χρησιμοποιηθούν ορισμένοι από τους δημόσιους χώρους στάθμευσης, υπογραμμίζουν οι αρμόδιοι φορείς. Στόχος των εμπλεκόμενων αρχών είναι να μην τοποθετηθεί κανένα πλαίσιο φωτοβολταϊκών στη γη λόγω του ότι η πρώτη ενεργειακή κοινότητα θα πρέπει να αποτελέσει πρότυπο κοινότητας και να τηρεί τις αρχές του πλαισίου της μετάβασης προς μια βιώσιμη και κλιματικά ουδέτερη Κύπρο.
Aλλες δράσεις για την πράσινη κοινότητα
Επιπρόσθετες δράσεις που εντάσσονται στην πράσινη κοινότητα αφορούν τη λειτουργία πράσινου περιπτέρου στον Κάτω Πύργο για οικιακά ανακυκλώσιμα, την κατασκευή σύγχρονου δικτύου συλλογής λυμάτων και σταθμού επεξεργασίας το οποίο αναμένεται να υλοποιηθεί σε δύο φάσεις, τη δημιουργία πράσινου σημείου και σημείου ανακύκλωσης για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, την εγκατάσταση κοινοτικού κομποστοποιητή για την επεξεργασία οργανικών αποβλήτων και παραγωγής κομπόστας, τη συντήρηση φράγματος και του αρδευτικού δικτύου, τη βελτίωση αλιευτικού καταφυγίου του Κάτω Πύργου, την εγκατάσταση δημόσιου σημείου φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων στον Κάτω Πύργο, τη δημιουργία Κέντρου Εξυπηρέτησης One-Stop Shop για ενίσχυση πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες προς τους κατοίκους του συμπλέγματος και την εκπόνηση τυποποιητικού οδηγού για κλιματικά ουδέτερες κοινότητες σε συνεργασία με τον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS).
