Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Οι τροπολογίες της ΕΔΕΚ, οι οποίες υπερψηφίστηκαν από την Ολομέλεια την περασμένη Παρασκευή, φαίνεται ότι θα καθυστερήσουν όλο το νέο πλαίσιο Περί Καταναλωτικής Πίστης, το οποίο αφορά τα θέματα πληροφόρησης των καταναλωτών για τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τους τρόπους προστασίας των δανειοληπτών. Ναι μεν ψηφίστηκε το εναρμονιστικό νομοσχέδιο από την Ολομέλεια της Βουλής, αλλά σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ», οι δύο αυτές τροπολογίες θα σημάνουν την επιστροφή του νομοσχεδίου στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο. Πρακτικά, ενόψει του φόβου για να μην υπάρχουν κίνδυνοι σχετικά με τη νέα νομοθεσία, η Βουλή δεν θα προχωρήσει στην τελική αρχειοθέτηση του κειμένου και της δημοσίευσής του στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας για να γίνει νόμος και εκ του αποτελέσματος θα επιστρέψει στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο. Σημειώνεται πως το νομοσχέδιο κατατέθηκε καθυστερημένα, μόλις στις 10 Φεβρουαρίου 2017, και αφού εξέπνευσε και η δεύτερη προθεσμία που είχε δοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για εναρμόνιση της Οδηγίας στην εγχώρια νομοθεσία.
Οι δυο τροπολογίες της ΕΔΕΚ που υπερψηφίστηκαν αφορούν την απαγόρευση της καταβολής προμήθειας από τα πιστωτικά ιδρύματα προς τους μεσίτες πιστώσεων που θα αδειοδοτηθούν για να παρέχουν πληροφορίες στους καταναλωτές για τα στεγαστικά δάνεια, ενώ με τη δεύτερη τροπολογία διεγράφησαν από το πεδίο εφαρμογής του νομοσχεδίου τα μη πιστωτικά ιδρύματα, των οποίων η λειτουργία θα επιτρεπόταν αν το νομοσχέδιο ψηφιζόταν ως έχει, και μάλιστα με αρχικό κεφάλαιο λειτουργίας μόλις 500.000 ευρώ.
Σύμφωνα με την ΕΔΕΚ, το νομοσχέδιο αλλάζει την εγχώρια νομοθεσία. Κατέθεσε τέσσερις τροπολογίες με στόχο, όπως αναφέρει, τη διασφάλιση των συμφερόντων των Κυπρίων δανειοληπτών. Από τις τέσσερις τροπολογίες υπερψηφίστηκαν οι δυο. Η ανακοίνωση του κόμματος επί της πρώτης τροπολογίας, είναι οι εξής: «Ως ΕΔΕΚ θεωρούμε ότι αν ο μεσίτης πιστώσεων θα λαμβάνει και προμήθεια πέραν της αμοιβής του από το Πιστωτικό Ίδρυμα, αυτό θα λειτουργήσει εις βάρος της αμεροληψίας του και κατά συνέπεια εις βάρος του καταναλωτή. Για αυτό με την τροπολογία μας απαγορεύσαμε την καταβολή προμήθειας προς τον μεσίτη πιστώσεων, ευχέρεια που μας έδινε ως κράτος μέλος η Οδηγία και το Υπουργείο Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν την άσκησε». Αναφορικά με τη δεύτερη τροπολογία, αναφέρουν τα εξής: «Ως ΕΔΕΚ θεωρούμε ότι την παρούσα στιγμή, με την οικονομική κρίση που ακόμη βιώνει ο τόπος μας, το να επιτραπεί η λειτουργία τέτοιων ιδρυμάτων εγκυμονεί πολλούς κινδύνους. Από τη στιγμή που άλλα κράτη μέλη απαγορεύουν τη λειτουργία μη πιστωτικών ιδρυμάτων, θεωρούμε ότι η λειτουργία τους θα πρέπει να συζητηθεί σε κατοπινό στάδιο και αφού ετοιμαστούν πρώτα οι κατάλληλοι μηχανισμοί εποπτείας τους».
Θα καθυστερήσει
Επί της ουσίας, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από Κοινοβουλευτικούς κύκλους, θα γίνει αναφορά επί του νομοσχεδίου, όπου αναπόφευκτα θα καθυστερήσει και η εφαρμογή του. Υπενθυμίζεται πως η αναφορά γίνεται προς την ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση λειτουργεί εν είδει συνταγματικού δικαστηρίου.
Συν τοις άλλοις, με την εν λόγω εξέλιξη, η εφαρμογή του νομοσχεδίου από ό,τι φαίνεται θα γίνει αρκετά καθυστερημένα. Υπενθυμίζουμε δε, ότι, είχε ζητηθεί να δοθεί περίοδος χάριτος τουλάχιστον 3 – 4 μηνών μέσα στην οποία τα πιστωτικά ιδρύματα θα έπρεπε να προβούν στις ενέργειες που είναι αναγκαίες για συμμόρφωση τους με τη νέα νομοθεσία, κάτι το οποίο όμως δεν είχε δοθεί. Άρα, και να μην υπήρχε συνταγματικό κώλυμα έπειτα από τις τροπολογίες, η πρακτική εφαρμογή του νομοσχεδίου δεν θα μπορούσε να γίνει από την επόμενη ημέρα. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τα εμπλεκόμενα μέρη, θα έπρεπε να γίνει ετοιμασία και τροποποίηση νομικών εγγράφων και συμβάσεων πίστωσης, με μια σειρά εσωτερικών διαδικασιών και εγκρίσεων στα Πιστωτικά Ιδρύματα (ΠΙ).
Πρόσθετα, θα χρειαστούν λογισμικές και μηχανογραφικές αλλαγές, ετοιμασία νέου προσυμβατικού εντύπου, καθώς και να ετοιμαστεί / αναθεωρηθεί το εξατομικευμένο προσυμβατικό έντυπο το οποίο σύμφωνα με το νόμο θα πρέπει να δίδεται στον πελάτη – καταναλωτή κατά τη προσυμβατική φάση. Θα χρειάζονταν επίσης τα ΠΙ να ετοιμάσουν νέο έντυπο για τα δάνεια σε ξένο συνάλλαγμα, ενώ ο κύριος λόγος που έχει ζητηθεί ο χρόνος προσαρμογής, είναι η παροχή εξειδικευμένης εκπαίδευσης στο προσωπικό τους.
Επιβεβλημένη ψήφιση
Η ψήφιση των δύο νομοσχεδίων ήταν «επιβεβλημένη», επειδή όπως εξήγησε ο Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Συλλούρης η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται ενώπιον της επιβολής προστίμου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο λόγος για τα «Ο περι Συμβάσεων Πίστωσης για καταναλωτές σε σχέση με ακίνητα που προορίζονται για κατοικία νόμος του 2017», και για το «Περί των Συμβάσεων καταναλωτικής πίστης (τροποποιητικός) νόμος του 2017.
Το πρώτο νομοσχέδιο ρυθμίζει το πλαίσιο των συμβάσεων πίστωσης σε καταναλωτές οι οποίες εξασφαλίζονται με υποθήκη ή με άλλη παρόμοια εξασφάλιση και αφορούν ακίνητα που προορίζονται για κατοικία καθώς και συμβάσεις, σκοπός των οποίων είναι η απόκτηση ακίνητης ιδιοκτησίας από καταναλωτή. Αποσκοπεί στη δημιουργία υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών στον τομέα των συμβάσεων πίστωσης, με υποχρεωτική αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του καταναλωτή πριν από τη χορήγηση πίστωσης, η οποία θα λαμβάνει δεόντως υπόψη τους παράγοντες που επιτρέπουν την αξιολόγηση της προοπτικής τήρησης των υποχρεώσεων αποπληρωμής του καταναλωτή, καθώς και ορισμένες απαιτήσεις αδειοδότησης και προληπτικής εποπτείας σχετικά με την εγκατάσταση και εποπτεία των μεσιτών πιστώσεων και των μη πιστωτικών ιδρυμάτων.
Επίσης, το παρόν νομοσχέδιο θεσπίζει, μεταξύ άλλων, τους κανόνες σχετικά με τις πληροφορίες που πρέπει να περιέχονται σε διαφήμιση για παροχή χορηγήσεων σε καταναλωτή για ακίνητα, την παροχή προσυμβατικών πληροφοριών στον καταναλωτή μέσω τυποποποιημένου ευρωπαϊκού δελτίου πληροφοριών, τον υπολογισμό του συνολικού ετήσιου πραγματικού επιτοκίου για σκοπούς σύγκρισης δανείων από διάφορους πιστωτές, την παροχή δανείων σε ξένο νόμισμα, το δικαίωμα πρόωρης αποπληρωμής των δανείων, καθώς και τις κυρώσεις που επιβάλλονται για παράβαση των διατάξεων του.
Αναφορικά με το δεύτερο νομοσχέδιο από το πακέτο που «πάγωσε», με την τροποποίηση που επιφέρει η οδηγία 2014/17/ΕΕ, το πεδίο εφαρμογής των περί των Συμβάσεων Καταναλωτικής Πίστης Νόμων του 2010 έως 2013 επεκτείνεται και στις μη εξασφαλισμένες συμβάσεις πίστωσης, στόχος των οποίων είναι η ανακαίνιση ακινήτου που προορίζεται για κατοικία και οι οποίες συνεπάγονται συνολικό ποσό πίστωσης ανώτερο των 75.000 ευρώ. Σκοπός του νομοσχεδίου είναι να διασφαλιστεί ένα ισοδύναμο επίπεδο προστασίας για τους καταναλωτές.
