Της Μαρίνας Οικονομίδου
«Είμαστε στη διάθεση της Κυπριακής Δημοκρατία για όποια ανάγκη παρουσιαστεί ούτως ώστε να βοηθήσουμε» αναφέρει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο επικεφαλής του γραφείου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο Ιερόθεος Παπαδόπουλος αναφορικά με την κρίση στο μεταναστευτικό. Ξεκαθαρίζει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δώσει στην Κύπρο όποια βοήθεια έχει μέχρι τώρα ζητήσει σε οικονομικό και τεχνικό επίπεδο. Μιλώντας για το υψηλό ποσοστό των αιτητών πολιτικού ασύλου, εξηγεί ότι η Κομισιόν έχει πει «από την αρχή στην Κυπριακή Δημοκρατία να μας πει ποιες είναι οι ανάγκες της και ποια βοήθεια θέλει από την Ε.Ε. Το ένα σκέλος είναι η οικονομική βοήθεια και το άλλο η ανθρώπινη βοήθεια. Και στα δύο είμαστε ανοικτοί». Σημειώνει παράλληλα πως το πρώτο μέλημα, είναι η Κυπριακή Δημοκρατία να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ούτως ώστε να ελέγξει τις μεταναστευτικές ροές και από την άλλη, εκεί όπου υπάρχουν αιτητές ασύλου, οι διαδικασίες εξέτασης θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε ένα εύλογο διάστημα. «Αυτό» ξεκαθαρίζει «είναι θέμα των αρχών της χώρας, που όπως είπαμε, αν χρειάζεται βοήθεια σε αυτό το κομμάτι η Ε.Ε μπορεί να δώσει βοήθεια ενισχύοντας την διαδικασία με προσωπικό». Απαντά και στις κριτικές που δέχεται η Ε.Ε ότι δεν έχει λάβει ενεργότερο ρόλο στο μεταναστευτικό και στην έκκληση της Κυπριακής Δημοκρατίας για ανακατανομή 5000 προσφύγων που βρέθηκαν στην Κύπρο.
Οι εξελίξεις στον Έβρο έθεσαν ξανά το ζήτημα του που βρίσκεται η Ε.Ε και αν η όποια βοήθεια παρέχει είναι κυρίως συμβολική.
Δεν συμφωνώ πως είναι συμβολική, είναι πολύ ουσιαστική η βοήθεια που παρέχεται στα κράτη μέλη. Στην τελευταία ένταση που παρατηρείται στον Έβρο, η Ε.Ε έδειξε την πλήρη αλληλεγγύη της άμεσα και στο ανώτατο δυνατό επίπεδο. Να σας υπενθυμίσω ότι οι τρεις πρόεδροι των κορυφαίων θεσμικών οργάνων (Κομισιόν, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Ευρωκοινοβούλιο) βρέθηκαν εκεί και έκαναν δηλώσεις απόλυτης συμπαράστασης προς την Ελλάδα. Όλο αυτό συνοδεύτηκε και με τη δέσμη των έξι μέτρων που πρότεινε η Επιτροπή και υιοθετήθηκαν στο σύνολό τους.
Τι προϋποθέτουν;
Θέτουν στη διάθεση της Ελλάδας άμεσα 350 εκατομμύρια τα οποία μπορεί να φτάσουν μέχρι και τα 700 εκατομμύρια. Πέρα από τη χρηματική βοήθεια, παρέχεται και επιχειρησιακή βοήθεια, με προσωπικό της Frontex. Ήδη βρίσκονται στην Ελλάδα 530 άτομα και θα προστεθούν άλλα 100. Παρέχεται και τεχνική βοήθεια (ελικόπτερα, αεροπλάνα, οχήματα) και ό,τι άλλο χρειάζεται η Ελλάδα. Συνδράμει και ο μηχανισμός κρίσεων που δουλεύει σε 24ωρη βάση στην Ε.Ε. ούτως ώστε να συντονίσει χώρες που προσφέρθηκαν αμέσως να βοηθήσουν με υλικά και τεχνικά μέσα που έχει ανάγκη η Ελλάδα. Κανείς δε μπορεί να πει ότι η Ε.Ε δεν κινητοποιήθηκε άμεσα. Αλλά αυτό δεν έγινε μόνο σήμερα. Μέχρι τώρα η Ελλάδα έχει λάβει μία πολύ σημαντική βοήθεια από την Ε.Ε . Ένα κονδύλι της τάξεως των 2,2 δις ευρώ και πολύ μεγάλη τεχνική βοήθεια. Πολλές δεκάδες άνθρωποι από ευρωπαϊκούς οργανισμούς βρίσκονται εκεί για να βοηθήσουν στο μεταναστευτικό.
Έχουν αξιοποιηθεί αυτά τα κονδύλια από την Ελλάδα;
Έχουν αξιοποιηθεί και αξιοποιούνται. Βεβαίως πάντα υπάρχει συζήτηση για το κατά πόσο κάποια πράγματα θα μπορούσαν να τύχουν διαφορετικού και πιο αποτελεσματικού χειρισμού. Εμάς μας ενδιαφέρει από δω και πέρα να γίνει το καλύτερο για την Ελλάδα και για την Ε.Ε. Γιατί αυτή η κρίση δεν αφορά μόνο την Ελλάδα.
Η Κύπρος πως θα επωφεληθεί από τα νέα μέτρα που έχουν αποφασιστεί;
Στη συμφωνία αναφέρονται ρητά και οι τρεις χώρες. Δηλαδή, Ελλάδα, Κύπρος και Βουλγαρία. Είμαστε στη διάθεση της Κυπριακής Δημοκρατία για όποια ανάγκη παρουσιαστεί ούτως ώστε να βοηθήσουμε.
Έχετε αναφερθεί στην αλληλεγγύη της Ε.Ε . Αυτή δεν θα φαινόταν εμπράκτως με την ανακατανομή των προσφύγων;
Βεβαίως, ωστόσο θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως αυτό δεν είναι θέμα της Ε.Ε με την έννοια των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, αλλά των κρατών μελών. Εμείς ως Κομισιόν αλλά και το κοινοβούλιο, έχουμε καλέσει επανειλημμένα την Ε.Ε να δείξει την αλληλεγγύη της. Αλλά δεν υπάρχει ένας πρακτικός τρόπος να υποχρεώσεις μια χώρα να δεχτεί μετανάστες αν η ίδια δεν θέλει. Τα θεσμικά όργανα σαφώς και καλούν τα κράτη μέλη να δείξουν την αλληλεγγύη τους. Να σας θυμίσω ότι σε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχαμε συμφωνήσει την επανεγκατάσταση 160.000 μεταναστών και 48 ώρες αργότερα, κάποιοι ηγέτες κρατών μελών άρχισαν να διαφωνούν και να αρνούνται να δεχτούν μετανάστες ενώ πριν λίγο είχαν συμφωνήσει.
Η Ε.Ε βρίσκεται υπό τον εκβιασμό της Τουρκίας;
Η Ε.Ε δεν εκβιάζεται και δεν μπορεί να εκβιαστεί από κανέναν.
Με τις ενέργειες της Τουρκίας όμως βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση ένα κράτος μέλος της.
Εμείς ως Ε.Ε δεν εκβιαζόμαστε. Για μας υπάρχει μία συμφωνία μεταξύ Ε.Ε και Τουρκίας. Στην Ελλάδα για την οποία αναφέρεστε, έχουμε δείξει αμέριστη αλληλεγγύη. Όχι μόνο ηθική αλλά και έμπρακτη. Με την Τουρκία, η οποία είναι υποψήφια χώρα για να γίνει μέλος της Ε.Ε, έχουμε ιδιαίτερες σχέσεις. Είναι ένα πλέγμα πολύπλοκων σχέσεων. Μέχρι τώρα η συμφωνία που είχαμε κάνει το 2016 λειτουργούσε. Μάλιστα, στο επίπεδο της Ε.Ε, υπήρξε 93% μείωση των ροών από το 2015 που άρχισε η κρίση. Σίγουρα τους τελευταίους μήνες υπήρξε πολύ μεγάλη ροή προς την Ελλάδα και την Κύπρο αλλά στην Ε.Ε συνολικά τα ποσοστά δείχνουν ότι είχαμε σημαντικές μειώσεις. Ως Ε.Ε εκπληρώσαμε όλες τις υποχρεώσεις μας προς την Τουρκία.
Πολλοί λένε για ενεργότερο ρόλο της Ε.Ε στο μεταναστευτικό. Καθυστέρησε η Ε.Ε να λάβει μέτρα;
Όποιος πιστεύει ότι ένα τέτοιο πρόβλημα όπως το μεταναστευτικό μπορεί να λυθεί γιατί πατάμε ένα κουμπί κάπου στις Βρυξέλλες και αυτό λύνεται, θα πρέπει να γνωρίζει πως αυτό δεν είναι στη σφαίρα του ρεαλιστικού. Είναι με διπλωματικά και οικονομικά μέσα που χειριζόμαστε την κρίση. Είναι με διπλωματικό τρόπο που προσπαθούμε να φέρουμε την Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ούτως ώστε να τηρήσει τις υποχρεώσεις της.
Τα περί ενεργότερου ρόλο τα είπε ο Νίκος Αναστασιάδης προσφάτως. Το πρόβλημα στην Κύπρο είναι τόσο σοβαρό όσο παρουσιάζεται;
Τα κράτη μέλη μπορούν να κάνουν περισσότερα, εμείς οι ίδιοι το λέμε. Όπως θα πρέπει να επανεξετάσουμε τους κανονισμούς που υπάρχουν σήμερα. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει και αυτή τη στιγμή δουλεύουμε για μία νέα πολιτική μετανάστευσης και ασύλου ούτως ώστε να την παρουσιάσουμε τους επόμενους μήνες. Σε αυτό το πλαίσιο οι αρμόδιοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, ο Αντιπρόεδρος Μαργαρίτης Σχοινάς και η Επίτροπος Ύλβα Γιόχανσον, έχουν πάει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ούτως ώστε να έχουμε μια πολιτική που ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες και όχι στο τι ίσχυε την περασμένη εικοσαετία. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, βάσει και των στοιχείων που παρουσιάζει το υπουργείο Εσωτερικών, υπάρχει αύξηση των ροών που καταγράφεται από τον Σεπτέμβριο του 2018. Είναι σαφές ότι για το μέγεθος της χώρας έχουμε ένα ποσοστό αιτητών ασύλου που είναι πολύ υψηλό.
Θεωρείται το υψηλότερο στην Ε.Ε. Υπάρχει τρόπος να διευθετηθεί το θέμα από πλευράς της Ε.Ε;
Έχουμε ανθρώπους από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για το Άσυλο (EASO) στην Κύπρο, υπάρχουν άτομα της Frontex, της Europol, υπάρχει και λειτουργός εδώ στο γραφείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εργάζεται γι’ αυτό το θέμα. Εμείς έχουμε πει από την αρχή στην Κυπριακή Δημοκρατία να μας πει ποιες είναι οι ανάγκες της και ποια βοήθεια θέλει από την Ε.Ε. Το ένα σκέλος είναι η οικονομική βοήθεια και το άλλο η ανθρώπινη βοήθεια. Και στα δύο είμαστε ανοικτοί. Και ο πρώην Επίτροπος σε θέματα μετανάστευσης, ο κ. Αβραμόπουλος, κάλεσε την Κυπριακή Δημοκρατία να πει τι χρειάζεται για να το εξασφαλίσει η Ε.Ε.
Ο πρώην υπουργός Εσωτερικών ζήτησε την ανακατανομή 5000 προσφύγων που ήρθαν στην Κύπρο ως βοήθεια από την Ε.Ε…
Να πάρουμε τους 5000 μετανάστες και να τους στείλουμε πού; Δεν πρέπει η χώρα υποδοχής να έχει δεχτεί κάτι τέτοιο από πριν; Αν δεν υπάρχουν χώρες διατεθειμένες να δεχτούν μετανάστες, αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να χειριστεί η Επιτροπή. Εμείς παρουσιάζουμε τις προτάσεις μας που πιστεύουμε ότι είναι για το καλύτερο της Ε.Ε αλλά οι προτάσεις αυτές αφορούν τα κράτη μέλη. Αυτά θα πρέπει να συμφωνήσουν για να υλοποιηθούν τα συμφωνημένα.
Θα μπορούσε να ενισχυθεί η βοήθεια που παρέχει η Ε.Ε στην Κύπρο για τη διαχείριση του μεταναστευτικού;
Ό,τι ζητήθηκε, τόσο οικονομικά όσο και τεχνικά, έχει δοθεί. Το πρώτο μέλημα, είναι η Κυπριακή Δημοκρατία να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ούτως ώστε να ελέγξει τις μεταναστευτικές ροές και από την άλλη, εκεί όπου υπάρχουν αιτητές ασύλου, οι διαδικασίες εξέτασης θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε ένα εύλογο διάστημα. Αυτό είναι θέμα των αρχών της χώρας, που όπως είπαμε, αν χρειάζεται βοήθεια σε αυτό το κομμάτι η Ε.Ε μπορεί να δώσει βοήθεια ενισχύοντας την διαδικασία με προσωπικό. Όποια χώρα χρειάζεται την τεχνική βοήθεια και την τεχνογνωσία εμείς είμαστε στη διάθεσή της εφόσον το αιτηθεί. Εάν δεν αιτηθεί η χώρα δε μπορούμε να πάμε εμείς να τοποθετήσουμε ανθρώπους.
103,5 εκατομμύρια ευρώ βρίσκονται στη διάθεση της Κύπρου
Η Κύπρος έχει αξιοποιήσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια που παρέχει η Ε.Ε στο μεταναστευτικό;
Βεβαίως. Έχουν τεθεί στη διάθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας συνολικά 103,5 εκατομμύρια ευρώ για τη προγραμματική περίοδο 2014-2020. Τα 97,5 είναι για τα δύο ταμεία, αυτό του ασύλου μετανάστευσης και ένταξης και το άλλο ταμείο, αυτό της εσωτερικής ασφάλειας. Υπάρχουν και επιπλέον έξι εκατομμύρια που είναι για επείγουσες ανάγκες που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου και δεν έχουν προϋπολογιστεί από την αρχή.
Ειδοποιήθηκε η Κομισιόν για το κλείσιμο οδοφραγμάτων
Για κάποιους το κλείσιμο των οδοφραγμάτων συνδέεται και με το μεταναστευτικό, δεδομένου ότι προκύπτει αριθμός μεταναστών που έρχονται από τις κατεχόμενες περιοχές.
Από όσο άκουσα και όσα διάβασα από την κυβέρνηση, το κλείσιμο των οδοφραγμάτων συνδέεται με τον κορωνοϊό.
Η κατάσταση του μεταναστευτικού όπως εξελίσσεται θα μπορούσε να δικαιολογήσει κλείσιμο των οδοφραγμάτων;
Δεν θέλω να κάνω σχόλια σε υποθετικά σενάρια.
Ήταν εις γνώσιν της Κομισιόν η σκέψη της Κυπριακής Δημοκρατίας για κλείσιμο των οδοφραγμάτων;
Η Επιτροπή ειδοποιήθηκε
Εκ των υστέρων;
Δεν γνωρίζω τον ακριβή χρονικό ορίζοντα, αλλά οι αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής ειδοποιήθηκαν.
