Της Μαρίνας Οικονομίδου
Ο διασυρμός από την άλογη παραχώρηση κυπριακών διαβατηρίων, με τη λίστα να περιλαμβάνει από δικτάτορες μέχρι και παγκόσμιας εμβέλειας καταζητούμενους, κινητοποίησε τελικώς την κυβέρνηση να προχωρήσει σε ανάκληση 26 υπηκοοτήτων, ενώ δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν κι άλλες. Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το πρωί της Τετάρτης αυστηρότερη εφαρμογή του πλαισίου που διέπει το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα.
Αυτό προνοεί αυστηρή τήρηση των κριτηρίων και προϋποθέσεων για παραχώρηση υπηκοότητας, όπως επίσης και καθολική διεξαγωγή ενισχυμένων ελέγχων. Ο υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης παραδέχτηκε ότι έγιναν λάθη τα πρώτα χρόνια της εφαρμογής του σχεδίου και προειδοποίησε πως εάν διαπιστωθούν φαινόμενα διαφθοράς από τον έλεγχο θα ακολουθηθούν οι νενομισμένες διαδικασίες και ξεκαθάρισε ότι δεν μπορεί το σχέδιο επενδύσεων να κάνει περισσότερη ζημιά από ό,τι όφελος.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, διαμήνυσε, μετά και τις σφοδρές επικρίσεις από την αντιπολίτευση ότι θα απογοητευτούν όσοι νομίζουν ότι όσοι νομίζουν ότι θα κερδίσουν πολιτικά προσπαθώντας να εκμεταλλευτούν λάθη που έχουν γίνει. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μίλησε και για το κεφάλαιο του Σαουδάραβα επιχειρηματία, σημειώνοντας πως ο γενικός ελεγκτής διεξάγει έρευνα.
« Μόλις εκδοθεί το πόρισμα θα προβώ σε σχετικές δηλώσεις. Καλό είναι, όμως, να αποφεύγονται χαρακτηρισμοί, διαπόμπευση κλπ, όσων ανθρώπων, εντίμων ανθρώπων, αποφάσισαν να επενδύσουν, ή να επιλέξουν την Κύπρο ως τόπο επενδύσεων. Είναι καιρός πια, αυτή η προσπάθεια αξιοποίησης λαθών που έχουν γίνει με βάση ένα πρόγραμμα που δεν είχε αυστηρούς ελέγχους, να αγωνίζονται με κάθε τρόπο, να νομίζουν ότι μπορούν να κερδίσουν πολιτικά. Θα απογοητευτούν» ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Σε μικρότερο κύκλο
Οι Κωνσταντίνος Πετρίδης, Χάρης Γεωργιάδης Νίκος Χριστοδουλίδης και Αβέρωφ Νεοφύτου είχαν παρευρεθεί στο Προεδρικό το πρωί της Τετάρτης ούτως ώστε να συζητήσουν με τον πρόεδρο τη ζημιά που προκάλεσε αυτό το κεφάλαιο στην κυβέρνηση και στον τόπο. Συζητήθηκε και το πώς θα χειριστούν το όλο ζήτημα την επόμενη μέρα. Στο Υπουργικό Συμβούλιο που ακολούθησε της συνεδρίας της στενής ομάδας, ο Κωνσταντίνος Πετρίδης παρουσίασε 26 περιπτώσεις στις οποίες θα πρέπει σύμφωνα με τον έλεγχο του υπουργείου να ξεκινήσει διαδικασία αφαίρεσης της κυπριακής υπηκοότητας. Όπως είχε αναφέρει η «Κ», το Υπουργείο Εσωτερικών είχε εντοπίσει κάποιες προβληματικές περιπτώσεις, ενώ η υπόθεση Λόου ήταν εις γνώσιν της κυβέρνησης εδώ και έναν μήνα. Το Υπουργικό εξουσιοδότησε τον υπουργό Εσωτερικών να συνεχίσει τη διαδικασία ελέγχου όλων των προσώπων που πολιτογραφήθηκαν κατ’ εξαίρεση μέχρι το 2018. Όταν δηλαδή εφαρμόστηκαν νέες και αυστηρότερες διαδικασίες ελέγχου.
Η διαδικασία
Η αφαίρεση της κυπριακής υπηκοότητας αφορά έναν Μαλαισιανό, οκτώ Καμποτζιανούς, δύο Κενυάτες, πέντε Κινέζους, εννέα Ρώσους και έναν Ιρανό. Σε αυτές τις περιπτώσεις περιλαμβάνεται ο Μαλαισιανός κροίσος Τζο Λόου και ο δικτάτορας της Καμπότζης, περιπτώσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα. Όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, κατά τη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου δεν έγινε ονομαστική αναφορά για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά και για τους λόγους που το Υπουργείο Εσωτερικών προχωρά σε αφαίρεση υπηκοότητας. Τις επόμενες μέρες, το Υπουργείο θα αποστείλει επιστολή στις 26 περιπτώσεις ξεχωριστά όπου θα ενημερώνει για την απόφαση του υπουργικού να αφαιρέσει την υπηκοότητα. Θα δίδεται και ένα συγκεκριμένο περιθώριο κατά το οποίο ο καθένας θα μπορεί να κάνει ένσταση. Οι ίδιοι κύκλοι επισημαίνουν πως θα χρειαστεί ένα διάστημα ενός με δύο μήνες για να αφαιρεθεί η υπηκοότητα των εν λόγω προσώπων.
Στο ακουστικό ο Κληρίδης
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου, στο ακουστικό ήταν ο γενικός εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης ο οποίος έδωσε νομική συμβουλή για το πώς πρέπει να προχωρήσει η διαδικασία. Ο ίδιος πρότεινε την σύσταση τριμελούς επιτροπής αποτελούμενης από τη γενική λογίστρια και πρόεδρο της Αρχής Δημόσιας Εποπτείας Ελεγκτικού Επαγγέλματος (ΑΔΕΕΛΕΠ) ως πρόεδρου, της προέδρου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και εκπροσώπου της Νομικής Υπηρεσίας ως μελών. Σκοπός της τριμελούς επιτροπής είναι να εξετάσει τα πορίσματα που θα προκύψουν από τον νέο έλεγχο και στη συνέχεια να υποβάλουν έκθεση αλλά και συμπεράσματα στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Η τριμελής επιτροπή θα εξετάσει κατά πόσο οι περιπτώσεις για τις οποίες ξεκινά η διαδικασία αφαίρεσης υπηκοότητας εγκρίθηκαν σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς κατά τον χρόνο έγκρισης της αίτησής τους. Η εν λόγω επιτροπή θα προβεί σε εισηγήσεις και συστάσεις ούτως ώστε να βελτιωθεί το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα.
Έγιναν λάθη…
Με το πέρας της συνεδρίας, ο υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης υπογράμμισε ότι από το 2013 μέχρι σήμερα έχουν ληφθεί αυστηρότερα μέτρα γύρω από το επενδυτικό πρόγραμμα. Όπως είπε τον τελευταίο χρόνο προστέθηκαν δύο δικλίδες ασφάλειας, απαιτώντας από τους αιτητές να είναι κάτοχοι ισχύουσας θεώρησης Σένγκεν και να μην έχει απορριφθεί αίτησή τους για υπηκοότητα σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ε.Ε.
Πρόσθεσε πως το καλοκαίρι του 2018 αγοράστηκε σύστημα διεθνών δεδομένων, βάσει του οποίου άρχισαν να διεξάγονται όλοι οι έλεγχοι, να συλλέγονται πληροφορίες από πάρα πολλές χώρες και να γίνονται καλύτεροι έλεγχοι δέουσας επιμέλειας. Όπως ανέφερε ο υπουργός Εσωτερικών θα γίνει επανέλεγχος εκείνων τον αιτήσεων που έγιναν χωρίς το σύστημα διεθνών δεδομένων. «Επειδή δεν υπήρχαν τα πιο πάνω εργαλεία στην αρχή, οι αιτήσεις που εγκρίθηκαν χωρίς αυτά τα εργαλεία θα περάσουν και από τη βάσανο και αυτού του συστήματος» ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Έγιναν λάθη» όπως το γεγονός ότι «δεν είχαμε κριτήρια όσον αφορά τα άτομα υψηλού κινδύνου» όπως τα πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα (ΠΕΠ), τα οποία πλέον απορρίπτονται αυτόματα ακόμη και αν δεν υπάρχει καταδίκη εναντίον τους, ανέφερε ο κ. Πετρίδης προσθέτοντας πως αν διαπιστωθούν φαινόμενα διαφθοράς από την όλη διαδικασία θα ακολουθηθούν οι νενομισμένες διαδικασίες. Υποστήριξε πως το επενδυτικό σχέδιο βοήθησε τη χώρα, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο λέγοντας με νόημα πως δεν μπορεί αυτό το σχέδιο να κάνει περισσότερη ζημιά από ό,τι όφελος.
Πυρά από αντιπολίτευση
Το ΑΚΕΛ διά του γ.γ. του κόμματος Άντρου Κυπριανού έθεσε θέμα πολιτικών ευθυνών. «Μας ενοχλεί το γεγονός ότι χρειάστηκε να βγουν αδιάσειστα στοιχεία για να μετατρέψει η κυβέρνηση τη θέση της από κάποιοι συνωμοτούν εναντίον μας, το ΑΚΕΛ θέλει να μας ασκεί εξουθενωτική αντιπολίτευση σε μια προσπάθεια να μας προκαλέσει προβλήματα, ως το σημείο του ναι έγιναν λάθη, πρέπει να δούμε και να αντιμετωπίσουμε», είπε ο κ. Κυπριανού. «Δεν έγιναν απλά λάθη σε αυτή την ιστορία, θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Αυτά τα οποία έγιναν είναι απαράδεκτα, έχουν δυσφημίσει τη χώρα μας διεθνώς, υποχρέωσαν διεθνείς οργανισμούς, την Παγκόσμια Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τον ΟΟΣΑ, διεθνή πρακτορεία, να ασχοληθούν μαζί μας με τρόπο απαξιωτικό και προσβλητικό για τη χώρα μας.
Για να υποχρεωθεί η κυβέρνηση να πάρει αυτά τα μέτρα, τα οποία είναι προφανές ότι σύρεται για να τα πάρει», ανέφερε χαρακτηριστικά. Οι εκάστοτε Πρόεδροι της Δημοκρατίας έχουν την ευθύνη για τις πράξεις των κυβερνήσεών τους ανέφερε ο κ. Κυπριανού σημειώνοντας πως «όταν ήταν ο Δημήτρης Χριστόφιας, ευθυνόταν ο Δημήτρης Χριστόφιας. Τώρα αντιλαμβάνομαι ότι δεν μπορεί να ευθύνεται ο κλητήρας του Προεδρικού είτε οποιοσδήποτε άλλος».
Στην αντεπίθεση βγήκε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου ο οποίος απαντώντας στις επικρίσεις του κ. Κυπριανού σημείωσε πως κάποιες προβληματικές περιπτώσεις αφορούν πολιτογραφήσεις που έγιναν επί διακυβέρνησης Χριστόφια. «Ο γ.γ. του ΑΚΕΛ, με τις δηλώσεις του, «μας υποχρεώνει να επισημάνουμε ότι ηθελημένα αγνοεί πως η Κυβέρνηση παίρνει αποφάσεις για αποστέρηση υπηκοότητας για περιπτώσεις που παρουσίασαν προβλήματα πιθανώς και μετά την απόφαση για πολιτογράφηση, αποφάσεις για τις οποίες σήμερα χρησιμοποιούνται μέσα και εργαλεία που δεν ήταν διαθέσιμα στο παρελθόν», δηλώνει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου. Σε γραπτή δήλωσή του ο Εκπρόσωπος αναφέρει ότι το σοβαρότερο όμως είναι «ότι ο ίδιος (ο γ.γ. του ΑΚΕΛ) βρίσκεται σε πλήρη ανακολουθία, όταν, επικρίνοντας την κυβέρνηση διότι παίρνει αποφάσεις σήμερα και όχι νωρίτερα, αγνοεί ότι ορισμένες από αυτές τις αποφάσεις αφορούν πολιτογραφήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του ΑΚΕΛ».
Θα πρέπει αν σημειωθεί πως έντονη κριτική εξαπέλυσε και το ΔΗΚΟ με τον πρόεδρο του κόμματος Νικόλα Παπαδόπουλο να υπογραμμίζει πως αν υπάρχουν πολιτικές ευθύνες θα πρέπει να αποδοθούν. Αυτά τα περιστατικά», σημείωσε ο κ. Παπαδόπουλος, «δείχνουν τα κενά του συστήματος πολιτογράφησης που ακολουθήθηκε μέχρι σήμερα. Το Δημοκρατικό Κόμμα δεν πρόκειται να ικανοποιηθεί ή να αρκεστεί σε μια απλή διαφοροποίηση της διαδικασίας εκχώρησης αυτών των διαβατηρίων». «Εμείς θέλουμε να δούμε η κυβέρνηση να καταθέτει πριν από το τέλος του Ιανουαρίου συγκεκριμένους και ξεκάθαρους κανονισμούς που θα περιλαμβάνουν με διαφάνεια τα αντικειμενικά κριτήρια στη βάση των οποίων θα γίνονται αυτές οι πολιτογραφήσεις και θα εκχωρούνται διαβατήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας».
