Του Απόστολου Τομαρά
Η κατάθεση του θεμέλιου λίθου των εγκαταστάσεων του τερματικού εισαγωγής υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην περιοχή Βασιλικού, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ουσιαστικά σηματοδοτεί την έναρξη της τέταρτης προσπάθειας προκειμένου η εσωτερική αγορά της Κύπρου να εφοδιαστεί με φθηνό και περισσότερο φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σε πρώτη φάση.
Ένα θέμα το οποίο διαχειρίστηκαν τρείς κυβερνήσεις, τα τελευταία 15 χρόνια χωρίς να στεφθεί με επιτυχία ο τελικός στόχος. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη έχοντας ενώπιον της τις αποτυχημένες προσπάθειες άλλαξε το μοντέλο εισαγωγής ΦΑ στην Κύπρο, διαχωρίζοντας την προμήθεια της εσωτερικής αγοράς από τα δυνητικά κοιτάσματα ΦΑ στην κυπριακή ΑΟΖ, μια προοπτική που όπως αποδείχθηκε στην πράξη λειτουργούσε ως τροχοπέδη. Ανεξάρτητα αν στο τέλος τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί, οι υποδομές υποδοχής ΦΑ στο Βασιλικό να παραδοθούν έως το 2022, η έναρξη των κατασκευαστικών έργων στο ενεργειακό κέντρο Βασιλικού αποτελούν μια σημαντική στιγμή για τους ευρύτερους σχεδιασμούς της της Δημοκρατίας στα ενεργειακά.
Τα οφέλη
Το αποτύπωμα του μεγαλεπήβολου έργου τα επόμενα χρόνια έδωσε με παραστατικό τρόπο ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κατά την τελετή του θεμέλιου λίθου. Ο χαρακτηρισμός έναρξης των κατασκευαστικών έργων ως ιστορικό ορόσημο καθώς και στρατηγικής σημασίας και εθνικής αξίας έργου, δεν μπορεί να αποτελεί μια πρόσκαιρη φραστική υπερβολή του Νίκου Αναστασιάδη αν ληφθούν υπόψη τα επιδιωκόμενα οφέλη, τα οποία δίνουν ισχυρές προοπτικές για την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας. Η ολοκλήρωση των υποδομών το 2022 θα κάνουν πράξη τη πολύχρονη επιδίωξη για παραγωγή φθηνής και προσιτής ενέργειας για τους καταναλωτές. Η εισαγωγή ΦΑ θα μείωση σε μεγάλο βαθμό την εξάρτηση της Κύπρο από κοστοβόρα αλλά και ιδιαίτερα ρυπογόνα καύσιμα, όπως είναι το μαζούτ. Η εισαγωγή του ΦΑ:
-Θα μειώσει το μεταβλητό κόστος ηλεκτροπαραγωγής από 15% έως 25%.
-Θα συμβάλει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της χώρας και τη σταδιακή απεξάρτηση από τα εισαγόμενα υγρά καύσιμα, μέσα από τη χρήση φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή, στη βιομηχανία, στη ναυτιλία, στις τουριστικές μονάδες και στις μεταφορές.
- Θα μειώσει το περιβαντολογικό αποτύπωμα κατά 30%, καθώς το φυσικό αέριο αποτελεί μια πιο καθαρή μορφή ενέργειας από ό.τι τα ρυπογόνα υγρά καύσιμα που χρησιμοποιούνται σήμερα, ενώ την ίδια στιγμή, η μείωση των εκπομπών ρύπων θα περιορίσει το οικονομικό κόστος των καταβαλλομένων τελών για τις εκπομπές ρύπων.
-Ευελιξία στην παραγωγή ηλεκτρισμού, ούτως ώστε να αυξηθεί περαιτέρω η διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η εισαγωγή ΦΑ θα συμβάλει τα μέγιστα ώστε να γίνει πράξη και το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού και την είσοδο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας του ιδιωτικού τομέα.
Το έργο
Οι ενεργειακές υποδομές έλευσης ΦΑ στο Βασιλικό αποτελούν ευρωπαϊκό έργο κοινού ενδιαφέροντος απολαμβάνοντας της ανάλογης στήριξης από της Ε.Ε. Το συνολικό κόστος του έργου υπολογίζεται ότι θα ανέλθει στα 290 εκατ. ευρώ και θα καλυφθεί από ευρωπαϊκούς πόρους ή με απευθείας χρηματοδότηση από το μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» με το ποσό των 101 εκατ. ευρώ ή με δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.
Συμμετοχή θα έχει και η Αρχή Ηλεκτρισμού η οποία μέσω της ΕΤΥΦΑ συνεισφέρει στην υλοποίηση του έργου με το ποσό των 43 εκατ. ευρώ. Ήδη η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) άναψε το «πράσινο φως» για χρηματοδότηση ύψους 80 εκ. ευρώ προς την Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου (ΕΤΥΦΑ). Η δανειοδότηση προορίζεται για την κάλυψη των κατασκευαστικών αναγκών του έργου εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, και έχει διάρκεια 20 ετών. Στη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, έρχεται να προστεθεί και η εγκεκριμένη χρηματοδότηση που από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤεπ) ύψους 150 εκ. ευρώ. Με βάση τις μελέτες που έχουν γίνει το τερματικό υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) θα περιλαμβάνει:
-Πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης ΥΦΑ (FSRU).
-Προβλήτα για την πρόσδεση της πλωτής μονάδας.
-Αγωγό επί της προβλήτας και άλλες σχετικές υποδομές.
Εξαγωγές
Οι υποδομές που θα αναπτυχθούν στο Βασιλικό έχει γίνει πρόβλεψη ώστε στο μέλλον να μπορούν να χρησιμοποιηθούν εάν και εφόσον η Κύπρος παράγει ΦΑ και για εξαγωγή. Αναλυτικά ο πρώτος στόχος του έργου είναι η εισαγωγή ΦΑ για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σε δεύτερη φάση μελετάται η εισαγωγή ΦΑ για τις μεταφορές, τη βιομηχανία αλλά και τον εφοδιασμό πλοίων
Το ιστορικό
Η πρώτη προσπάθεια για εισαγωγή ΦΑ στην Κύπρο έγινε το 2009 και ακολούθησαν άλλες δυο. Αναλυτικά: Ο πρώτος διαγωνισμός για εισαγωγή ΦΑ, προκηρύχθηκε το 2009 με τη νεοσύστατη Δημόσια Εταιρεία Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) να έρχεται, τότε, σε κατ’ αρχήν συμφωνία με την Shell. Το εγχείρημα κατέρρευσε όταν η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, προς το Ισραήλ, άρχισε να αποκαλύπτει τα κοιτάσματά της. Τρία χρόνια αργότερα (2012), προκηρύσσεται δεύτερος διαγωνισμός. Ένα χρόνο μετά ο διαγωνισμός κηρύσσεται άγονος. Το 2014 εκδηλώνεται η τρίτη προσπάθεια η οποία έχει την τύχη των άλλων δυο. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη, η οποία ακύρωσε το δεύτερο διαγωνισμό, δεν κατάφερε να στέψη με επιτυχία το τρίτο διαγωνισμό, επανήλθε με τέταρτη προσπάθεια η οποία οδήγησε στην έναρξη των κατασκευαστικών έργων στο Βασιλικό και με προοπτική το 2022 η έλευση του ΦΑ θα είναι γεγονός.
