Kathimerini.gr
Σπάνια μια ποιητική συλλογή «πρωτοεμφανιζόμενου» δίνει την εντύπωση του κατασταλαγμένου. Υπάρχει, όμως, μια συνθήκη που καταργεί μερικές φορές αυτόν τον περίπου κανόνα: λέγεται «όψιμη εμφάνιση» και αφορά στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων γυναίκες (μιλώ εμπειρικά, χωρίς στατιστική τεκμηρίωση). Δεν είναι, λοιπόν, εντελώς ασυνήθιστο, ποιήτριες που πρωτοδημοσιεύουν σε σχετικά ώριμη ηλικία να καταθέτουν «με τη μία» ένα έργο, από το οποίο δύσκολα θα πρότεινε ακόμη και ο αυστηρός κριτής κάτι να αφαιρεθεί, κάτι να αλλάξει.
Η αρχιτέκτων Μάγια Κολτσίδα (1972) είναι μια τέτοια ποιήτρια. Τα σαράντα ποιήματα που συνθέτουν την πρώτη συλλογή της μαρτυρούν προσεκτική απόσταξη, αναγνωρίσιμο ύφος και, οπωσδήποτε, οικονομία και αυτοσυγκράτηση.
Μολονότι υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα που, επαναλαμβανόμενα, την απασχολούν, η ποίησή της ανοίγεται με διάθεση καλειδοσκοπική-περιηγητική σε μιαν ευχάριστη για τον αναγνώστη ποικιλία θεμάτων. Η ματιά του αρχιτέκτονα είναι φανερή: ήδη ο τίτλος παραπέμπει σε μια χωρική-κτιριακή διάσταση της ουτοπίας, που θα πρέπει να έχει υποστεί ζημιές – από τη ζωή, από την Ιστορία, από φυσικές καταστροφές; Ερχεται, λοιπόν, η αρχιτέκτων-ποιήτρια να την επισκευάσει με τα λόγια: «Αφαιρώ καθετί αντικειμενικό/ η αλήθεια δεν υπάρχει κάπου για να τη βρω/ αποφασίζω την ευτυχία» («Ευτυχία»).
Το ίδιο ζήτημα το πραγματεύεται απερίφραστα και με χιούμορ στο ποίημα «Γιατί ένας αρχιτέκτονας γράφει ποίηση»: «Γιατί ανάμεσα στις τοιχοποιίες χρειάζεται ηχομόνωση, αλλιώς/ οι λέξεις των άλλων θα γίνουν σύντομα ο δικός μου ήχος, θα/ παύω στις παύσεις τους, θα κοιμάμαι το μεσημέρι και θα κλεί-/ νω τη φωνή στις ώρες κοινής ησυχίας, θα ξυπνάω με τη συ-/ χνοουρία μιας γερασμένης γειτόνισσας και θα εκνευρίζομαι/ τόσο πολύ από τις πρόβες στο απέναντι διαμέρισμα που ποτέ/ δεν θα αγοράσω τη μουσική τους».
Η θάλασσα, ο γιαλός είναι επίσης στοιχεία με έντονη παρουσία, ο έρωτας είναι η κεντρική αρτηρία που αρδεύει τα λόγια της, η ασθένεια (καρκίνος) ρητά κατονομάζεται, ενώ δεν απουσιάζει ούτε το πολιτικό ποίημα («Σε έναν ολότελα ρατσιστικό κόσμο») – όλα όμως «συμβαίνουν» στο πλαίσιο μιας ποιητικής σταθερής, ανθεκτικής στις χωρίς αισθηματολογία βυθομετρήσεις, κομψής, ανάλαφρης.
Οτιδήποτε αποφθεγματικό «ποιείται» χωρίς στόμφο, και γνωρίζουμε καλά πόσο δύσκολο είναι αυτό: «Ο φόβος δεν έχει πια λόγο να νικηθεί,/ η ομορφιά δεν ήταν ποτέ σε ισορροπία με το χρόνο,/ πάντα τον καταργούσε» (και πάλι από την «Ευτυχία»). Θέματα αβάσταχτης κοινοτοπίας ανακυκλώνονται ευφυώς, όπως στο «Λευκό»: «Ανάμεσά μας καταργούμε τη διαφάνεια/ αυξάνοντας τη φωτεινότητα ενσωματώνοντας:/ ένα γιασεμί,/ ένα σοκάκι στις Κυκλάδες,/ το χαμόγελό σου,/ μια νύφη,/ μια εκκλησία του Αιγαίου,/ τον σφαιρικό φανοστάτη της οδού Ευριπίδου,/ μια πανσέληνο,/ ένα περιστέρι,/ τον έναστρο ουρανό,/ ένα πρόβατο,/ μια κατσίκα,/ το μάρμαρο,/ το βαπόρι,/ τα σκεπάσματα του ξενοδοχείου,/ το λινό πουκάμισο,/ το απλωμένο σεντόνι,/ το άφιλτρο τσιγάρο/ την άκρη από τα νύχια της,/ κι έτσι,/ πάνω σε λευκό φόντο/ γράφεται η ποίηση».
Το ήθος της, είτε πραγματεύεται με λυρική διάθεση τον έρωτα και τον γάμο, είτε την πυρηνική σχάση που η παγκοσμιοποίηση επιφέρει σε μιαν αλλοτινή παρέα πιτσιρικάδων, είτε, τέλος, θέματα-ταμπού όπως η ασθένεια, δεν είναι το γλυκερό και κάπως αόριστα αισθηματικό στο οποίο μας έχουν συνηθίσει πολλές Ελληνίδες ποιήτριες, αλλά το δυνατό και στακάτο μιας πνευματικά χειραφετημένης Βρετανίδας ή Αμερικανίδας.
