ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Ενα μουσείο 136 ετών, αλλά με νεανική φρεσκάδα

Ο αείμνηστος ζωγράφος Παναγιώτης Τέτσης δώρισε το υδραίικο σπίτι στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία

Kathimerini.gr

ΤΗΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ

Οταν ο αείμνηστος ζωγράφος Παναγιώτης Τέτσης αποφάσισε να δωρίσει το υδραίικο σπίτι στο οποίο μεγάλωσε –το χρησιμοποιούσε ως εργαστήριό του– στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, ανέθεσε την υπόθεση στον μαθητή του στην ΑΣΚΤ και δικηγόρο, Θεμιστοκλή Κοντογούρη. Ηταν καλοκαίρι του 2006. Και να που δεκατρία χρόνια αργότερα, το 2019, ο κ. Κοντογούρης έμελλε να εκλεγεί γενικός γραμματέας της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος (ΙΕΕΕ), διαδεχόμενος τον Ιωάννη Μαζαράκη-Αινιάν, για τριετή θητεία. «Βουνό νιώθω την ευθύνη μου», λέει ο ίδιος. «Γιατί αυτή η τριετία είναι αιχμής, καθοριστική, με πολλές υποχρεώσεις και ένα πλούσιο επετειακό πρόγραμμα για τα διακόσια χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, που είναι ήδη εν εξελίξει και περιλαμβάνει εκθέσεις, εκδόσεις και πολυδιάστατες εκδηλώσεις».

Συναντηθήκαμε στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (ΕΙΜ) –που στεγάζεται στο υπέροχο κτίριο της Παλαιάς Βουλής, στην οδό Σταδίου–, αυτή την κιβωτό πολύτιμων κειμηλίων και σημαντικό κέντρο έρευνας, λίγες ημέρες πριν από την απόφαση για κλείσιμο όλων των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων λόγω της επιδημίας, και η ανυπομονησία του κ. Κοντογούρη για τις εκδηλώσεις που έχουν σχεδιαστεί στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΠΑΝΑCΥΣΤΑΣΗ ’21» ήταν εμφανής. Οπως και η αγάπη του για το ίδιο το μουσείο. «Σφύζει από ζωή. Παρά την ηλικία του –ιδρύθηκε το 1884– δεν μυρίζει ναφθαλίνη και μούχλα, αλλά έχει τη φρεσκάδα που διαθέτουν τα νιάτα. Παρακολουθούμε την επικαιρότητα, προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες που κάθε φορά προκύπτουν, κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε το πρόγραμμά μας να είναι ελκυστικό στο κοινό, γιατί οι επισκέπτες μας δίνουν την πνοή της ζωής. Εχουμε πάντα στο μυαλό μας το αρχαίο δελφικό παράγγελμα που είναι σκαλισμένο στο ξυλόγλυπτο γραφείο του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη (1824-1905): “Γνώθι καιρόν”, να ξέρεις τι συμβαίνει στον καιρό σου δηλαδή... Σηματοδοτεί για εμάς τη συνεχή προσπάθεια να είμαστε ευαίσθητοι λήπτες, γνώστες και εκφραστές της σύγχρονης επικαιρότητας, προσφέροντας στους συμπολίτες μας όλο το πολύτιμο υλικό των συλλογών μας με τον πιο εύληπτο και πρόσφορο τρόπο».

– Η «ΕΠΑΝΑCΥΣΤΑΣΗ ’21» είναι και ένας τρόπος επανασύστασης του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου;

– Στόχος του μουσείου είναι, μέσω του επετειακού μας προγράμματος, να επανασυστήσει στο κοινό, ελληνικό και διεθνές, τις ιδέες, τις αιτίες, τα πρόσωπα, τα γεγονότα, τις συνθήκες και τα αποτελέσματα του Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Ετσι, προσεγγίζει το παρελθόν μέσα από ένα σύγχρονο πρίσμα, προβάλλει με νέους τρόπους τα πολύτιμα κειμήλιά του, συγκροτεί μια ολοκληρωμένη αφήγηση που θα ενθαρρύνει τον αναστοχασμό και τον διάλογο, γίνεται πηγή έμπνευσης για πολιτιστική δημιουργία. Θα συζητήσουμε τόσο τη ρήξη με το παρελθόν την οποία σηματοδοτεί ο Αγώνας για την Ανεξαρτησία όσο και τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους μέσα από τη σύγκρουση, τη ζύμωση και τη σύνθεση ποικιλόμορφων συστατικών στοιχείων από διαφορετικές αφετηρίες και παραδόσεις. Αυτές οι ποικιλόμορφες ψηφίδες, που θεωρούμε ότι αποτελούν εθνικό μας πλούτο, φιλοδοξούμε να γίνουν αφορμή και για τον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητας του ίδιου του μουσείου και του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει στο παρόν και στο μέλλον.

– Η έκθεση «Το ’21 αλλιώς», με φιγούρες και διοράματα Playmobil, δείχνει μια διάθεση εξωστρέφειας. Θα δούμε και άλλες ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση;

– Η έκθεση αυτή βασίστηκε στην εποικοδομητική συνεργασία του επιστημονικού προσωπικού του ΕΙΜ και των δημιουργών των διοραμάτων, που ζουν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, και προσέφεραν πρόθυμα το ταλέντο, τον χρόνο και την εργασία τους για να φιλοτεχνηθούν όλες αυτές οι πρωτότυπες φιγούρες και οι κατασκευές. Η ευρύτερη απήχησή της οφείλεται στη σύγχρονη αισθητική αντίληψη και τη νεανική της φρεσκάδα. «Το ’21 αλλιώς» επαινέθηκε από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η οποία μερίμνησε για την επιχορήγηση τόσο του καταλόγου της όσο και εκείνου της κεντρικής έκθεσης. Μια άλλη έκθεση, «Ενδυμα ψυχής» των Βαγγέλη Κύρη και Ανατόλι Γκεοργκίεφ, που θα παρουσιαστεί το καλοκαίρι, είναι στην ίδια κατεύθυνση: σύγχρονη οπτική και πρωτότυπες αισθητικές κεντητικές παρεμβάσεις, βασισμένες στη δημιουργική φωτογραφική αξιοποίηση των ενδυμασιών της λαογραφικής συλλογής μας. Δύο σύγχρονοι δημιουργοί ενώνουν τις δυνάμεις τους, αξιοποιούν το υλικό του μουσείου και θα προσφέρουν στο κοινό ένα πρωτότυπο και αισθητικά άρτιο αποτέλεσμα. Με την ίδια σύγχρονη ματιά οργανώνονται και θα παρουσιαστούν όλες οι προγραμματισμένες εκθέσεις μας.

– Πώς αντεπεξέρχεστε στη μεγάλη πρόκληση της εξεύρεσης πόρων;

– Η πάγια πολιτική μας είναι να προσελκύουμε το ευρύ κοινό. Γι’ αυτόν τον λόγο το εισιτήριο για τη γενική είσοδο κοστίζει μόνο 3 ευρώ, για την τρίτη ηλικία 1,5 ευρώ, ενώ για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων η είσοδος είναι δωρεάν. Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο και τα παραρτήματά του στην Υδρα ασφυκτιούν οικονομικά. Βάσει νόμου, η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος επιχορηγείται από το υπουργείο Πολιτισμού ετησίως για τη μισθοδοσία και τα λειτουργικά έξοδα. Δυστυχώς, ενώ μέχρι το 2008 η επιχορήγηση ανερχόταν σε 1.300.000 ευρώ, περιορίστηκε δραματικά, λόγω της οικονομικής κρίσης, στο ποσό των 550.000 ευρώ. Με έκπληξη και θλίψη διαπιστώνουμε ότι το ΥΠΠΟ, αν και κατά τα φαινόμενα η κρίση ξεπεράστηκε, για το έτος 2020 μας επιχορηγεί και πάλι με το ίδιο ποσό, οδηγώντας μας σε αδιέξοδο. Είναι παράπονό μας: υφιστάμεθα άνιση μεταχείριση. Αφαιρέθηκε ένα ποσό από εμάς, για να δοθεί στο Μουσείο Μπενάκη, τη συμβολή του οποίου φυσικά δεν αμφισβητώ. Ευτυχώς για τις εκθέσεις του επετειακού μας προγράμματος εξασφαλίσαμε χορηγίες από την “Πρωτοβουλία ’21”, αλλά και από άλλους χρηματοδότες. Σ’ αυτούς στηριχθήκαμε για να πραγματοποιήσουμε το πρόγραμμά μας για τα 200 χρόνια από το 1821, όπως αρμόζει στο κύρος και στην ουσία του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Τους ευχαριστούμε για την εθνωφελή συμβολή τους.

– Στην παρουσίαση του προγράμματος για το 2021 ακούσαμε ότι πυλώνας πάνω στον οποίο θα στηριχθεί αυτό το «οικοδόμημα» θα είναι «η ιστορική γνώση, με αισθητικά κριτήρια και σύγχρονες πρακτικές». Τι σημαίνει πρακτικά;

– Οι επετειακές δράσεις μας στηρίζονται στη μετάδοση της τεκμηριωμένης ιστορικής γνώσης, μέσα από σύγχρονες τεχνολογικές πρακτικές. Αυτή είναι η επιλογή μας για αποτελεσματικότερη προσέγγιση του κοινού, το οποίο δεν θα είναι παθητικός θεατής, αλλά ενεργός συμμέτοχος των εκδηλώσεών μας. Στο πλαίσιο της παράδοσής της, η ΙΕΕΕ θα κυκλοφορήσει αναμνηστικό μετάλλιο, τεκμήριο μνήμης για την επέτειο και τη σημασία του 1821 στην εποχή μας. Πρόκειται για μια πρωτότυπη δημιουργία της διεθνούς κύρους Υδραίας σχεδιάστριας Ελενας Βότση, η οποία το φιλοτέχνησε αφιλοκερδώς, αποκλειστικά για το ΕΙΜ. Πηγή έμπνευσής της υπήρξαν οι ιστορικές σημαίες από την Επανάσταση του 1821 που φυλάσσονται στη συλλογή μας. Θα κυκλοφορήσει επίχρυσο και ορειχάλκινο σε περιορισμένο αριθμό τεμαχίων, σε ειδικά σχεδιασμένη συσκευασία.

– Ποιο είναι το κοινό σας σήμερα; Ποιο ευελπιστείτε να είναι το κοινό σας το 2022;

– To 2019 το μουσείο δέχθηκε 78.087 επισκέπτες. Ανάμεσά τους, 36.992 μαθητές από 763 σχολεία όλης της χώρας. Με τις ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις μας, τη διασπορά τους σε όλη την επικράτεια, τις νέες εκθεσιακές αντιλήψεις τις οποίες υιοθετήσαμε, την τεχνογνωσία και την εμπειρία που αποκτούμε στη σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία, συμβάλλουμε καθοριστικά, όπως οφείλουμε ως Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, στους εορτασμούς της 200ετηρίδας της Επανάστασης του 1821 και πιστεύουμε ότι μέχρι το 2022 θα έχουμε κερδίσει την εκτίμηση, άρα και τη μελλοντική προσέλευση, ενός εκλεκτού, σκεπτόμενου κοινού από όλες τις τάξεις του ελληνικού λαού. Σε αυτό στοχεύουμε, αυτό περιμένουμε.


– Δεδομένης της πολυετούς φιλικής σχέσης σας με τον Παναγιώτη Τέτση, θα μας πείτε κάτι για εκείνον;

– Ηταν σπουδαίος δάσκαλος στη Σχολή Καλών Τεχνών, άνθρωπος με ποιότητα και χιούμορ. Μόνο που δεν ήθελε να με βγάζει από τον δρόμο της ζωγραφικής η δικηγορία, την οποία άσκησα επί πολλά χρόνια. «Ή παπάς παπάς ή ζευγάς ζευγάς», μου έλεγε.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Εικαστικά: Τελευταία Ενημέρωση

Στο Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή στα Πλατανίσκια θα παρουσιαστούν χαρακτικές εικονογραφήσεις μιας περιόδου 46 χρόνων, από το ...
Του Απόστολου Κουρουπάκη
 |  ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Το κοινό προσκαλείται να παρακολουθήσει τη δημιουργική διαδικασία του καλλιτέχνη από τις 28 Φεβρουαρίου, ενώ η μεγάλη τελετή ...
Kathimerini.com.cy
 |  ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
X