ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Στον πυρήνα της ζωγραφικής πράξης

Οι πηγές φωτός στα έργα του Στέλιου Πετρουλάκη κατευθύνουν το βλέμμα

Kathimerini.gr

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ

Οι πηγές φωτός στα έργα του Στέλιου Πετρουλάκη κατευθύνουν το βλέμμα. Ορίζουν τα γεωφυσικά ανάγλυφα στα εσωτερικά που υπαινίσσονται κόσμους ευρύτερους, αρθρωμένους, με μεστή πυκνότητα, σε κόγχες στιγμών. Ο Στέλιος Πετρουλάκης, με πολυετή θητεία στον εικαστικό και ακαδημαϊκό χώρο, προχώρησε στην πρώτη ατομική έκθεσή του, στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, παρουσιάζοντας μια επιλογή από έργα πρόσφατης εσοδείας, όλα προσωποκεντρικά, πορτρέτα ή συνθέσεις με κυρίαρχη την ανθρώπινη φιγούρα. «Αποφάσισα να δουλέψω αποκλειστικά εκ του φυσικού», μου λέει σε μία ασχεδίαστη αλλά γόνιμη ξενάγηση στον χώρο της έκθεσης.

Υπάρχει μια αίσθηση σιωπής, στοχασμού και ενατένισης που τυλίγει όλα τα έργα. Οι γυναίκες του Στέλιου Πετρουλάκη (η γυναίκα του, η κόρη του, η αδελφή του) ή ο ίδιος του ο εαυτός, στις αυτοπροσωπογραφίες, ορίζουν ένα σύμπαν, που σταδιακά γίνεται πολυπρόσωπο, πολύπτυχο, βαθύ, απρόβλεπτο, οικείο όσο και άχρονο. Αντλώντας από μια απύθμενη δεξαμενή αναφορών από την ιστορία της τέχνης και τη δυτική ζωγραφική, ο Στέλιος Πετρουλάκης οργανώνει μια εξωστρεφή χειρονομία κατάφασης υπέρ της ίδιας της πράξης της ζωγραφικής. Η ζωγραφική, ως ιδέα, ως ύλη, ως πράξη μετουσίωσης, ως υπεράσπιση της αλήθειας και της ομορφιάς, ως διατράνωση της θέσης του ανθρώπου απέναντι στην ανυπαρξία, απαντάται εδώ με δύναμη συσπειρωτική και απελευθερωτική.

Ο Στέλιος Πετρουλάκης καλλιεργεί το δικό του αισθητικό ιδίωμα, σε υπαινικτικό διάλογο με ευρύτατες περιοχές της τέχνης ή με εκλάμψεις ιδεολογικής και ψυχικής σύγκλισης. Οι γυναίκες του, σε προφίλ ή σε πλάγια θέση, με στάση σώματος αρχέγονη, που μπορεί να παραπέμπει σε επιτύμβια κλασικής περιόδου ή σε μοναχικά πορτρέτα τρυφηλότητας ή εσωτερικού μονολόγου, συνθέτουν, απρόσμενα, μια πινακοθήκη που ιδρύεται στον κανόνα της εσωτερικής, αστικής ζωής. Η μνήμη του Chardin τείνει να κυριαρχήσει, όπως σημειώνει στο κείμενο του καταλόγου η ιστορικός τέχνης Ιρις Κρητικού. Μιλάει «για την επαναλαμβανόμενη τρυφερή ρουτίνα του βίου και τις ανεπίσημες οικογενειακές σχέσεις που συνδέει τον Chardin με τον Vermeer και τους άλλους λαμπρούς Φλαμανδούς ζωγράφους του 17ου αιώνα που αποτύπωσαν την ψιθυριστική ελεγεία της καθημερινότητας...».

Αυτή η σιωπηρή ελεγεία, κραδασμοί και συσπάσεις σε ένα ακίνητο τοπίο δωματίου, αρχιτεκτονείται από τα σώματα μιας ορισμένης αυτοσυνειδησίας και από τη συμμαχία φωτός και σκιάς, που, κατά τόπους, διαθλά και διαλύει τη φόρμα. Ο Στέλιος Πετρουλάκης είναι συνομιλητής με ένα δικό του τρόπο. Αντιλαμβάνεται κανείς πως το βλέμμα του, ασκημένο επί χρόνια, δουλεμένο και εντέλει απελευθερωμένο, επαναπροσδιορίζει μια σχέση κοινού και ζωγραφικής πράξης.

Σε αυτήν την τελετουργική, ψυχική διαδικασία επώασης ενός αρθρωμένου, εικαστικού γεγονότος, εντοπίζει κανείς σκιές από μελανόμορφα αγγεία, στήλες επιτύμβιες, μετουσιωμένες σε κατά Μόραλη μοντερνιστικές μεταγραφές και εκ νέου μεταβολισμένες στα εσωτερικά τοπία του Στέλιου Πετρουλάκη. Η αίσθηση μπροστά στα έργα του είναι αυτή της πρωτογενούς συγκίνησης.

Η συνειρμική δύναμη είναι ισχυρή. Κινητοποιεί ριζωμένες και απωθημένες μνήμες, εικόνες σε απόσυρση και προβολές υποφωτισμένες, για να οδηγηθεί αυτό το ψυχικό ράγισμα σε μια αναβίβαση της ίδιας της επιθυμίας. Η ζωγραφική του Στέλιου Πετρουλάκη καθώς υποβάλλει μέσα από την άρτια σχεδιαστική επίδοση και τη διάχυση της ομορφιάς, οδηγεί στη διατύπωση μιας πρότασης ελευθερίας μέσα από το μέτρο, την κλίμακα, τη διαβάθμιση, τη διασύνδεση της μοναχικότητας και του περίγυρου, της ερωτικής αυτοδιάθεσης και της αναδίπλωσης. Απηχεί μία εσωτερική σοφία σαν μια σονάτα πιάνου.

Η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή έως τις 11 Ιανουαρίου (Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, Γλύκωνος 4, Δεξαμενή, τηλ. 210-72.13.938).

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Εικαστικά: Τελευταία Ενημέρωση

Στο Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή στα Πλατανίσκια θα παρουσιαστούν χαρακτικές εικονογραφήσεις μιας περιόδου 46 χρόνων, από το ...
Του Απόστολου Κουρουπάκη
 |  ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Το κοινό προσκαλείται να παρακολουθήσει τη δημιουργική διαδικασία του καλλιτέχνη από τις 28 Φεβρουαρίου, ενώ η μεγάλη τελετή ...
Kathimerini.com.cy
 |  ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
X