Kathimerini.com.cy
Το labyrinthonline.org είναι μια καινούργια ιστοσελίδα αφιερωμένη στις τροπικές μουσικές παραδόσεις της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής, της Κεντρικής και Νότιας Ασίας. Ο Λαβύρινθος Online δημιουργήθηκε από μια συνεργασία μεταξύ του Μουσικού Εργαστηρίου «Λαβύρινθος» στην Κρήτη, των διεθνών παραρτημάτων του και του Zambaleta, ενός μη-κερδοσκοπικού οργανισμού με βάση το Σαν Φρανσίσκο. Στόχος της ιστοσελίδας είναι να προάγει τη διαπολιτισμική μουσική παιδεία. Η ιδέα προέκυψε από την ακύρωση των καλοκαιρινών σεμιναρίων του Μουσικού Εργαστηρίου «Λαβύρινθος» λόγω της πανδημίας COVID, που κανονικά θα διεξάγονταν στο γραφικό χωριό Χουδέτσι στην Κρήτη.
Ο Ross Daly, ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Λαβύρινθου, αναζητώντας λύσεις για αυτό το πρωτόγνωρο εμπόδιο, προσκάλεσε τον Zambaleta να αναπτύξει και να διαχειριστεί μια διαδικτυακή πλατφόρμα που να διασφαλίζει τη συνέχιση διεξαγωγής των σεμιναρίων. «Πέραν του ότι κανείς δεν γνωρίζει για πόσο καιρό θα χρειαστεί να εφαρμόζονται οι περιορισμοί στις ζωντανές δραστηριότητες, η ανάπτυξη μιας ηλεκτρονικής εκπαιδευτικής υπηρεσίας στο σύγχρονο κόσμο μας αποτελεί πλέον αυτονόητη επιλογή και ανάγκη. Βρήκαμε έναν ιδανικό συνεργάτη στον Zambaleta, που εδώ και χρόνια χαράσσει μια παράλληλη πορεία με τη δική μας και συμμερίζεται την αγάπη μας για τις τροπικές μουσικές παραδόσεις του κόσμου», λέει ο Ross Daly.
Όπως και άλλοι εκπαιδευτικοί οργανισμοί φέτος, ο Λαβύρινθος βρήκε διέξοδο στη διαδικτυακή μάθηση για να μπορεί να συνεχίσει να εξυπηρετεί τις μαθήτριες και τους μαθητές του. Ο Labyrinth Online είναι η έκφραση της μακροπρόθεσμης προσδοκίας να αυξηθεί, μέσω του διαδικτύου, η πρόσβαση στις μοναδικές εμπειρίες μάθησης που βρίσκονται στον πυρήνα του Μουσικού Εργαστηρίου Λαβύρινθος. «Αυτή η ιστοσελίδα σίγουρα θα αναδειχθεί σε κάτι πολύ περισσότερο από μια προσωρινή λύση στους περιορισμούς λόγω της πανδημίας. Οι μαθητές στα κατά τόπους δια ζώσης σεμινάρια του Λαβύρινθου τείνουν να συμμετέχουν μία ή δύο φορές το χρόνο. Στο Labyrinth Online μπορούν να διατηρούν κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου την επαφή και να συνεχίζουν τα μαθήματα με τους δασκάλους τους», εξηγεί ο MinaGirgis, ιδρυτής και διοικητικός διευθυντής του Zambaleta. Αν και είναι δύσκολο να επιτευχθεί διαδικτυακά η ζεστασιά και η ατμόσφαιρα που προκύπτει από τη φυσική παρουσία και τη συμμετοχή στη μουσική με δάσκαλο και συμμαθητές, ωστόσο η ηλεκτρονική μάθηση προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα. Πρωτίστως, γίνεται εφικτό να προσφέρονται σεμινάρια με πολύ χαμηλότερο κόστος. Παράλληλα, το κόστος των πτήσεων και της διαμονής, καθώς και η αυξανόμενη αβεβαιότητα γύρω από την εξασφάλιση βίζας εύκολα περιορίζει την κινητικότητα καθηγητών και μαθητών, άρα και την ποικιλία των μαθημάτων που προσφέρονται σε φυσικό τόπο και χρόνο – πράγμα που δεν ισχύει στο διαδίκτυο.
Τα σεμινάρια διά ζώσης τείνουν να απευθύνονται σε αρκετά προχωρημένους μαθητές. Η εξ αποστάσεως μάθηση μπορεί να προσφέρει ποικιλία μαθημάτων που να απευθύνονται σε διάφορα επίπεδα και ωράρια, αλλά και ζώνες ωρών. Τα σεμινάρια του Labyrinth Online γίνονται μέσω της εφαρμογής Zoom, όπου οι μαθητές έχουν άμεση πρόσβαση στη βιντεοσκόπηση του μαθήματος, άρα και στην εύκολη και άμεση ανασκόπηση και μελέτη του υλικού.
Τι είναι η τροπική μουσική
Οι τροπικές μουσικές παραδόσεις αφορούν συστήματα που περιγράφουν κλίμακες και μετατροπίες σε συνάρτηση με ιδιωματικές μελωδικές φράσεις και είδη στολισμών. Πολλά συστήματα συμπεριλαμβάνουν μικροτονικά διαστήματα που δεν υφίστανται στη δυτική μουσική παράδοση και σε ορισμένες περιπτώσεις οι μουσικοί τρόποι σχετίζονται ακόμα και με συγκεκριμένα συναισθήματα. Τα τροπικά συστήματα που αποτελούν το αντικείμενο μελέτης στο Labyrinth Online συμπεριλαμβάνουν το αραβικό maqam, το οθωμανικό makam, τον ελληνικό δρόμο, το περσικό radif, την ινδική raga, το mugam του Αζερμπαϊτζάν, το κουρδικό meqam καθώς και κάποια λιγότερο γνωστά, όπως η ανδαλουσιανή nouba, το shashmaqam της Κεντρικής Ασίας και το αιθιοπικό qenet.
Η μάθηση ενός τροπικού μουσικού είδους συχνά εξελίσσεται μέσω μιας ωσμωτικής διαδικασίας, όπου ο μαθητής μιμείται το δάσκαλο μέχρι να απορροφήσει ένα πολυπληθές σύνολο από μελωδικές φράσεις και στολίδια, καθώς συνειδητοποιεί σταδιακά τη θεμελιώδη λογική του συγκεκριμένου ιδιώματος. Ο μαθητής καλείται, όχι μόνο να μπορεί να παίξει ένα βασικό ρεπερτόριο, αλλά και να αυτοσχεδιάσει ελεύθερα αξιοποιώντας δημιουργικά τις φράσεις και τους τρόπους στολισμού. Με την καθοδήγηση του δασκάλου του, ο μαθητής σταδιακά αναπτύσσει το λεξιλόγιό του και δομεί μία πιο συνεπή και εμπνευσμένη μουσική φωνή. Η προσέγγιση του Labyrinth Online έγκειται σε αυτήν την ξεχωριστή εκπαιδευτική διαδικασία η οποία αναδεικνύεται στα πλαίσια του ζωντανού, διαδραστικού μαθήματος, σε αντίθεση με το βιντεοσκοπημένο μάθημα (tutorial). Η διαδικασία αυτή προϋποθέτει ο δάσκαλος εκτός από δεξιοτέχνης να είναι και έμπειρος εκπαιδευτικός. Μέσα από το εκτεταμένο δίκτυο μουσικών διασυνδέσεων του Ross Daly, ο Labyrinth Online προσφέρει στους μαθητές του την ευκαιρία να φοιτήσουν με κορυφαίους μουσικούς των τροπικών μουσικών παραδόσεων, όπως τον Ευγένιο Βούλγαρη, Χάρη Λαμπράκη, Κατερίνα Παπαδοπούλου, Pedram Khavar-Zamini, Yurdal Tokcan, Daud Khan Sadozai, Efrén L pez, Κέλυ Θωμά και πολλούς άλλους. Το φάσμα των μαθημάτων συμπεριλαμβάνει τεχνική οργανοπαιξία, θεωρία, ρεπερτόριο, αυτοσχεδιασμό, σύνθεση, μουσικά σύνολα και παραγωγή.
«Η εκπαιδευτική εμπειρία στην οποία αποσκοπούμε στο Λαβύρινθο δεν είναι απλά τυπική καθοδήγηση και διάδοση πληροφορίας προς τους μαθητές. Αντ’ αυτού, είναι μια πολυδιάστατη μύηση σε ένα πλούσιο και ποικίλο μουσικό κόσμο όπου οι αρχαίες παραδόσεις και η σύγχρονη δημιουργική δυναμική συνυπάρχουν και πλέκονται αρμονικά. Τα μαθήματά μας σε καμία περίπτωση δεν είναι ένας εύκολος/πρόχειρος οδηγός. Είναι μια πολυεπίπεδη εμπειρία μέσα στο πλαίσιο μιας αέναης εξερεύνησης και έμπνευσης», διευκρινίζει ο Ross Daly.
Μουσικό Εργαστήρι Λαβύρινθος
Το 1982 ο RossDaly ίδρυσε το Μουσικό Εργαστήρι «Λαβύρινθος» με μια ομάδα φίλων με στόχο να εξερευνήσουν τη δημιουργική προοπτική διαφόρων τροπικών μουσικών παραδόσεων ανά τον κόσμο. Το 1997 ξεκίνησαν τα πρώτα μαθήματα στην Αθήνα. Το 2000 ο Λαβύρινθος μετακόμισε στην Κρήτη, ριζώνοντας σε ένα αναπαλαιωμένο αρχοντικό στο χωριό Χουδέτσι. Το 2016 εξαπλώθηκε διεθνώς και ίδρυσε τον πρώτο δορυφόρο-οργανισμό στην Καταλονία. Έκτοτε, το δίκτυο επεκτάθηκε σε Ιταλία, Οντάριο, Κύπρο, Κωνσταντινούπολη και, πιο πρόσφατα, στην Καλιφόρνια.
Ο οργανισμός Zambaleta
Ο οργανισμός Zambaleta ιδρύθηκε το 2009 ως ένα σχολείο της World μουσικής με βάση το Σαν Φρανσίσκο. Το 2011 ο Zambaleta επέκτεινε τα προγράμματά του ξεκινώντας το NileProject, μία περιβαλλοντικής φύσεως πρωτοβουλία που βασίζεται σε διαπολιτισμικές συνεργασίες μεταξύ μουσικών από τις 11 χώρες του Νείλου, με στόχο την προώθηση της ορθής παρόχθιας διαχείρισης. Απευθύνεται στις παράχθιες κοινότητες και παρέχει σουίτα προγραμμάτων διεθνικού διαλόγου, εκπαίδευσης και συνεργασίας σε θέματα υδάτων, ενέργειας και σίτισης, των οποίων οι προκλήσεις βρίσκονται στη ρίζα της υδρο-πολιτικής σύγκρουσης στην περιοχή του Νείλου. Το 2019 ο Zambaleta ξεκίνησε τη συνεργασία με το Λαβύρινθο για να παρουσιάσει τα σεμινάριά του στην Καλιφόρνια. Ο Λαβύρινθος-Online είναι το πιο πρόσφατο πρόγραμμα του Zambaleta.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ
