Kathimerini.gr
Της Μάρως Βασιλειάδου
Συνήθως συμβαίνει έτσι: Μια γυναίκα βρίσκεται εγκλωβισμένη μέσα σε ένα σπίτι, σε ένα γάμο ή σε ένα χιτζάμπ, με τη θέληση ενός άνδρα. Σε αυτό το ντοκιμαντέρ συμβαίνει το αντίστροφο: Ο άνδρας συνθλίβεται από την επιβολή ενός άτεγκτου νόμου και η κόρη του αναλαμβάνει να διηγηθεί την ιστορία της ζωής του. Που είναι η ιστορία των αγαπημένων γονιών της και της προσωπικής πορείας της προς την ενηλικίωση.
Το «Ραδιογράφημα μιας οικογένειας» της Φιρουζέ Κοσροβανί (Ιράν – Νορβηγία – Ελβετία, παραγωγή 2020), που παρουσιάζεται στις online προβολές του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, μιλάει διαρκώς σε πρώτο πρόσωπο. Η σκηνοθέτις παραμένει αθέατη μέχρι το τέλος, αλλά η κάμερα φτάνει μέχρι το βάθος των πιο μύχιων σκέψεών της. Η Κοσροβανί ανατρέχει στο παρελθόν, φτάνει μέχρι τη γέννησή της και συνεχίζει ακόμη πιο πίσω, έως την εποχή που ο πατέρας της ερωτεύτηκε τη μητέρα της. Σκοπός της είναι να ακολουθήσει τα ίχνη αυτών των δύο τόσο διαφορετικών ανθρώπων μέχρι τα χρόνια της νεότητάς τους, για να τους καταλάβει. Και μέσω εκείνων να βρει τη δική της ταυτότητα.
«Η μητέρα παντρεύτηκε μια φωτογραφία του πατέρα», αναφέρει στην πρώτη σκηνή αυτού του ευρηματικά δομημένου ντοκιμαντέρ. Καθώς η ταινία προχωράει, καταλαβαίνουμε ότι με τη συγκεκριμένη φράση κυριολεκτεί. Η μητέρα της, η υποταγμένη, γλυκιά, πολύ νέα Ταγί, όντως παντρεύτηκε με ένα πορτρέτο του Χοσεΐν, του μέλλοντα συζύγου της. Εκείνη βρισκόταν στην Τεχεράνη – από καλή και θρησκευόμενη οικογένεια. Εκείνος έμενε στην Ελβετία, όπου σπούδαζε Ακτινολογία – καλλιεργημένος, κοσμοπολίτης επιστήμονας. Η αφήγηση ξεκινάει στην Ευρώπη της δεκαετίας του ’60 και καταλήγει στο ταραγμένο Ιράν της δεκαετίας του ’80. Η προσπάθεια αυτών των δύο ανθρώπων να συνδεθούν ουσιαστικά, γίνεται ο αφηγηματικός άξονας πάνω στον οποίο ξεδιπλώνεται η ιστορία ετούτης της ιρανικής οικογένειας. Τα φωτογραφικά άλμπουμ καταγράφουν τις συναντήσεις, τις συγκρούσεις, τους αποχωρισμούς. Στην πορεία η προσωπική ιστορία διασταυρώνεται βίαια με την Ιστορία που έχει το γιώτα κεφαλαίο. Και όταν πλέον εισβάλλει η Ισλαμική Επανάσταση, αποδεικνύεται ότι ο αντίκτυπός της έχει βαθιές ρίζες στο παρελθόν.
Θα βρείτε το ντοκιμαντέρ στην πλατφόρμα του διαδικτυακού φεστιβάλ έως τις 14/3.
