Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Στις 8.22 το βράδυ της Κυριακής, στο κατάμεστο Dolby Theatre του Χόλιγουντ, ο Κορεάτης σκηνοθέτης Μπονγκ Τζουν Χο προσέγγιζε καταχειροκροτούμενος τη σκηνή για να παραλάβει το πολυπόθητο χρυσό αγαλματίδιο καλύτερης ταινίας για τη μαύρη κωμωδία «Παράσιτα». Εκείνη τη στιγμή τα βραβεία Οσκαρ έγραψαν Ιστορία· μια ιστορία που ξεκίνησε το 1937, όταν η αντιπολεμική «Μεγάλη χίμαιρα» του Ζαν Ρενουάρ απέσπασε για πρώτη φορά μια υποψηφιότητα στη λίστα καλύτερων ταινιών της Ακαδημίας. Επειτα από 83 χρόνια, αλλά μονάχα 10 ξενόγλωσσες υποψηφιότητες για το κορυφαίο βραβείο της βραδιάς, ο κύκλος πλέον έκλεισε, το γλωσσικό φράγμα έσπασε και μεγάλος νικητής των Οσκαρ είναι μια ταινία που περιέχει σχεδόν εξ ολοκλήρου κορεατικό διάλογο.
Πέρα από τη φωτεινή εξαίρεση του Ρενουάρ, τα πρώτα χρόνια των μεγάλων βραβείων της Ακαδημίας παρέμειναν αρκετά πιστά στον χολιγουντιανό κινηματογράφο και στην αγγλική γλώσσα. Μέχρι το 1947, μάλιστα, τα Οσκαρ δεν είχαν υιοθετήσει καν την κατηγορία της καλύτερης διεθνούς ταινίας, ενώ χρειάστηκαν 30 ολόκληρα χρόνια για να επαναληφθεί η επιτυχία της «Μεγάλης χίμαιρας», αυτή τη φορά με το γαλλόφωνο πολιτικό θρίλερ «Ζ» του Κώστα Γαβρά, το οποίο προτάθηκε για Οσκαρ καλύτερης ταινίας το 1968. Ακόμη και στην κατηγορία του διεθνούς φιλμ, η ιστορία της Ακαδημίας παραμένει αρκετά περιορισμένη στα δυτικά σύνορα: από τα 68 βραβεία καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, τα 57 έχουν τιμήσει ευρωπαϊκές παραγωγές.
«Η ζωή είναι ωραία».
Μία από τις πιο ξακουστές ευρωπαϊκές παραγωγές ήταν και η πρώτη η οποία φλέρταρε έντονα, για πρώτη φορά, με την πιθανότητα απόκτησης του πολυπόθητου χρυσού αγαλματιδίου της Ακαδημίας. Το 1998, ο Ρομπέρτο Μπενίνι συγκίνησε την υφήλιο με το «Η ζωή είναι ωραία», μια σχεδόν χιουμοριστική προσέγγιση της σκοτεινής εποχής του Ολοκαυτώματος. Η ταινία απέσπασε 7 υποψηφιότητες και κέρδισε 3 βραβεία –μεταξύ των οποίων και αυτό του Α΄ ανδρικού ρόλου για τον Μπενίνι–, ωστόσο έχασε τελικά το αγαλματίδιο της καλύτερης ταινίας από τη βρετανική αισθηματική κομεντί «Ερωτευμένος Σαίξπηρ». Πρόκειται για μια αμφιλεγόμενη απόφαση στην ιστορία των Οσκαρ, η οποία ακόμα συζητιέται στα διαδικτυακά φόρουμ των σινεφίλ.
«Αγάπη», «Η ζωή είναι ωραία» και «Ρόμα» έφθασαν κοντά στο να αποσπάσουν το πολυπόθητο βραβείο.
Αρκετά κοντά στη μεγάλη νίκη έφτασε το 2012 το γαλλόφωνο φιλμ «Αγάπη» του Μίχαελ Χάνεκε, το οποίο κέρδισε δεκάδες βραβεία, συμπεριλαμβανομένου και αυτού της καλύτερης ταινίας από την Εταιρεία Κριτικών Κινηματογράφου των ΗΠΑ, ωστόσο θεωρήθηκε πολύ καταθλιπτικό από τα μέλη της Ακαδημίας. Εναν χρόνο πριν, τα Οσκαρ βρέθηκαν κοντά στο να βραβεύσουν μια ξενόγλωσση ταινία, προλογίζοντας κατά κάποιον τρόπο τη φετινή τους απόφαση. Το ατμοσφαιρικό «The Artist» του Μισέλ Χαζαναβίσιους ήταν η πρώτη γαλλική παραγωγή που απέσπασε το βραβείο καλύτερης ταινίας, ωστόσο δεν ανήκει φυσικά στην κατηγορία του ξενόγλωσσου κινηματογράφου μιας και από το φιλμ λείπει εξ ολοκλήρου ο διάλογος. Πρόκειται όμως για την πρώτη βωβή παραγωγή που απέσπασε το μεγάλο βραβείο έπειτα από «Τα φτερά», τα οποία μάλιστα βραβεύτηκαν στην πρώτη τελετή των Οσκαρ το 1929.
Ο πραγματικός προάγγελος του θριάμβου των «Παρασίτων» ήρθε μόλις ένα χρόνο πριν, με την πολυβραβευμένη ταινία «Ρόμα» του Αλφόνσο Κουαρόν, η οποία κατέχει το ρεκόρ των περισσότερων υποψηφιοτήτων ξενόγλωσσης ταινίας. Παρότι το «Ρόμα» έχασε το βραβείο καλύτερης ταινίας, οι περισσότεροι κριτικοί κινηματογράφου θεώρησαν πως η επιτυχία της ήταν ένα κομβικό σημείο για τα Οσκαρ, καθώς άνοιξε τον δρόμο για την άνοδο των πλατφορμών streaming, σαν το Netflix. Τελικά, ο δρόμος που άνοιξε ήταν διαφορετικός –το Netflix πάτωσε στα φετινά βραβεία– και πλέον τα Οσκαρ ατενίζουν ένα πολύγλωσσο, διεθνές μέλλον.
