ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Η τρυφηλότητα του βίου μας και οι ευθύνες μας

Ο Στέλιος Μάινας, που έρχεται ξανά στην Κύπρο, ανεβάζοντας το ψυχολογικό θρίλερ «Το δείπνο», μιλάει στην «Κ» για την παράσταση

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

O ηθοποιός Στέλιος Μάινας μιλάει στην «Κ» για την παράσταση «Το δείπνο» του Ολλανδού συγγραφέα Χέρμαν Κοχ, σε σκηνοθεσία Λιλί Μελεμέ, που ανεβαίνει στο Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο Λεμεσού και στο Δημοτικό Θέατρο Λατσιών. Ο Στέλιος Μάινας δεν είναι πρώτη φορά που ασχολείται με το ολλανδικό έργο. Πριν είκοσι χρόνια είχε ξαναέρθει στην Κύπρο, με ένα άλλο έργο το «Ο μικρός Τόνι» του ολλανδού Αλεξ Βαν Βάρμερνταμ, και πριν από δύο χρόνια, ασχολήθηκα ξανά με το ολλανδικό έργο, ανεβάζοντας στην Αθήνα το έργο «Τίρζα, η Βασίλισσα του Ήλιου, του Άρνον Γκρούνμπεργκ. Δύο ζευγάρια, ένα έγκλημα, τρία παιδιά και ένα σκοτεινό μυστικό που δεν πρέπει να αποκαλυφθεί, παρουσιάζεται μπροστά στα μάτια του κοινού μέσα από ένα επικίνδυνο δείπνο μιας φαινομενικά ευτυχισμένης και σύγχρονης αστικής οικογένειας. Ο Στέλιος Μάινας μου λέει ότι «τα υλικά μας αγαθά και οι απολαύσεις γίνονται βαρίδια στην ηθική μας, και κάποια στιγμή, αυτοσκοπός» και συμπληρώνει ότι ως κοινωνία, όσοι κανόνες κι αν υπάρχουν, όσοι νομοί και αν οριοθετούν τις πράξεις μας, θα βρίσκουμε τρόπους, και δικαιολογίες, να υπερβαίνουμε τα όρια.

–Τι πραγματεύεται το «Δείπνο»;

Τρεις έφηβοι, δύο απ’ αυτούς ξαδέλφια, ο ένας υιοθετημένος αδερφός από τη Σομαλία ένα σαββατόβραδο βγαίνουν για να διασκεδάσουν. Ξεμένουν από μετρητά και πηγαίνουν σε κάποιο κοντινό ATM, για να κάνουν ανάληψη. Αλλά η πόρτα του κουβούκλιου του ATM δεν ανοίγει. Κάποιος, ή μάλλον κάποια, κοιμάται μέσα σε ένα βρώμικο υπνόσακο. Ας ξεβρομίσουμε τον τόπο, λένε οι νεαροί, και πετάνε πάνω της, γελώντας, μια λάμπα, μια καρέκλα, έναν κάλαθο σκουπιδιών, και ένα άδειο μπιτόνι από βενζίνη. Συνοδεύετε όλο αυτό από έναν αναμμένο αναπτήρα.

Ακολουθεί έκρηξη, η γυναίκα σκοτώνεται, οι νέοι φεύγουν γελώντας. Την άλλη μέρα, όλα τα ΜΜΕ της χώρας δείχνουν εικόνες από την κάμερα ασφαλείας του ATM, αλλά τα πρόσωπα των νεαρών, έχουν καταγραφεί θολά και μη αναγνωρίσιμα. Μερικές ημέρες αργότερα, δύο ζευγάρια, οι άνδρες αδέλφια, ο ένας καθηγητής ιστορίας και ο άλλος ο μέλλων πρωθυπουργός της χώρας, συναντώνται σε ένα πολυτελές εστιατόριο, για να διαπραγματευτούν, την πράξη των παιδιών τους, Και να αποτιμήσουν, τα αποτελέσματα της.

–Καθωσπρεπισμός και φόβος, φόβος όμως για την τιμωρία ή την έκπτωση από το βάθρο τους;

Οι κοινωνίες θεσπίζουν νόμους και κανόνες για να προστατεύσουν το σύνολο από την παραβατικότητα του ατόμου. Εδώ, η σύγκρουση του συλλογικού και του ατομικού είναι τόσο βίαιη και θορυβώδης, που τραντάζει συθέμελα τη βάση της κοινωνίας, που είναι η οικογένεια. Και βέβαια, οικογένεια είναι το καταφύγιο, αλλά μέχρι ποιου σημείου; Πότε η θαλπωρή, μπορεί να γίνει ασήκωτη αλυσίδα για τα μέλη της. Στο έργο μας, ο ένας γονιός με καθαρότητα που τρομάζει, τοποθετείται, «Αν τα παιδιά πάνε σε δίκη, ο δικαστής θα τους πολτοποιήσει. Οι δικαστές φοβούνται και για τα δικά τους παιδιά, που προφανώς ούτε αυτοί ελέγχουν. Δεν πρόκειται να αφήσω το παιδί μου να το δείξουν στον όχλο που διψάει για αίμα, παραείναι πολύτιμος για μας». Και βέβαια, εδώ, η γυναίκα που σκοτώνεται από την έκρηξη, ή όπως λέει η μία μητέρα, από το ατύχημα, ήταν μια άγνωστη, άστεγη. Μια εβδομάδα στο νεκροτομείο του νοσοκομείου δεν την έχει αναζητήσει κανείς, δεν αναγνωρίστηκε η ταυτότητά της, είναι ανώνυμη. Σε μερικές εβδομάδες, κανείς δεν θα μιλάει πια γι’ αυτό.

–Οι ήρωες του έργου, γιατί επιλέγουν να τους εμφανίσουν, είναι από ανάγκη ή πρόκειται για ειλικρινή μεταμέλεια;

Προς έκπληξή όλων, ο πολιτικός άνδρας της παρέας μας, τοποθετείται.»Πες, πως δεν αποκαλύπτεται πότε η αλήθεια, πες, πως το γεγονός ξεχνιέται για πάντα, πως η υπόθεση για την αστυνομία μπαίνει στο αρχείο... Μπορούμε εμείς οι γονείς να ζήσουμε με αυτό; Μπορούν τα παιδιά μας να ζήσουν με αυτό; Εγώ πιστεύω πως όχι. Κάποια στιγμή, η αλήθεια θα τους συντρίψει. Είναι μονόδρομος λοιπόν, εμείς οι γονείς τους, να τα παραδώσουμε στη δικαιοσύνη».

–Οι ευθύνες των γονιών είναι ασύγγνωστες; Τα παιδιά είναι άμοιρα ευθυνών;

Τα παιδιά μας είναι κομμάτι της δικής μας ύπαρξης. Η οικογένεια είναι η μικρογραφία της κοινωνίας που θα μεγαλώσουν και θα δημιουργήσουν. Οι ευθύνες μας, λοιπόν, είναι τεράστιες. Η ερώτηση, επαναλαμβάνεται ίδια και απαράλλαχτη αιώνες τώρα, «τι ενηλίκους θα παραδώσουμε στην κοινωνία». Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση έχουμε να κάνουμε με παιδιά, με εφήβους, που η ευθύνη τους ακόμα και νομικά, είναι περιορισμένη. Σε κάποιους, όμως, πρέπει να αποδοθεί το βάρος αυτής της πράξης. Και βέβαια οι ευθύνες για αυτή την αποτρόπαια πράξη μοιράζονται στην οικογένεια, στο σχολείο, στο κοινωνικό περιβάλλον.

–Ο χώρος του εστιατορίου και το ακριβό δείπνο συμβολίζουν την ευμάρεια που δεν θέλουμε να χάσουμε με όποιο κόστος;

«Ποτέ να μη σας λείψει ο πλούτος, Εφέσιοι, για να βγαίνει στη φόρα η πονηριά σας», λέει ο Ηράκλειτος. Για να το απλοποιήσουμε, όσα περισσότερα έχουμε, τόσο πιο δύσκολα τα αποχωριζόμαστε. Τα υλικά μας αγαθά και οι απολαύσεις γίνονται βαρίδια στην ηθική μας, και κάποια στιγμή, αυτοσκοπός. Ζούμε, για να μη μας λείψει η ευμάρεια και η τρυφηλότητα. Και φυσικά όταν θα έρθει η ώρα να επιλέξουμε, ανάμεσα σε αυτά τα δύο, η επιλογή είναι αυτονόητη.

– Υπάρχει, κατά τη γνώμη σας, όριο στην αγάπη, σε αυτή την περίπτωση στα παιδιά;

Ο μελλοντικός πρωθυπουργός της οικογένειας λέει «Θέλω να δώσω μία ακόμα ευκαιρία στο παιδί μου, να αναλάβει τις ευθύνες του, να γίνει καλύτερος άνθρωπος. Τιμωρώντας τον υπάρχει ακόμα η πιθανότητα, να σωθεί. Αυτή είναι πατρική αγάπη». Μπράβο! Έτσι πρέπει να σκέφτονται οι σοβαροί υπεύθυνοι πολίτες. Μόνο που σε μερικούς μήνες είναι εκλογές. Και σε μία εκλογική αναμέτρηση όλα μπορούν να στραφούν και να γίνουν όπλα υπέρ σου, ακόμα και ο ίδιος ο γιος. Ποια είναι άραγε τα κίνητρα των ανθρώπων; Τι κρύβεται πίσω από τις αποφάσεις μας; Ποια είναι η ατομική μας ευθύνη;

– Εν τέλει τι θέλει να θίξει ο συγγραφέας; Ποιο είναι το διακύβευμα;

Ο Χέρμαν Κοχ, γράφοντας το δείπνο, ουσιαστικά, άμεσα, καθαρά, μας θέτει ερωτήματα, που φυσικά, οι κοινωνίες μας δεν έχουν απαντήσει ακόμα. Και το ερώτημα είναι αν θα απαντηθούν κάποτε. Καμία βεβαιότητα δεν υπάρχει. Άλλωστε, οι κοινωνίες, όσοι κανόνες κι αν υπάρχουν, όσοι νομοί και αν οριοθετούν τις πράξεις μας, θα βρίσκουμε τρόπους, και δικαιολογίες, να υπερβαίνουμε τα όρια.

Πληροφορίες

«Το Δείπνο» του Χέρμαν Κοχ, σκηνοθεσία. Παρασκευή 24 Μαΐου Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο Λεμεσού και Σάββατο 25 Μαΐου, Δημοτικό Θέατρο Λατσιών, ώρα 8:30 μ.μ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΑΜΠΑΚΗΣ

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Θέατρο-Χορός: Τελευταία Ενημέρωση

X