Kathimerini.gr
ΤΗΣ ΜΑΡΩΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ
Σε έναν ιστορικό χώρο, τα στούντιο της Φίνος Φιλμς –νυν Antart Studios–, εδώ όπου ηχογραφήθηκαν κάποια από τα πιο διάσημα άλμπουμ της ελληνικής δισκογραφίας του 1960 και 1970 όπως η «Οδός Ονείρων» του Μάνου Χατζιδάκι και μουσικές του Μίμη Πλέσσα για τον κινηματογράφο, το θέατρο συναντά το ραδιόφωνο. Σε αυτό το στούντιο, ο Δημήτρης Καταλειφός με τους έξι ηθοποιούς του ηχογράφησε το πρώτο «ακουστικό έργο» από τη σειρά παραστάσεων με τίτλο «Radio Plays», που ξεκινούν σε λίγες ημέρες (7/12).
Το νέο εγχείρημα του Φεστιβάλ Αθηνών συνδυάζει το ραδιοφωνικό θέατρο με την αστυνομική λογοτεχνία και την τζαζ μουσική, και δίνει την ευκαιρία σε μια ευρεία δημιουργική ομάδα –σκηνοθέτες, ηθοποιούς, μουσικούς και συγγραφείς– να συνεργαστούν για κάτι απολύτως πρωτότυπο.
Μπαίνοντας στον χώρο της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας, ο Δημήτρης Καταλειφός επέλεξε να ζωντανέψει σκηνοθετικά τη νουάρ ατμόσφαιρα των μυθιστορημάτων του Φίλιππου Φιλίππου. Στους «Κορυδαλλούς της πλατείας Αμερικής», ο δημοσιογράφος Τηλέμαχος Λεοντάρης –γνώριμος κεντρικός ήρωας στα έργα του Φιλίππου– προσπαθεί να εξιχνιάσει τη δολοφονία της μοιραίας γειτόνισσάς του, Μάρθας Λύτρα. Την αδελφή του θύματος, Αλεξάνδρα, υποδύεται η Μαρία Καλλιμάνη. «Αυτό που κάνουμε είναι τελείως καινούργιο για όλους μας, κάτι μεταξύ απαγγελίας και θεάτρου», μας λέει. «Δεν υπάρχει η κίνηση, αλλά η ενέργεια και η ζωντάνια της θεατρικής πράξης πρέπει να μεταφέρονται στον ακροατή. Το εξαιρετικό υλικό που μας δίνεται είναι η φαντασία: οι ηθοποιοί τη χρησιμοποιούμε για να συμπληρώσουμε νοερά τις σκηνές και οι ακροατές για να ζωντανέψουν στο μυαλό τους όσα λένε οι φωνές μας».
Η Μαρία Καλλιμάνη, η Στέλλα Κρούσκα και ο Γιάννης Νταλιάνης.
«Η αστυνομική λογοτεχνία δημιουργεί ατμόσφαιρα στην οποία η τζαζ μουσική ταιριάζει απόλυτα», σημειώνει στην «Κ» ο σαξοφωνίστας και συνθέτης Δημήτρης Τσάκας. «Με το αινιγματικό της ύφος και τον καλυμμένο ερωτισμό είναι σαν να σχολιάζει μουσικά τον σκοτεινό κόσμο των παθών και του εγκλήματος». Ο ίδιος έχει γράψει τη μουσική για δύο παραστάσεις του «Radio Plays», τους «Κορυδαλλούς της πλατείας Αμερικής» και τον «Ξένο» της Αθηνάς Κακούρη, που σκηνοθετεί η Μαρία Μαγκανάρη (15/12). Αυτά τα ολοκαίνουργια «σάουντρακ» ηχογραφούνται ζωντανά στο στούντιο, με τζαζ κουαρτέτα στα οποία συμμετέχουν εξαιρετικοί μουσικοί της ελληνικής τζαζ σκηνής.
Χωρίς εικόνα και σώμα
Οι σχέσεις των ανθρώπων και οι παράξενες διαπλοκές τους αποτελούν κοινό παρονομαστή στην αστυνομική λογοτεχνία. Αυτό το στοιχείο, τονισμένο και καλοδουλεμένο στον «Ξένο», ενδιέφερε από την αρχή τη Μαρία Μαγκανάρη, που τον διάλεξε για να ζωντανέψει ραδιοφωνικά. «Μου αρέσει η πατίνα του χρόνου που διακρίνεται στην πλοκή, ένα λίγο παλιομοδίτικο ύφος, οι καλογραμμένοι χαρακτήρες, τα ενδοοικογενειακά ζητήματα που απασχολούν τη συγγραφέα», μας λέει διακόπτοντας τη δική της πρόβα, που βρίσκεται σε εξέλιξη σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Φεστιβάλ Αθηνών, με όλα τα μέτρα ασφαλείας.
Προφανώς, όσοι συμμετέχουν στο εγχείρημα είναι συγκινημένοι καθώς, μέσα στο βαρύ κλίμα της περιόδου της απαγόρευσης, μπορούν και πάλι να εργαστούν. Πέρα, όμως, από αυτό, το «Radio Plays», με τις ιδιαιτερότητές του, αποτελεί αφορμή για θεατρική αναζήτηση. «Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι σε αυτές τις παραστάσεις λείπουν η εικόνα και το σώμα των ηθοποιών», λέει η σκηνοθέτις. «Αρα όλη η δουλειά γίνεται με τη φωνή, που πρέπει να εκφράσει τους χαρακτήρες και τις σχέσεις των προσώπων. Στην πρόβα κλείνω τα μάτια μου, ακούω μόνο τον λόγο και πραγματικά μπορώ να καταλάβω πότε υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των ηθοποιών και πότε όχι. Το ίδιο κι εκείνοι. Η προσπάθεια που κάνουμε αποτελεί εξαιρετική θεατρική άσκηση, απαιτεί τεχνική και εξάσκηση. Πρέπει να ξαναθυμηθούμε ότι μία λέξη είναι ένας ολόκληρος κόσμος. Αρα, χρειάζεται να μάθουμε να τις ξανακούμε, και να τις μεταφέρουμε στον ακροατή πλήρεις».
Μετά τη Μαρία Μαγκανάρη, τη σκυτάλη παίρνουν οι Γιάννης Χουβαρδάς (22/12), Γιώργος Κουτλής (29/12) και Αργύρης Ξάφης (5/1). Τα έργα παρουσιάζονται από την πλατφόρμα greekfestival.gr, με δωρεάν ακρόαση για όλους, και θα παραμείνουν «στον αέρα» μετά την πρεμιέρα.
