Kathimerini.gr
Για τους πάσχοντες από καρδιαγγειακά νοσήματα, τα φάρμακα που εμποδίζουν τη δημιουργία θρόμβων είναι σωτήρια. Αν ένας θρόμβος «σφηνώσει» σε μια φλέβα ή αρτηρία, μπορεί να διακοπεί η ροή του αίματος στην καρδιά, στον εγκέφαλο, στα πόδια ή στους πνεύμονες, με σοβαρότατες συνέπειες.Βέβαια δεν είναι όλοι οι θρόμβοι «κακοί»· σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως αν τραυματιστείτε, βοηθούν να σταματήσει η αιμορραγία. Το «μυστικό» με τα αντιπηκτικά είναι η εξεύρεση της κατάλληλης ισορροπίας ανάμεσα στη δημιουργία ωφέλιμων και επικίνδυνων θρόμβων, επισημαίνει ο δρ Gregory Piazza, αναπληρωτής καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ.«Στόχος είναι η αποτροπή της δημιουργίας θρόμβων στο εσωτερικό των αιμοφόρων αγγείων, χωρίς ωστόσο να διαταραχθεί η φυσιολογική πήξη του αίματος, αν παραδείγματος χάρη κοπείτε κατά τη διάρκεια του δείπνου». Τα αντιπηκτικά φάρμακα δεν επηρεάζουν το ιξώδες (και τη ροή) του αίματος, εξηγεί ο δρ Piazza. Αντιθέτως, αποτρέπουν τη δημιουργία θρόμβων, παρεμβαίνοντας σε ένα από τα δύο κύρια συστατικά τους: το ινώδες και τα αιμοπετάλια (Δείτε: «Ανατομία ενός θρόμβου»). Γι’ αυτό είναι γνωστά και ως αντιθρομβωτικά σκευάσματα.
Αποδιοργάνωση του θρόμβου
Αυτά τα φάρμακα μπορεί να ανήκουν σε δύο κατηγορίες (Δείτε «Κοινά αντιθρομβωτικά σκευάσματα).
Τα αντιθρομβωτικά εμποδίζουν τη δημιουργία ινώδους, ενώ τα αντιαιμοπεταλιακά εμποδίζουν τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων. Και οι δύο κατηγορίες σκευασμάτων εμποδίζουν τη δημιουργία και τη διόγκωση των θρόμβων.
Για τη θεραπεία των θρόμβων στα πόδια (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση) και στους πνεύμονες (πνευμονική εμβολή) χορηγούνται αντιθρομβωτικά σκευάσματα. Τα ίδια σκευάσματα χορηγούνται και σε όσους πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή. Ο ταχύς, ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός μπορεί να οδηγήσει στο λίμνασμα του αίματος στις ανώτερες κοιλότητες της καρδιάς (κόλποι), αυξάνοντας τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων. Η βαρφαρίνη, που χορηγούνταν πολύ συχνά παλιότερα, αντικαθίσταται πλέον από νεότερα σκευάσματα της ίδιας κατηγορίας.
Τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα χορηγούνται για την πρόληψη των καρδιακών προσβολών και των εγκεφαλικών επεισοδίων, αλλά και σε άτομα στα οποία έχουν τοποθετηθεί στεντς (ενδοπροθέσεις) για να διατηρηθούν τα αγγεία ανοικτά. Τα αιμοπετάλια τείνουν να προσκολλώνται στο μεταλλικό πλέγμα του στεντ, με συνέπεια την απόφραξη των αγγείων· την τάση αυτή αντιρροπούν τα φάρμακα, εξηγεί ο δρ Piazza. Σε πολλούς ανθρώπους χορηγούνται ασπιρίνη και κάποιο αντιαιμοπεταλιακό σκεύασμα επί έξι μήνες έως έναν χρόνο μετά την τοποθέτηση του στεντ. Αντιαιμοπεταλιακά σκευάσματα μπορεί να χορηγηθούν και σε άτομα με περιφερική αρτηριακή νόσο (στένωση αρτηριών των ποδιών).
Σε κάποιες περιπτώσεις, χορηγούνται στον ασθενή αντιθρομβωτικά και αντιαιμοπεταλιακά σκευάσματα σε συνδυασμό. Όπως είναι εύλογο, η συνδυαστική θεραπεία αυξάνει τον κίνδυνο αιμορραγίας. Η αλήθεια είναι ότι η λήψη ακόμα και ενός μεμονωμένου αντιθρομβωτικού σκευάσματος επί έξι μήνες μπορεί να προκαλέσει πιθανώς επικίνδυνη αιμορραγία. «Είναι πολύ σημαντικό να επαγρυπνείτε ακόμα και για μια μικρή αιμορραγία», επισημαίνει ο δρ Piazza.
Αιμορραγικά προβλήματα: Ελάσσονα και μείζοναΠοιες εκδηλώσεις σάς προειδοποιούν; Πολλοί άνθρωποι παρατηρούν αιμορραγία στα ούλα ή από τη μύτη, η οποία χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να σταματήσει. Συχνοί ή μεγάλοι μώλωπες, κυρίως στον κορμό, είναι ένα άλλο ανησυχητικό σύμπτωμα. Μην αμελήσετε να τα αναφέρετε στον γιατρό σας.Επισκεφθείτε αμέσως τον γιατρό αν έχετε:❱ Ούρα στο χρώμα του τσαγιού, ρόδινα ή κόκκινα (πιθανή αιμορραγία από το ουροποιητικό).❱ Κόπρανα μελανά, σαν πίσσα, ή κόκκινα (πιθανή αιμορραγία από το πεπτικό).❱ Αιφνίδιο, πολύ ισχυρό πονοκέφαλο (πιθανή εγκεφαλική αιμορραγία).Επίσης, πρέπει να ζητήσετε ιατρική βοήθεια αν πέσετε ή χτυπήσετε σοβαρά, ακόμα και αν δεν υπάρχει προφανής αιμορραγία, λέει ο δρ Piazza.Τέλος, πρέπει να γνωρίζετε ότι κάποια από τα κοινά μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά (ιβουπροφαίνη, ναπροξένη) μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τα αντιπηκτικά σκευάσματα. Ενημερώστε τον γιατρό σας.
Ανατομία ενός θρόμβου
Οι θρόμβοι αποτελούνται από δύο βασικά συστατικά:
❱ Ινώδες (μια πρωτεΐνη με σχήμα κλωστής, η οποία δημιουργεί ένα πλέγμα στο οποίο παγιδεύονται τα κύτταρα του αίματος).
❱ Αιμοπετάλια (μικρά κυτταρικά θραύσματα που συγκολλούνται μεταξύ τους).
Τα δύο συστατικά κρατούν σταθερούς τους θρόμβους, εμποδίζοντας τον κατακερματισμό τους.
Οι θρόμβοι που σχηματίζονται στις φλέβες αποτελούνται κυρίως από ινώδες. Ένας τέτοιος θρόμβος μπορεί να δημιουργηθεί στις φλέβες που βρίσκονται βαθιά στα πόδια, στα χέρια ή στην κοιλιά (εν των βάθει φλεβική θρόμβωση). Αντιθέτως, οι θρόμβοι στις αρτηρίες περιέχουν κατά βάση περισσότερα αιμοπετάλια. Αυτοί σχηματίζονται συνήθως στα αγγεία που αιματώνουν την καρδιά, τον εγκέφαλο αλλά και τα πόδια.
Κοινά αντιθρομβωτικά σκευάσματα
Αντιθρομβωτικά σκευάσματα
Σε αυτά περιλαμβάνεται η βαρφαρίνη και τα αντιθρομβωτικά χάπια:
❱ Aπιξαμπάνη
❱ Μπετριξαμπάνη
❱ Δαβιγατράνη
❱ Eδοξαμπάνη
❱ Ριβαροξαμπάνη
Αντιαιμοπεταλιακά σκευάσματα
❱ Ασπιρίνη
❱ Kλοπιδογρέλη
❱ Πρασουγρέλη
❱ Tικαγρελόρη
