Της Μαρίνας Οικονομίδου
Λένε πως όταν μαλώνουν δύο ελέφαντες την πληρώνουν τελικά τα μυρμήγκια. Το κατά πόσο ο Νίκος Αναστασιάδης αποτελεί το μυρμήγκι και συνεπώς το θύμα στον σκληρό αυτό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας, με αφορμή και τα δημοσιεύματα που συνδέουν τον ίδιο και το πρώην δικηγορικό του γραφείο με το ρωσικό δίκτυο ξεπλύματος μαύρου χρήματος Troika Laundromat είναι κάτι που επιδέχεται πολλών ερμηνειών και συζητήσεων. «Τα μυρμήγκια οφείλουν να αντιλαμβάνονται το μέγεθός τους και κυρίως να παίζουν προσεκτικά και ηθικά, αποφεύγοντας κακοτοπιές που στοιχίζουν», σημειώνουν στα κομματικά πηγαδάκια, θεωρώντας πως κάθε άλλο από άδικα είναι όλα όσα βγαίνουν προς τα έξω. «Ήταν θέμα χρόνου», αναφέρουν πολιτικοί κύκλοι, εκφράζοντας την ανησυχία πως τα δημοσιεύματα είναι αρχή δεινών για την αξιοπιστία της Κύπρου και πληγή στο θέμα ανεξαρτησίας της. Σε αυτό το πλαίσιο το ΑΚΕΛ βγήκε πρώτο, πιέζοντας τον πρόεδρο της Δημοκρατίας για πειστικές απαντήσεις που θα διώξουν τις όποιες σκιές. Ο νέος πονοκέφαλος της κυβέρνησης που δεν φαίνεται να έχει λήξει, ωστόσο, όπως λένε από την επόμενη εβδομάδα θα ληφθούν μέτρα που επιχειρούν να εκτονώσουν την κρίση.
Στην αστική ραστώνη
Το δημοσίευμα της πλατφόρμας OCCRP που συνδέει το πρώην δικηγορικό γραφείο του προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χρ. Αναστασιάδη και τον ίδιο ως δικηγόρο τότε, με το ρωσικό δίκτυο ξεπλύματος μαύρου χρήματος Troika Laundromat διέκοψε με καθυστέρηση λίγων ημερών τη θερινή ραστώνη. Και λέμε θερινή ραστώνη δεδομένου ότι δημοσιεύθηκε μία μέρα πριν από τον Δεκαπενταύγουστο με το Προεδρικό να βρίσκεται σε καθεστώς ημιαργίας. Υπήρξαν πολιτικοί κύκλοι και πέριξ του Προεδρικού που είδαν πως η χρονική συγκυρία, παραμονή του Δεκαπενταύγουστου που κυκλοφόρησε το δημοσίευμα, δεν ήταν καθόλου τυχαία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, στόχος ήταν να αποφευχθεί η όποια απάντηση από την κυβέρνηση.
Το κατά πόσο κάτι τέτοιο ισχύει είναι λίγο θολό, δεδομένου ότι και το Προεδρικό, αλλά και το δικηγορικό γραφείο κλήθηκαν από την πλατφόρμα να τοποθετηθούν και το απέφυγαν. Όπως αναφέρουν πολιτικοί κύκλοι, το γεγονός ότι το δημοσίευμα αφορούσε είδηση που είχε να κάνει με το 2008 ενδεχομένως να υποτιμήθηκε από το Προεδρικό και κατ’ επέκταση να αγνοηθεί. Ενδεικτικό ότι οι πρώτες τοποθετήσεις έκαναν λόγο για ανώνυμο συκοφαντικό δημοσίευμα.
Τα αντανακλαστικά και ο καβγάς
Σε αντίθεση με το Προεδρικό, η Εζεκία Παπαϊωάννου έδειξε να έχει γρηγορότερα αντανακλαστικά, θέτοντας από την αρχή ζήτημα για τα περί ύποπτων διαδρομών και καλώντας τον πρόεδρο να δώσει εξηγήσεις. Το γεγονός πως η είδηση αναδημοσιεύθηκε από τον «Πολίτη» και τη «Χαραυγή», αλλά και οι αναδημοσιεύσεις στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης ώθησαν το Προεδρικό και το δικηγορικό γραφείο να τοποθετηθούν λίγες μέρες αργότερα, χαρακτηρίζοντας το δημοσίευμα λιβελλογράφημα. Ο πρόεδρος, μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου, εξέφρασε τη λύπη του για την αναδημοσίευση του εν λόγω δημοσιεύματος από τα εγχώρια ΜΜΕ, ενώ το πρώην δικηγορικό γραφείο του Νίκου Αναστασιάδη δεν παρέλειψε να αφήσει αιχμές ότι θα κινηθεί νομικά. Ενδεικτικό ότι και μέλη του Προεδρικού, όπως ο διευθυντής του γραφείου Τύπου του προέδρου Βίκτωρας Παπαδόπουλος, αναδημοσίευσαν την είδηση που ήθελε το δικηγορικό γραφείο «Νίκος Χρ. Αναστασιάδης» να κινείται νομικά εναντίον των εγχώριων ΜΜΕ, δίδοντας σε κάποιους την εντύπωση πως συμφωνούν με την κίνηση. Το σίγουρο πως η ενόχληση Προεδρικού με τα ΜΜΕ, αλλά και η απάντηση περί λιβελλογραφήματος κάθε άλλο παρά εκτόνωσε την κρίση, με πολιτικές δυνάμεις, δημοσιογραφικούς κύκλους και μερίδα της κοινωνίας να κατηγορούν την κυβέρνηση για κατάφωρη επέμβαση στα ΜΜΕ. Ώθησε την πλατφόρμα OCCRP να δώσει περαιτέρω στοιχεία για το όλο ζήτημα, αφήνοντας εν πολλοίς εκτεθειμένες τις δύο πλευρές που έκαναν λόγο για λιβελλογράφημα.
Οι διαστάσεις που πήρε το όλο θέμα, έκανε πάντως κάποιους από τους παροικούντες το Προεδρικό να βιώσουν ένα déjà vu των όσων προηγήθηκαν επί Τάσσου Παπαδόπουλου γύρω από το κεφάλαιο Μιλόσεβιτς με τη συμμετοχή του δικηγορικού γραφείου του πρώην προέδρου στην εξαγωγή συναλλάγματος από το κεντρικό κατάστημα της «Μπεογκράντσκα Μπάνκα» στο Βελιγράδι σε 8 υπεράκτιες εταιρείες στην Κύπρο. Αν και κύκλοι του ενδιάμεσου χώρου δεν βλέπουν κανένα συσχετισμό, πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι αυτή ακριβώς η υπόθεση ήταν και ο λόγος που το ΔΗΚΟ κράτησε χαμηλούς τόνους στην όλη υπόθεση. Υπήρξαν πάντως οι κυβερνητικές πηγές που είδαν με ανησυχία για το πώς εξελίχθηκε η συζήτηση, αλλά και την επικοινωνιακή γραμμή της κυβέρνησης. Όπως λέγεται, το Προεδρικό έπρεπε να απαντήσει αμέσως και να κλείσει συνοπτικά το θέμα, θυμίζοντας πως αποτελεί ιστορία δέκα και πλέον ετών. Η αλήθεια είναι πως μετά και την επίθεση του ΑΚΕΛ η κυβέρνηση βγήκε στην αντεπίθεση θυμίζοντας πως η κυβέρνηση Χριστόφια εφάρμοζε την πολιτική των πολιτογραφήσεων και πως ο Ρώσος ολιγάρχης Αλεξάντερ Αμπράμοφ πήρε κυπριακό διαβατήριο όσο ήταν υπουργός Εσωτερικών ο Νεοκλής Συλικιώτης με τον τελευταίο να ανταπαντά πως η υπηκοότητα εγκρίθηκε μέσω αυστηρών κριτηρίων και πως εκείνο που ελέγχεται από το δημοσίευμα της πλατφόρμας είναι ύποπτες διαδρομές χρήματος που συνδέονται με το τότε δικηγορικό γραφείο του προέδρου και με τον πελάτη τους.
Στο Προεδρικό επιμένουν πάντως στη γραμμή πως αποτελεί «παλιά είδηση» και λένε με νόημα πως αν υπήρχε οτιδήποτε μεμπτό θα έβγαινε κατά την προεκλογική περίοδο κατά την οποία όπως υπογραμμίζεται ο Νίκος Αναστασιάδης κατάφερε να εκλεγεί με 57%. «Είναι γνωστό σε όλους πως εργάζονταν τα 20-30 μεγάλα δικηγορικά γραφεία της Κύπρου», λένε οι ίδιες πηγές ξεκαθαρίζοντας πως δεν υπάρχει, ωστόσο, τίποτα παράνομο στην όλη διαδικασία.
Ό,τι δεν είναι παράνομο δεν σημαίνει πως είναι και ηθικό, λέει η λαϊκή ρήση και ακριβώς αυτό φαίνεται να φέρνει την κυβέρνηση σε στενωπό, με άγνωστες τις πολιτικές προεκτάσεις, τόσο για την κυβέρνηση όσο και για τον ίδιο τον πρόεδρο. Καθόλου τυχαίες και οι τοποθετήσεις της αντιπολίτευσης περί διεθνούς διασυρμού, με πολιτικούς κύκλους να επισημαίνουν ότι το κύρος της Κύπρου έχει πληγεί ανεπανόρθωτα.
Σε δύο βάρκες και οι συνέπειες
«Η περίοδος που βγήκε το δημοσίευμα δεν είναι καθόλου τυχαία» επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, οι οποίες βλέπουν προσπάθεια στοχοποίησης του προέδρου. Για ποιο λόγο, όμως, και ποιος να θέλει να κτυπήσει τον Νίκο Αναστασιάδη; «Η Κύπρος πληρώνει την πολιτική που ακολουθούσε ως τώρα, ισορροπώντας σε δύο βάρκες» απαντούν στο παρασκήνιο. Κυβερνητικοί κύκλοι εξέφρασαν τη δυσφορία τους για το γεγονός ότι το εν λόγω δημοσίευμα βγαίνει σε μία περίοδο που η Κύπρος θέλει να ενισχύσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και να έχει κατ’ επέκταση στήριξη στις εξελίξεις που αναμένονται στο Κυπριακό. Αυτή η επιδίωξη φάνηκε άλλωστε με το νομοσχέδιο Ρούμπιο - Μενέντεζ για το οποίο η κυβέρνηση δέχτηκε δριμεία κριτική από το ΑΚΕΛ. Το γεγονός μάλιστα ότι ανάμεσα στους υποστηρικτές της πλατφόρμας που δημοσίευσε το εν λόγω άρθρο είναι και το γραφείο στήριξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προκάλεσε σχετική ανησυχία. Οι ίδιοι πάντως κυβερνητικοί κύκλοι υποστηρίζουν πως η Κύπρος έχει συμμορφωθεί πλήρως με τις υποδείξεις της Δύσης. Αλησμόνητη η κάθοδος της αμερικανικής μονάδας καταπολέμησης του χρηματοοικονομικού εγκλήματος (FinCEN) και του γραφείου ελέγχου ξένων περιουσιακών στοιχείων (OFAC) που υπάγονται στο Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ τον περασμένο Νοέμβριο, τα οποία έβαλαν στο μικροσκόπιο συγκεκριμένα δικηγορικά γραφεία για να διαπιστώσουν τη σχέση με συγκεκριμένους Ρώσους ολιγάρχες.
Τα σενάρια της στοχοποίησης
Η όλη υπόθεση βεβαίως δεν μένει στις ΗΠΑ, αλλά περιπλέκεται κατά πολύ. Στο κάδρο που για άλλους αποτελεί συνωμοσιολογία για άλλους υπαρκτό σενάριο στοχοποίησης λέγεται πως μπαίνει και ο γνωστός Βρετανός οικονομικός παράγοντας Μπιλ Μπράουντερ που ζει στις ΗΠΑ και πραγματοποιεί εκστρατεία εναντία στο Κρεμλίνο και το ρωσικό οργανωμένο έγκλημα. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Politico ανέφερε πως το ρωσικό οργανωμένο έγκλημα έχει διεισδύσει πλήρως στα νομικά όργανα στην Κύπρο. Η πρόσφατη μάλιστα απόφαση του κυπριακού δικαστηρίου που η κυβέρνηση συνεργάζεται με τις ρωσικές αρχές για την υπόθεση εναντίον του, ενίσχυσε τις φωνές στο πολιτικό σκηνικό που βλέπουν εμπλοκή Μπράουντερ.
Υπάρχουν βεβαίως και οι πολιτικοί κύκλοι που βλέπουν πίσω ρωσικό δάκτυλο και σχετίζεται με τη στροφή της Κύπρου προς τις ΗΠΑ. Ενδεικτικό ότι σύμφωνα με πολιτικές πηγές που έχουν καλές διασυνδέσεις με τη Ρωσία, αναφέρουν πως το Κρεμλίνο έχει ενοχληθεί σφόδρα, όχι μόνο με το νομοσχέδιο Ρούμπιο – Μενέντεζ, αλλά και με το γεγονός ότι ενώ ο πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε υποσχεθεί να λύσει το ζήτημα εγκλωβισμού ρωσικών κεφαλαίων στην «FBME», που είχαν μπει με στόχο την οικοδόμηση ναού στη Λεμεσό, κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμη διευθετηθεί.
Οι υπηκοότητες και το κεφάλαιο Λεμπέντεφ
Η κυβέρνηση αναμένεται να λάβει μέτρα για εκτόνωση της κρίσης από τη βδομάδα που μπαίνει με στόχο να διαλυθούν και οι όποιες σκιές έχουν σκεπάσει το Προεδρικό. Το ερώτημα είναι κατά πόσο θα διαλυθούν ή θα ενταθούν το επόμενο διάστημα. Ήδη δημοσίευμα που αναρτάται στην ιστοσελίδα του δημοσιογράφου John Helmer, ο οποίος ζει και εργάζεται στη Μόσχα, αναφέρεται σε αγωγή που κατέθεσε ο Λεονίντ Λεμπέντεφ ύψους 2 δισ. δολαρίων εναντίον των πρώην συνεταίρων του. Στην υπόθεση, βάσει του δημοσιεύματος, ο Λεμπέντεφ και το δικηγορικό γραφείο που τον εκπροσωπεί, το «Νίκος Χρ. Αναστασιάδης», φέρεται να κράτησαν μυστικό από τα κυπριακά δικαστήρια το ότι έχει αποκτήσει κυπριακό διαβατήριο, το οποίο όπως φαίνεται έλαβε το 2011. Στην υπόθεση τίθεται ζήτημα ψευδορκίας και εμπλοκής σε παράτυπη μετακίνηση χρημάτων από Κύπρο και Ελβετία στις ΗΠΑ. Στο δημοσίευμα αναφέρεται ως εκπρόσωπος του κ. Λεμπέντεφ ο διευθυντής του δικηγορικού γραφείου «Νίκος Χρ. Αναστασιάδης» Θεοφάνης Φιλίππου, ο οποίος δεν έκανε κανένα σχόλιο από τον καιρό που άρχισε η δίκη.
