ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Από κρίση σε κρίση

Του Γιώργου Κακούρη

Του Γιώργου Κακούρη

Δύσκολο να προβλέψει κανείς το μέλλον στο Κυπριακό όταν η πολιτική ηγεσία στο νησί φαντάζει ανέτοιμη για ριζοσπαστικές αποφάσεις και χωμένη στα σκάνδαλα και στην κακοδιαχείριση. Και όταν η Τουρκία αρνείται να λειτουργήσει ως κανονική χώρα, οι Τ/κ είναι χαμένοι μεταξύ Προεδρικού και Ακ Σαράι και όταν οι Βρυξέλλες και τα Ηνωμένα Έθνη παρακολουθούν αμήχανα.

Πιο συστηματικά μυαλά από τα δημοσιογραφικά προσπαθούν να δουν το μέλλον αναπτύσσοντας σενάρια και προχωρώντας σε συγκεκριμένες εκτιμήσεις στη βάση του πώς είναι τα πράγματα, και όχι του πώς θα ήθελαν να είναι.

Σε επιστημονικό άρθρο της το 2019 με τίτλο «Μελλοντικά σενάρια για την ΕΕ», η Ιρλανδή ακαδημαϊκός Μπρίτζιτ Λαφάν παρουσιάζει τέσσερα σενάρια, βασισμένα σε δύο σετ επιλογών. Η Ευρώπη μπορεί να κινηθεί προς την σταδιακή προσαρμογή στις συνθήκες όπως προκύπτουν ή στην ολική, συνειδητή ή μη, μεταμόρφωση των θεσμών της. Μπορεί ταυτόχρονα να επιλέξει να κινηθεί προς την κατεύθυνση της «περισσότερης» ή της «λιγότερης» Ευρώπης, δηλαδή μεγαλύτερης ενοποίησης ή αναστροφής των όσων έχουν επιτευχθεί.

Οι δύο αυτές επιλογές συνδυαστικά οδηγούν σε τέσσερα σενάρια.

Αν η Ευρώπη μεταμορφωθεί ραγδαία προς την λιγότερη Ευρώπη, τότε οδηγείται προς την διάλυσή της και την αποχώρηση μιας χώρας μετά την άλλη για να παραμείνει ενδεχομένως ένας μικρός πυρήνας.

Αν η Ευρώπη προχωρήσει σταδιακά αφήνοντας πίσω της την ενοποίηση ως τελικό στόχο, τότε θα αντιδρά στις καταστάσεις και τις εξελίξεις, από κρίση σε κρίση, χωρίς να λύνει πραγματικά τίποτα και σπέρνοντας τους σπόρους της επόμενης κρίσης.

Αν η Ευρώπη βρει τη βούληση να αντιμετωπίσει τις συλλογικές προκλήσεις, τότε θα προσαρμοστεί σταδιακά εμβαθύνοντας τη συνεργασία σε συγκεκριμένους τομείς που θα επιλέγονται στρατηγικά.

Αν η Ευρώπη επιλέξει να μεταμορφωθεί εκ βάθρων σε μια νέα πιο σφιχτή δομή, συνδυάζοντας την ριζική αναμόρφωση με την «περισσότερη Ευρώπη» τότε θα μπορούσαμε να μιλάμε για μια πλήρη ομοσπονδία Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης.

Επικρατέστερα για την Λαφάν είναι το δεύτερο και το τρίτο σενάριο. Είτε μια σταδιακή προσαρμογή από κρίση σε κρίση, είτε άλματα εκεί που χρειάζεται. Αυτά τα σενάρια επηρεάζονται από τρεις παράγοντες: τις αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο, την εσωτερική πολιτική σε κάθε κράτος μέλος και τις σχέσεις και τις στοχεύσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας ως «δυνατών».

Δυστυχώς δεν υπάρχει χώρος για να μπούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες. Όμως η χρησιμότητα του μοντέλου για την Κύπρο προκύπτει με φυσικό τρόπο.

Όποιοι και να είναι οι ηγέτες, μπορούν να επιλέξουν είτε να εκπονήσουν μια ριζική στρατηγική για το μέλλον που θέλουν για την κοινότητα και τη χώρα, είτε να αντιδρούν αποσπασματικά στις συνθήκες όπως αυτές προκύπτουν. Και μπορούν να επιλέξουν να κινηθούν είτε προς την αυξημένη συνεργασία και την επαφή μεταξύ των κοινοτήτων ή τις μονομερείς προσεγγίσεις.

Τα τέσσερα σενάρια για την Κύπρο είναι, αν ακολουθήσουμε τους ίδιους συνδυασμούς: πρώτον, τα δύο κράτη και ενδεχομένως η προσάρτηση σε βάθος χρόνου, δεύτερον, η συνέχιση του στάτους κβο με ατέρμονες διαπραγματεύσεις από κρίση σε κρίση και τη μια πλευρά να πετυχαίνει μερική αναγνώριση α λα Κόσοβο και την άλλη να αγωνίζεται να την αποτρέψει, τρίτον τ δημιουργία μιας συνεργατικής δομής που θα έχει συνομοσπονδιακά χαρακτηριστικά ή χαρακτηριστικά μιας χαλαρής ομοσπονδίας, και τέταρτον, το πιο απίθανο ενδεχόμενο: της επανένωσης μέσω μια διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας ή ισχυρού κεντρικού ακόμα και ενιαίου κράτους.

Και στην Κύπρο οι φαίνεται πιο πιθανόν να έχουμε σταδιακές αλλαγές, προς τη μια ή προς την άλλη κατεύθυνση. Γιατί από τη μια, δεν υπάρχει η βούληση και η ικανότητα από την Ε/Κ πλευρά για μια συνεκτική στρατηγική που να οδηγήσει σε ένα ισχυρό Κυπριακό κράτος. Και από την άλλη δεν υπάρχει ούτε η ικανότητα και πραγματική ρεαλιστική στρατηγική για τη δημιουργία δύο πλήρως αναγνωρισμένων κρατών στην Κύπρο, ούτε καν από τον Τατάρ και το καθεστώς Ερντογάν και παρά τις ρητορικές τους εξάρσεις.

Η Κύπρος μοιάζει καταδικασμένη να συνεχίζει να περνά από κρίση σε κρίση ενώ το κράτος-πλυντήριο ηθικής και διαβατηρίων στο οποίο έχουμε μετατρέψει την Κυπριακή Δημοκρατία θα μοιράζεται ένα εξελικτικά σκληρότερο σύνορο με ένα κράτος-πλυντήριο τουρκικής λίρας για τον Ερντογάν.

Το «δεύτερο» σενάριο (μειωμένη συνεργασία/ προσαρμογή) είναι πιο πιθανόν από το «τρίτο» (περισσότερη συνεργασία/ προσαρμογή) γιατί οι Ε/Κ δεν φαίνονται να ενδιαφέρονται να πιέσουν την πολιτική τους ηγεσία και οι Τ/Κ δεν έχουν την στήριξη που χρειάζεται, ανεξάρτητα από το τι θέλουν.

Καθώς αρνούμαστε να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να επιλέξουμε ενεργά, για ακόμα μια φορά οι Κύπριοι θα υποστούμε παθητικά τις επιπτώσεις των αποφάσεων άλλων: τις αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο, την απρόβλεπτη και χαώδη εσωτερική πολιτική της κάθε κοινότητας, και τις σχέσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας ως «δυνατών».

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Γιώργου Κακούρη

Γιώργος Κακούρης: Τελευταία Ενημέρωση

X