Του Παύλου Ξανθούλη
Και ξαφνικά, φτάσαμε στο διά ταύτα. Εκεί που η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να ασκήσει ουσιαστική εξωτερική πολιτική, να βάλει πλάτη και να στηρίξει μια λύση στο Ουκρανικό, στη βάση του διεθνούς δικαίου και των δικών της ομόφωνων Συμπερασμάτων. Τα οποία διαβεβαιώνουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει απαρέγκλιτα την «κυριαρχία» και την «εδαφική ακεραιότητα» της Ουκρανίας. Κι όμως, όπως αποδείχθηκε, επίσης ξαφνικά, τα Συμπεράσματα της Ε.Ε., οι ομόφωνες δηλαδή αποφάσεις των 27 κρατών-μελών, έχασαν τη σημασία τους και υποβιβάστηκαν σε εύηχα σημειώματα, χωρίς πολιτική συνέπεια και εκτόπισμα. Αν και θα ήθελα να αποφύγω να τα παρομοιάσω με «χαρτί μιας χρήσης», η χρήση τους αυτοπροσδιορίστηκε ως τέτοια, όταν οι ισχυροί της Ε.Ε. Φρίντριχ Μερτς, Εμανουέλ Μακρόν και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πριν καν περάσουν την είσοδο του Λευκού Οίκου, παρέα με 2-3 άλλους ηγέτες μικρότερης εμβέλειας, είχαν ανεχθεί την αλλαγή του παγκόσμιου χάρτη. Ανέχθηκαν τη συρρίκνωση εδαφών της Ουκρανίας, τη χάραξη νέων συνόρων, την καταστρατήγηση του διεθνούς δικαίου και συμβιβάστηκαν με την έννοια του αναθεωρητισμού, κάτι που εκ των πραγμάτων ανοίγει παράθυρο προς αξιοποίησή του, όχι μόνο από τη Ρωσία αλλά και από άλλους «παίκτες», όπως η Τουρκία. Κανείς δεν άρθρωσε λέξη για το εδαφικό. Και κατά γενική ομολογία, στη βάση των δηλώσεων που ακολούθησαν, οι Ευρωπαίοι που στα λόγια στηρίζουν την «εδαφική ακεραιότητα» και την «κυριαρχία» της Ουκρανίας, στην πράξη άφησαν μόνο τον Ζελένσκι, ο οποίος θα διαπραγματευθεί για τα κατεχόμενα εδάφη της χώρας του, στο έλεος του πλαισίου που καθόρισαν Τραμπ και Πούτιν, με την ανοχή της Ε.Ε.
Οι ισχυροί της Ε.Ε. και εν συνεχεία και το σύνολο των κρατών-μελών, είχαν άλλωστε φροντίσει να κάνουν όλοι μαζί πολιτική κωλοτούμπα, «καλωσορίζοντας την πρωτοβουλία» Τραμπ. Μια πρωτοβουλία, στο πλαίσιο της οποίας, ο πλανητάρχης άφησε τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών εκτός συζητήσεων, παραπέμποντας σε ένα φορμάτ «out of the box», όπως δηλαδή επιδιώκει και ο Ταγίπ Ερντογάν στο Κυπριακό.
Αυτό όμως που κατά κύριο λόγο έκανε ο Τραμπ, την πρωτοβουλία του οποίου καλωσόρισε η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι ότι νομιμοποίησε την υφαρπαγή εδαφών της Ουκρανίας, συνεπεία της εισβολής της Ρωσίας, το 2014. Και το έκανε μέσω της πλατφόρμας Social Truth, ενημερώνοντας τον πλανήτη, ότι «δεν υπάρχει περίπτωση» για επιστροφή της Κριμαίας στην Ουκρανία. Κάποιοι βεβαίως μπορεί να διερωτηθούν εάν υπήρχε πραγματική πιθανότητα επιστροφής της Κριμαίας, η οποία «χάθηκε» κατά τη ρωσική εισβολή του 2014. Ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι δεν υπήρχε, η κίνηση Τραμπ καθόρισε ένα starting point, ένα σημείο αφετηρίας μιας διαπραγμάτευσης από το οποίο αφαίρεσε τη δυνατότητα του ουκρανικού κράτους να περιορίσει στο μίνιμουμ τις εδαφικές του απώλειες. Και με μια ανάρτηση 1-2 γραμμών, σε πλατφόρμα, γνωστοποίησε στην υφήλιο και στην Ε.Ε., που υποτίθεται ότι σκίζει τα ιμάτιά της για την «εδαφική ακεραιότητα» της Ουκρανίας, ότι αυτή η ακεραιότητα δεν είναι πλέον τόσο ακέραιη. Έχει ήδη κουρευτεί και συνεπώς, σύμφωνα με τον Τραμπ, η όποια διαπραγμάτευση για αναπροσαρμογή εδαφών, πρέπει να επικεντρωθεί στα εδάφη που χάθηκαν, από το 2022 μέχρι σήμερα. Και όχι στα «παλιά» που εξασφάλισε η Ρωσία κατά την προηγούμενη εισβολή, πριν από 11 χρόνια και τα οποία όπως συνάγεται κανονικοποιούνται πλέον και περιέρχονται «αυτοδικαίως», στη ρωσική επικράτεια, στη βάση του «δικαίου» Τραμπ-Πούτιν.
Όλα αυτά και πολλά άλλα, οδηγούν σε συνειρμούς. Οι οποίοι δεν εξαντλούνται στην Ουκρανία, αλλά εκτείνονται και στην Κύπρο, που όπως και η Ουκρανία, είναι θύμα εισβολής και κατοχής. Κι αν τα εδάφη της Κριμαίας που κατέχει η Ρωσία εδώ και 11 χρόνια, από το 2014, θεωρούνται «χαμένα» για την Ουκρανία, σε τι μπορούμε εμείς να ελπίζουμε για την επιστροφή των κυπριακών εδαφών που κατέχει η Τουρκία εδώ και 51 χρόνια, από το 1974;
Αν συνυπολογίσουμε μάλιστα ότι η Ε.Ε. που αποδεδειγμένα ενδιαφέρεται περισσότερο για την Ουκρανία και επέβαλε 18 πακέτα κυρώσεων κατά της Ρωσίας, δεν έκανε πράξη τις διακηρύξεις της και ανέχεται το κούρεμα της «εδαφικής ακεραιότητας» του ουκρανικού κράτους, τι μπορούμε να αναμένουμε για την «εδαφική ακεραιότητα» της Κύπρου, με δεδομένο ότι η Ε.Ε. χαϊδεύει τα αυτιά της Τουρκίας; Σε κάθε περίπτωση πολύ λιγότερα από όσα εμφανίζεται να προσδοκά ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης και από όσα υπόσχονται για την περίπτωση της Κύπρου, τα «χαρτιά μιας χρήσης» που εκδίδει η Ε.Ε.
