Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ακόμα δεν έχει ξεκινήσει η διαδικασία για αναπροσαρμογή του καταλόγου των δεσμεύσεων (list of commitments) της Κυπριακής Εταιρείας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ), ωστόσο, στο αμέσως επόμενο διάστημα, θα πρέπει να αναμένεται η έναρξη της διαδικασίας για μετατροπή της σε κρατικό φορέα διαχείρισης δανείων (AMC). Το μήνυμα που απέστειλε ο ισχυρός άνδρας του ενιαίου εποπτικού μηχανισμού (SSM) Ανδρέα Ένρια προ μηνών για δημιουργία κακών τραπεζών (bad bank) στα κράτη ενόψει διαχείρισης των προβληματικών δανείων που υπάρχουν στους ισολογισμούς των τραπεζών, ή γι’ αυτά που θα δημιουργηθούν ως απόρροια της πανδημικής κρίσης, θα εφαρμοστεί στην Κύπρο.
Ως συνέχεια δημοσιευμάτων στα ΜΜΕ, όπως και στην «Κ» για βήματα δημιουργίας μίας «bad bank» στην Κύπρο που θα μπορούσε να καθρεφτιστεί υπό όρους στο «πρόσωπο» της ΚΕΔΙΠΕΣ, ήρθε ως επιστέγασμα η δήλωση του υπουργού Οικονομικών Κωνσταντίνου Πετρίδη στο πλαίσιο της συνέντευξής του στον «Φιλελεύθερο». Εν ολίγοις, επιβεβαίωσε τις πληροφορίες που ήθελαν να γίνονται ασκήσεις για δημιουργία μίας «bad bank» στην Κύπρο μέσω της ΚΕΔΙΠΕΣ, παρόλο που προ μερικών εβδομάδων το πλάνο είχε έναν πιο «αόριστο προσανατολισμό» και όχι συγκεκριμένα την ΚΕΔΙΠΕΣ. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, εξάλλου, είχε ξεκινήσει διαδικασίες με ιδιώτες συμβούλους για να εκπονήσουν το πλάνο δημιουργίας μίας «bad bank».
Η Κεντρική Τράπεζα «τρέχει τη δεδομένη στιγμή» το σχεδιασμό για την κακή τράπεζα, μέρος του οποίου είναι το πώς η ίδια η Κεντρική αντιλαμβάνεται το ρόλο της ΚΕΔΙΠΕΣ. Και χρειάζεται μια σωστή συνεννόηση των κρατικών και ευρωπαϊκών αρχών για ένα τέτοιο εγχείρημα, γιατί δεν είναι απόφαση που θα ληφθεί μόνο από το Υπουργείο Οικονομικών, ή την Κεντρική Τράπεζα, ή από τις Ευρωπαϊκές Αρχές. Το κομβικό σημείο όμως μίας «bad bank» είναι η χρηματοδότησή της, πώς δηλαδή θα κεφαλαιοποιηθεί, διότι η λειτουργία μίας «bad bank» δεν είναι αντίστοιχη με αυτή μίας χρεωκοπημένης τράπεζας, αλλά θα πρέπει να μπορεί να απορροφήσει μη υγιή δάνεια. Όπως δηλαδή έκαναν αντίστοιχα τα επενδυτικά ταμεία που ήρθαν στην Κύπρο και αγόρασαν μη εξυπηρετούμενα δάνεια από κυπριακές τράπεζες. Και εκεί υπεισέρχεται ο ρόλος της ΚΕΔΙΠΕΣ. Οι σωρευτικές ταμειακές ροές από την έναρξη των εργασιών της ΚΕΔΙΠΕΣ, δηλαδή από το Σεπτέμβριο του 2018 μέχρι το Σεπτέμβριο του 2020ν ανήλθαν σε 724,6 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από διαχείριση χορηγήσεων και ακινήτων ανήλθαν σε 685,8 εκατ. ευρώ ή 8,5% της ονομαστικής αξίας του αρχικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων και ακινήτων ύψους 8,05 δισ. ευρώ που ανέλαβε από τη διάσπαση του Συνεργατισμού. Μία «bad bank», λοιπόν, θα πρέπει να έχει ταμειακές ροές και να είναι εύρωστη, κάτι που η ΚΕΔΙΠΕΣ φαντάζει ως καλή λύση, παρά το ότι μπορεί να παραμείνει ως Φορέας που δεν θα κρατά καταθέσεις. Όπως δηλαδή παραμένει και σήμερα η ΚΕΔΙΠΕΣ, αλλιώς θα ήταν τράπεζα. Και η ΚΕΔΙΠΕΣ δεν είναι τράπεζα ούτε σήμερα.
Την ίδια ώρα, συνεχίζεται το πρότζεκτ της πώλησης των δανείων, με την ονομασία «Λήδρα» για την πώληση εξυπηρετούμενων και ενήμερων αναδιαρθρωμένων χορηγήσεων συμβατικών υπολοίπων μέχρι 1,2 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους. Η στρατηγική που θα ακολουθηθεί, όπως είχε καταγράψει η «Κ» προ δυο εβδομάδων, είναι να πωληθεί πρώτα το χαρτοφυλάκιο για το οποίο δεν ζητήθηκε οποιαδήποτε 9μηνη αναστολή δόσεων, δηλαδή 500 – 600 εκατ. ευρώ. Στόχος το χαρτοφυλάκιο να διατεθεί για πώληση μέχρι τον ερχόμενο Απρίλιο και η πράξη να κλείσει μέχρι τέλη Ιουνίου – Ιουλίου, ενώ για το υπόλοιπο να γίνει η διαδικασία στους επόμενους μήνες, προς το τέλος του τρέχοντος έτους. Γίνεται αντιληπτό, λοιπόν, πως συνδυασμός των ταμειακών ροών της ΚΕΔΙΠΕΣ από τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου της, τής δίνει τη δυνατότητα να φαντάζει πως θα γίνει ο Εθνικός Φορέας Διαχείρισης Δανείων, δίχως να χρειάζεται απαραίτητα να μπει στο κεφάλαιό του ένα ξένο ιδιωτικό επενδυτικό ταμείο.
Πώς θα λειτουργεί
Σίγουρα θα πρέπει να γίνει ένας σωστός συντονισμός και το μοντέλο λειτουργίας του Φορέα να εδράζεται πάνω σε μία τεχνική προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη τις πρόνοιες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους Φορείς Διαχείρισης Δανείων (Asset Management Companies AMC). Το πλαίσιο που θα συμφωνηθεί, όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές που είναι γνώστες του όλου εγχειρήματος, είναι να υπάρχει σίγουρα το λεγόμενο «burden sharing», ελληνιστί, «η παράμετρος της κατανομής των βαρών». Δηλαδή και τα δύο μέρη, να είναι υπόλογα για την πορεία του δανείου. Για παράδειγμα, ένα δάνειο που θα αγοράσει η ΚΕΔΙΠΕΣ από την Τράπεζα Κύπρου να μην έχει την απόλυτη ευθύνη η ΚΕΔΙΠΕΣ που το αγόρασε για την πορεία του, αλλά να έχει ευθύνη για την πορεία του και η Τράπεζα Κύπρου. Ο ρόλος του «burder sharing» θα είναι πιθανότατα για διαμοιρασμό του ρίσκου του δανείου και όχι για την απόλαυση των «καρπών» του προς την εμπορική τράπεζα όταν «πρασινίσει». Η διαδικασία για επίβλεψη της διαχείρισης του κάθε δανείου θα πρέπει να είναι «On – going» (συνεχής) και ο συντονισμός να είναι στενός μεταξύ ΚΕΔΙΠΕΣ, εμπορικών τραπεζών, κράτους, Κεντρικής Τράπεζας και ευρωπαίων εποπτών.
Όσον αφορά στην τιμή του κάθε δανείου που θα αγοραστεί, η Κύπρος έχει δείξει μερικά δείγματα γραφής από τις πωλήσεις που ήδη έχουν επιτευχθεί, αλλά ο ρόλος της ΚΕΔΙΠΕΣ θα είναι να αγοράσει «δύσκολα δάνεια», τα οποία ούτε θα μπορούν εύκολα να διαχειριστούν οι τράπεζες, ούτε έχουν αρκετό εμπορικό ενδιαφέρον για να τα πωλήσουν «έξω». Συγχρόνως, η Altamira Asset Management (Cyprus) Ltd είναι από την αρχή της ίδρυσης της ΚΕΔΙΠΕΣ ο διαχειριστής των χορηγήσεων που έχουν καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών και των ακινήτων που δεν αφορούν ίδια χρήση. Η συνεργασία αυτή συνεχίζεται με την ΚΕΔΙΠΕΣ και σύμφωνα με τον κατάλογο των δεσμεύσεων υπόκειται σε αξιολόγηση. Δεν είναι γνωστό κατά πόσο θα συνεχιστεί μόνο με αυτή την εταιρεία, αν θα είναι αποκλειστική η συνεργασία ή θα πρέπει να δοθεί όγκος δανείων και σε άλλους διαχειριστές που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. της ΚΕΔΙΠΕΣ κ. Λάμπρος Παπαδόπουλος δήλωσε στην «Κ» πως «εμείς στην ΚΕΔΙΠΕΣ είμαστε στη θέση – έτοιμοι, αν και εφόσον μας ζητηθεί, να διαδραματίσουμε το ρόλο του εθνικού φορέα διαχείρισης δανείων, με την προϋπόθεση ωστόσο πως θα γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές στις δεσμεύσεις μας».
Πρέπει να σταματήσουν
Σίγουρα θα πρέπει να περιοριστούν κάποιες υφιστάμενες συμφωνίες της ΚΕΔΙΠΕΣ που γίνονταν μέχρι σήμερα. Αν και ο «Κατάλογος Δεσμεύσεων» της ΚΕΔΙΠΕΣ είναι ευθύνη του Υπουργείου Οικονομικών και τίθενται από ο ΥΠΟΙΚ και την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ΚΕΔΙΠΕΣ θα έχει ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα. Θα δώσει εν ολίγοις τις θέσεις της, για το τι θα πρέπει να αλλάξει. Όπως είχε συμφωνηθεί, σύμφωνα με τον Κατάλογο Δεσμεύσεων (list of commitments) προς τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DGComp) η ΚΕΔΙΠΕΣ θα ασχολείται αποκλειστικά με τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων που είναι στη διάθεσή της και δεν θα ασκεί οποιαδήποτε άλλη οικονομική δραστηριότητα.
Τα περιουσιακά στοιχεία και το μετοχικό κεφάλαιο της ΚΕΔΙΠΕΣ είναι προς όφελος της ΚΔ, άρα και κατ’ επέκταση τα έσοδα από τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων θα αποπληρώνουν την κρατική βοήθεια που είχε δοθεί στον πρώην Συνεργατισμό. Πλέον, με την –όπως φαίνεται- απαραίτητη αναπροσαρμογή του στρατηγικού και επιχειρηματικού σχεδιασμού της εταιρείας θα πρέπει να «περιοριστούν» κάποιες από τις λειτουργίες που έκανε μέχρι σήμερα η ΚΕΔΙΠΕΣ. Η σύναψη της συμφωνίας της ΚΕΔΙΠΕΣ με την Ελληνική Τράπεζα (Asset Protection Scheme) επίσης είναι ένα άλλο ερώτημα, αν μπορεί δηλαδή να διαφοροποιηθεί, κάτι που –ομολογουμένως- φαντάζει δύσκολο.
Ποια είναι η ΚΕΔΙΠΕΣ
Το Σεπτέμβριο του 2018 ολοκληρώθηκε η συμφωνία μεταφοράς των υγιών στοιχείων της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας προς την Ελληνική Τράπεζα. Μεταφέρθηκαν στην Ελληνική Τράπεζα όλες οι καταθέσεις πελατών, οι πλείστες εξυπηρετούμενες χορηγήσεις πλην μερικών που παρέμειναν στο μέρος της ΚΕΔΙΠΕΣ και κυβερνητικά ομόλογα που κατείχε η ΣΚΤ. Στα πλαίσια της συμφωνίας μεταφέρθηκαν στην Ελληνική 1000 και πλέον υπάλληλοι και τα υποκαταστήματα της ΣΚΤ, παρόλο που μετά έκλεισε η Ελληνική πολλά από αυτά. Η συμφωνία περιλάμβανε ένα Σχέδιο Εγγύησης Δανείων (Asset Protection Scheme), όπου τα υγιή δάνεια που έδωσε η ΣΚΤ στην Ελληνική θα παρέμεναν υγιή, ενώ στην περίπτωση που «κοκκίνιζαν», τη ζημιά θα αναλάμβανε η ΚΕΔΙΠΕΣ.
Προηγήθηκε δε, λίγο πριν κλείσει η ΣΚΤ, η παροχή κρατικής στήριξης μέσω ομολόγων η οποία ανερχόταν σε 3,6 δισ. ευρώ, η οποία σταδιακά θα επιστρεφόταν μέσω της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων που παρέμειναν στην ΚΕΔΙΠΕΣ. Μεταφέρθηκαν δάνεια ονομαστικής αξίας 7,3 δισ. ευρώ, ακίνητη περιουσία στις ελεύθερες περιοχές ύψους 681 εκατ. ευρώ και όλη η ακίνητη περιουσία στις κατεχόμενες περιοχές, μετρητά και καταθέσεις σε τράπεζες 81 εκατ. ευρώ και, τέλος, συμμετοχές σε εταιρείες εμπορικού τομέα και άλλα περιουσιακά στοιχεία ύψους 121 εκατ. ευρώ.
Έντυπη Έκδοση
