Του Απόστολου Τομαρά
Την εισαγωγή ενός ευέλικτου ασφαλιστικού φορέα όπου δημόσιο και ιδιωτικός τομέας θα συνυπάρχουν αρμονικά, προτείνει η μελέτη της Deloitte για την εισαγωγή και λειτουργία του Γενικού Σχεδίου Υγείας που ετοιμάσθηκε για λογαριασμό του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ). Με βάση τα απορρέοντα της μελέτης που έχει στην κατοχή της και αποκαλύπτει η Οικονομική «Κ», ο διεθνής συμβουλευτικός οίκος προτείνει σειρά συγκεκριμένων μέτρων προκειμένου να διασφαλιστεί με επιτυχία η οικονομική βιωσιμότητα του ΓεΣυ, ο καταμερισμός χρηματοδότησης του Σχεδίου, η διοικητική διεκπεραίωση καθώς και άλλα κεφαλαιώδη ζητήματα, όπως ο προσωπικός γιατρός και οι καλύψεις του Συστήματος Υγείας.
Το έγγραφο, που η Οικονομική «Κ» έχει στην κατοχή της, αποτέλεσε το βασικό θέμα της ατζέντας στην συνάντηση που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη το μεσημέρι στο Προεδρικό Μέγαρο. Στα βασικά συμπεράσματα της μελέτης καθορίζονται επακριβώς τα βήματα που πρέπει να γίνουν για εισαγωγή στο ΓεΣΥ, οι αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στα υφιστάμενα δημόσια νοσηλευτήρια, ενώ ένα σημαντικό στοιχείο που τίθεται από την Deloitte είναι η εκπόνηση δυο αναλογιστικών μελετών για το καυτό θέμα των εισφορών. Σημαντικές επισημάνσεις γίνονται και για τον τομέα της πρωτοβάθμιας περίθαλψης όπου καθορίζεται το πλαίσιο που θα πρέπει να διέπει τον θεσμό του προσωπικού γιατρού.
Δημόσιο και Ιδιώτες
Η μελέτη της Deloitte για λογαριασμό του ΠΙΣ, στο τρίτο από τα οκτώ κεφάλαια των συμπερασμάτων, ξεκάθαρα προτείνει την εισαγωγή ενός πολυασφαλιστικού Σχεδίου Υγείας με την συμμετοχή και του ιδιωτικού τομέα. Η μελέτη προκρίνει ως εκκίνηση την ανάγκη δημιουργίας αντιπροσωπευτικών δεδομένων η καταγραφή των οποίων, όπως εισηγείται, θα γίνει από εξειδικευμένους φορείς μέσω αγοράς υπηρεσιών είτε από ένα ανεξάρτητο φορέα με την μορφή κοινοπραξίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (Private Public Partnership).
Η συγκεκριμένη σύμπραξη, όπως αναφέρεται, δύναται να μετεξελιχθεί στο φορέα διαχείρισης από μέρους του κράτους των ασφαλιστικών καλύψεων. Η μελέτη θεωρεί εφικτή την εμπλοκή των ιδιωτικών εταιρειών ασφάλισης που επιθυμούν συμμετοχή στο ΓεΣΥ με την παροχή ασφαλιστικών καλύψεων στην βάση των προνοιών που θα προσδιοριστούν. Συγκεκριμένα προτείνεται: «Μετά το πέρας της απαραίτητης αρχικής περιόδου, το σύστημα δύναται να μετεξελιχθεί σε πιο φιλελεύθερο όπου θα δίδεται η ευελιξία επιλογής ασφαλιστικού φορέα από τον ιδιωτικό τομέα ή/και από τον προαναφερθέντα οργανισμό».
Στο σύστημα που προτείνει η μελέτη για τον ΠΙΣ γίνεται σύσταση όπως «το κράτος έχει και την ευθύνη διασφάλισης της εφαρμογής του συστήματος λειτουργώντας ως ανεξάρτητη Εποπτική Αρχή (Supervisory Body). Εποπτικός ρόλος που, όπως προσδιορίζεται, θα παρακολουθεί τους δείκτες αποτελεσματικότητας, την εφαρμογή των πρωτοκόλλων και συμμόρφωση των συμβαλλόμενων. Η Εποπτική Αρχή θα παρέχει υποστήριξη στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.
Χρηματοδότηση του ΓεΣΥ.
Η μελέτη στο οικονομικό σκέλος εφαρμογής του Σχεδίου Υγείας επισημαίνει με έμφαση την προσοχή που θα πρέπει να δοθεί στον παράγοντα προϋπολογισμό που θα πρέπει, όπως αναφέρεται, να είναι αντιπροσωπευτικός και ρεαλιστικός προκειμένου να επιτυγχάνει τον αντικειμενικό σκοπό που είναι η κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού. Στο κεφάλαιο αυτό θέτει τέσσερις προϋποθέσεις:
α) Οριστικοποίηση του πλαισίου εφαρμογής λειτουργίας του ΓεΣΥ.
β) Καθορισμό των ελάχιστων καλύψεων του ΓεΣΥ που θα συνάδουν με διεθνή αναγνωρισμένα ιατρικά πρωτόκολλα προσαρμοσμένα στην κυπριακή πραγματικότητα.
γ) Οριστικοποίηση των ιατρικών πρωτοκόλλων με κοστολόγηση των ιατρικών πράξεων.
δ) Συλλογή ιατρικών δεδομένων για περίοδο τουλάχιστον δυο ετών τόσο από το δημόσιο όσο και ιδιωτικό τομέα σχετικά με το κόστος λειτουργίας και την ποσοτικοποίηση των ιατρικών πράξεων ( λειτουργικά έξοδα, κόστος αναλωσίμων κόστος προσωπικού, κόστος παθολογικών και χειρουργικών πράξεων, διαχείριση των χρόνιων σπάνιων και ειδικευμένων παθήσεων).
Καταμερισμός χρηματοδότησης
Στο κομμάτι οικονομικής στήριξης του Σχεδίου Υγείας η μελέτη προκρίνει την διεξαγωγή δυο αναλογιστικών μελετών. Η πρώτη χρηματοοικονομικής υφής για ακριβή υπολογισμό του προϋπολογισμού, η οποία, όπως αναφέρεται, θα βασίζεται σε πραγματικούς αριθμούς και οικονομικά στοιχεία και δεδομένα από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Η δεύτερη αναλογιστική μελέτη ορθολογιστικού χαρακτήρα θα αφορά τον καταμερισμό της χρηματοδότησης και οριστικοποίηση των ποσοστών εισφοράς, διαδικασία η οποία προνοεί την διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και θα έχει ως στόχο της διασφάλιση της βιωσιμότητας του Σχεδίου και αποφυγή ενδεχόμενων αναπροσαρμογών. Στην μελέτη ρητά αναφέρεται ότι οι εισφορές του πληθυσμού θα πρέπει να είναι ανάλογες με τις προσφερόμενες καλύψεις προκειμένου οι ασθενείς να επιβαρύνονται για αυτό που θα λαμβάνουν.
Προσωπικός γιατρός
Η μελέτη, λαμβάνοντας υπόψη την εικόνα που επικρατεί σήμερα, διαπιστώνει ότι ο υφιστάμενος αριθμός των ειδικών Γενικών Ιατρών είναι ανεπαρκής για να καλύψει τις ανάγκες της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Με δεδομένο αυτό προτείνεται ο επαναπροσδιορισμός των κριτηρίων του θεσμού του προσωπικού ιατρού.
α) Ως άμεσο και ρεαλιστικό μέτρο οι ασθενείς να συνεχίσουν να έχουν την ελεύθερη επιλογή προσωπικού ιατρού είτε ειδικού Γενικού Ιατρού είτε Ειδικού Γιατρού – μη χειρουργικής ειδικότητας.
β) Να δοθεί ευελιξία στους Ειδικούς γιατρούς να επιλέξουν να ενεργούν είτε ως Προσωπικοί γιατροί είτε να ενεργούν παράλληλα ως Ειδικοί γιατροί.
Στην μελέτη υπάρχει σαφής αναφορά στην εφαρμογή ασφαλιστικών δικλείδων προς αποφυγή πιθανής κατάχρησης του συστήματος για περιορισμό τους κόστους και διατήρηση υψηλών στάνταρ.
Αποζημιώσεις
Στο κομμάτι αποζημίωσης των προσωπικών γιατρών η μελέτη, λαμβάνοντας υπόψη τα τοπικά δεδομένα καθώς και την απουσία ιστορικών δεδομένων, προτείνει όπως οι ιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης αποζημιώνονται με βάση τα σχετικά συμφωνημένα πρωτόκολλα και ιατρικές πράξεις (fee – for – service). Η μελέτη εισηγείται η εν λόγω πληρωμή να γίνεται απευθείας από το Σύστημα Υγείας, ενώ οποιαδήποτε επιπρόσθετη υπηρεσία από τον ασθενή. Το ίδιο σύστημα προτείνεται και για παρεχόμενες υπηρεσίες από διαγνωστικά και εργαστηριακά κέντρα καθώς και νοσηλευτήρια. Για την τελευταία περίπτωση γίνεται διαχωρισμός της πληρωμής των γιατρών και των νοσηλευτηρίων.
Σπάνιες ασθένειες
Για τις χρόνιες σπάνιες και ειδικευμένες παθήσεις προτείνεται η μετεξέλιξη συγκριμένων νοσηλευτηρίων / κλινικών σε «Κέντρα Αναφοράς», τα οποία θα επανδρωθούν με εξειδικευμένο προσωπικό από την εγχώρια και διεθνή αγορά εργασίας. Λόγω τους υψηλού κόστους περίθαλψης χρόνιων παθήσεων προτείνεται η οικονομική στήριξη από το κράτος και το ΓεΣΥ. Ως προϋποθέσεις η μελέτη θέτει την δημιουργία σχετικής λίστας με τις σπάνιες και εξειδικευμένες παθήσεις, διαχωρισμό αρμόδιας αρχής που θα τις διαχειρίζεται. Για τις περιπτώσεις εκείνες που δεν υπάρχει τεχνογνωσία και ειδίκευση στην Κύπρο προτείνεται η ύπαρξη ευελιξίας για την μεταφορά του ασθενή στο εξωτερικό.
Προβληματισμοί για ένα μίνι ΓεΣΥ ως αρχή
Τα ευρήματα της μελέτης για λογαριασμό του ΠΙΣ τέθηκαν ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας σε σύσκεψη στο Προεδρικό. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», από πλευράς υπουργού Οικονομικών, αυτό που τονίσθηκε ιδιαίτερα ήταν ότι προτού εφαρμοσθεί το ΓεΣΥ θα πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει το οικονομικό σκέλος. Στην σύσκεψη, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ακούσθηκαν και απόψεις για το κατά πόσο μπορεί να εφαρμοσθεί άμεσα το Σχέδιο Υγείας ή να υπάρχει ένα μεταβατικό στάδιο.
Πηγές έλεγαν στην «Κ» ότι αναφορά έγινε και στους οικονομικούς σχεδιασμούς που έγιναν επί διακυβερνήσεως Παπαδόπουλου και αφορούσαν την εφαρμογή του ΓεΣΥ. Στην σύσκεψη, η οποία κύλησε σε καλό κλίμα, ο πρόεδρος και η αντιπροσωπεία του ΠΙΣ, όπως είπε ο υπουργός Υγείας Γιώργος Παμπορίδης, παρέδωσαν την μελέτη η οποία εγείρει κάποια ζητήματα που απασχολούν πρωτίστως τα μέλη της ιατρικής κοινότητας της Κύπρου για τις επικείμενες αλλαγές. Κατά την συνάντηση, υπήρξε κατά τον Υπουργό εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων προκειμένου, όπως είπε, να διασαφηνιστούν όλα εκείνα τα ζητήματα που εκκρεμούν για να προωθηθούν τάχιστα οι μεταρρυθμίσεις της αυτονόμησης και του ΓεΣΥ.
Ο κ. Παμπορίδης, κληθείς να απαντήσει για το χρόνο εφαρμογής του ΓεΣΥ, έδειξε προς την πλευρά της Βουλής. Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΠΙΣ Πέτρος Αγαθαγγέλου τόνισε ότι κατά την συνάντηση, που έγινε σε κλίμα καλής θέλησης, ακούστηκαν προβληματισμοί που έχουν εγερθεί μετά την αποπεράτωση της μελέτης, με στόχο και σκοπό να «προχωρήσουμε με τέτοιες πρακτικές και να οδηγήσουμε τη μεταρρύθμιση του τομέα της Υγείας στο πολυπόθητο εκείνο έργο, αυτό που ονομάζουμε σχέδιο Υγείας.
Ο κ. Αγαθαγγέλου είπε χαρακτηριστικά ότι «σήμερα δεν εφαρμόζουμε ΓεΣΥ, αλλά σήμερα με την παρουσία και με την παρέμβαση του Προέδρου και με τον Υπουργό Υγείας και τον Υπουργό Οικονομικών έγινε μια κατ΄αρχήν παρουσίαση των βασικών πτυχών της μελέτης μας, η οποία δεν έχει να καταθέσει παρά εποικοδομητικές εισηγήσεις και παραδοχές και προβληματισμούς για να μπορέσουμε να το βελτιώσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα ώστε να φτάσουμε στην εφαρμογή και την υλοποίηση του εθνικού σχεδίου υγείας». Ο πρόεδρος του ΠΙΣ τόνισε ότι στόχος είναι η εποικοδομητική συμβολή όλων για εφαρμογή του Σχεδίου Υγείας. «Οι εισηγήσεις και οι οποιεσδήποτε διαφωνίες δεν θα αποτελέσουν τροχοπέδη, αλλά γίνονται για να βελτιστοποιήσουμε όσο το δυνατόν το οποιοδήποτε πρόβλημα και προβλήματα που ακόμη υπάρχουν ώστε να αντιμετωπιστούν και είμαι βέβαιος με όλη την καλή διάθεση και τον ειλικρινή δημοκρατικό διάλογο να φτάσουμε στο αίσιο αποτέλεσμα».
