Kathimerini.com.cy
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σταθερά προσηλωμένη στο ελεύθερο εμπόριο. Ωστόσο, όταν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πλήττονται από αθέμιτες πρακτικές τρίτων χωρών (όπως το ντάμπινγκ ή οι επιδοτούμενες εισαγωγές), η ΕΕ μπορεί να τις αντιμετωπίσει χρησιμοποιώντας μέσα εμπορικής άμυνας (ΜΕΑ). Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο διενήργησε για πρώτη φορά έλεγχο στον εν λόγω τομέα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Επιτροπή εφαρμόζει επιτυχώς την πολιτική περί εμπορικής άμυνας, αλλά η αποτελεσματικότητά τηςπρέπει να βελτιωθεί, ιδίως εφόσον ληφθούν υπόψη οι αυξανόμενες εντάσεις στο πεδίο της διεθνούς εμπορικής πολιτικής.
Η ΕΕ, ως μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και δεδομένων των αξιών της, είναι σταθερά προσηλωμένη σε ένα ανοικτό σύστημα εμπορίου, το οποίο βασίζεται σε κανόνες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να χρησιμοποιήσει τα μέσα εμπορικής άμυνας για να καταπολεμήσει αθέμιτες ανταγωνιστικές πρακτικές που δεν συμμορφώνονται με τους διεθνείς κανόνες, όπως το ντάμπινγκ (εξαγωγικές πωλήσεις σε τιμές χαμηλότερες από τις εγχώριες) και η χορήγηση επιδοτήσεων (αδικαιολόγητη κρατική ενίσχυση για εξαγωγικά προϊόντα).
«Το ανοικτό εμπόριο δημιουργεί ευκαιρίες για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, εφόσον οι όροι του ανταγωνισμού είναι ισότιμοι. Κατά τον έλεγχό μας, διαπιστώσαμε ότι η Επιτροπή ήταν σε θέση να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των παραγωγών της ΕΕ από τον αθέμιτο ανταγωνισμό», δήλωσε η Ildikó Gáll-Pelcz, Μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδια για την έκθεση. «Θεωρούμε ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πρέπει να ενημερώνονται καλύτερα για την εν λόγω δράση κατά των αθέμιτων πρακτικών. Επιπλέον, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης όσον αφορά την παρακολούθηση και την ιεράρχηση των δραστηριοτήτων για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων στον τομέα του διεθνούς εμπορίου.»
Τα μέτρα εμπορικής άμυνας λαμβάνουν συχνά τη μορφή πρόσθετων δασμών που επιβάλλονται για την αντιστάθμιση των ζημιών που υφίσταται η βιομηχανία της ΕΕ ως αποτέλεσμα αθέμιτων πρακτικών. Η εμπορική πολιτική αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ, κάτι που σημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αρμόδια για τη διεξαγωγή ερευνών και την επιβολή δασμών εξ ονόματος των κρατών μελών. Σύμφωνα με τους ελεγκτές, η Επιτροπή χρησιμοποιεί ενεργά τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της, διεξάγοντας με τον κατάλληλο τρόπο τις έρευνες και αιτιολογώντας δεόντως τα ενδεχομένως επιβαλλόμενα μέτρα. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων τα εν λόγω μέτρα άμυνας είχαν ως στόχο τους βιομηχανικά και όχι καταναλωτικά προϊόντα, με αξιοσημείωτη εξαίρεση την περίπτωση των ποδηλάτων (ηλεκτρικά και συμβατικά). Πράγματι, οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι τα μέσα εμπορικής άμυνας είχαν σαφώς θετικό αντίκτυπο στον τομέα των ηλεκτρικών ποδηλάτων: η παραγωγή στην Ευρώπη θα είχε πιθανώς σταματήσει αν δεν υπήρχαν τα εν λόγω μέσα. Επιπλέον, σύμφωνα με τους ελεγκτές, τα μέσα εμπορικής άμυνας αποτελούσαν επίσης σημαντική πηγή στήριξης για τη βιομηχανία χάλυβα, αν και λιγότερο για τον κλάδο παραγωγής ηλιακών συλλεκτών. Ωστόσο, ο τελευταίος τομέας επηρεάζεται έντονα από τις πολιτικές αποφάσεις για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή.
Σε γενικές γραμμές, οι ελεγκτές συνιστούν στην Επιτροπή να αυξήσει την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με τα μέσα εμπορικής άμυνας, δεδομένου ότι λίγες μόνο βιομηχανίες τα χρησιμοποιούν επί του παρόντος: κλάδοι όπως αυτοί του χάλυβα και των χημικών προϊόντων είναι εξοικειωμένοι με τα μέσα εμπορικής άμυνας, ενώ άλλοι –ιδίως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ)– είναι πολύ λιγότερο εξοικειωμένοι με αυτά και, ως εκ τούτου, ενδεχομένως να μην επιδιώξουν την επιβολή προστατευτικών μέτρων όταν αντιμετωπίζουν στρεβλώσεις του εμπορίου. Επιπλέον, οι ελεγκτές συνιστούν στην Επιτροπή, δεδομένου ότι αποτελεί τον παράγοντα της ΕΕ στο παγκόσμιο εμπόριο, να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο παρακολουθεί τη συνολική αποτελεσματικότητα της πολιτικής και να προτεραιοποιήσει ορισμένες δράσεις με καλύτερο τρόπο (π.χ. στο πλαίσιο του φόρουμ του ΠΟΕ).
