Kathimerini.com.cy
Το δεύτερο τρίμηνο του 2020 τόσο η προσφορά όσο και η ζήτηση δανείων επηρεάστηκαν αρνητικά, παρά τα αντισταθμιστικά μέτρα που ανακοινώθηκαν μέχρι τότε.
Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, αυτό αντικατοπτρίζει τη μεγάλη αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά στις επιπτώσεις της πανδημίας στον τραπεζικό τομέα και στην οικονομία γενικότερα. Ενδεχόμενα επίσης να σχετίζεται και με τη μη υλοποίηση του προτεινόμενου νομοσχεδίου για παροχή κυβερνητικών εγγυήσεων για δάνεια προς επιχειρήσεις. Όσον αφορά τις προσδοκίες των συμμετεχουσών τραπεζών τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ, σημειώνεται ότι αυτές διαμορφώθηκαν εν μέσω μεγάλης αβεβαιότητας ως προς το χρονικό διάστημα παραμονής των περιοριστικών μέτρων, αφού κατά την περίοδο διεξαγωγής της έρευνας αρκετά από αυτά βρίσκονταν ακόμα σε ισχύ.
Η έρευνα του Ιουλίου του 2020 της ΚΤΚ καλύπτει το δεύτερο τρίμηνο του έτους, περίοδο κατά την οποία βρίσκονταν σε ισχύ μέρος των περιοριστικών μέτρων για αντιμετώπιση της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού στην Κύπρο. Η χρονική περίοδος της έρευνας είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί παρέχει τη δυνατότητα να αξιολογηθεί η μέχρι τότε επίδραση των αντισταθμιστικών μέτρων της Κυβέρνησης σε μια προσπάθεια αύξησης της διαθέσιμης ρευστότητας προς τον ιδιωτικό τομέα για στήριξη της πραγματικής οικονομίας.
Σύμφωνα με τις προσδοκίες για το τρίτο τρίμηνο του 2020, τα κριτήρια χορήγησης δανείων στην Κύπρο τόσο προς επιχειρήσεις όσο και προς νοικοκυριά για όλες τις κατηγορίες δανείων αναμενόταν να γίνουν αυστηρότερα. Στη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις αναμενόταν να γίνουν σημαντικά αυστηρότερα. Τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς νοικοκυριά για στεγαστικά δάνεια αναμενόταν να γίνουν σημαντικά αυστηρότερα και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια αυστηρότερα.
Ζήτηση δανείων
Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, η καθαρή ζήτηση δανείων στην Κύπρο από επιχειρήσεις κατέγραψε μείωση λόγω της πανδημίας. Η ζήτηση δανείων από νοικοκυριά επίσης κατέγραψε μείωση σε μεγάλο βαθμό σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, τόσο για στεγαστικά όσο και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια. Αντίθετα, στην υπόλοιπη ζώνη του ευρώ, όπου εφαρμόστηκαν προγράμματα για παροχή κυβερνητικών εγγυήσεων, καταγράφηκε σε μεγάλο βαθμό αύξηση στην καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις. Ωστόσο, η καθαρή ζήτηση δανείων από νοικοκυριά, τόσο για στεγαστικούς σκοπούς, όσο και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια κατέγραψε μείωση σε μεγάλο βαθμό.
Σύμφωνα με τις προσδοκίες των συμμετεχουσών τραπεζών στην Κύπρο για το τρίτο τρίμηνο του 2020, η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις αναμενόταν να αυξηθεί. Από την άλλη, την ίδια περίοδο, η καθαρή ζήτηση δανείων από νοικοκυριά αναμενόταν να παραμείνει αμετάβλητη για όλες τις κατηγορίες δανείων. Στη ζώνη του ευρώ, η ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις και από νοικοκυριά για όλες τις κατηγορίες δανείων αναμενόταν να αυξηθεί.
Δάνεια και πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις
Σύμφωνα με την έρευνα της ΚΤΚ παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας σε σχέση με τα κριτήρια των τραπεζών για χορήγηση δανείων και πιστωτικών διευκολύνσεων προς τις επιχειρήσεις, καθώς και τις προσδοκίες των τραπεζών, τόσο για την Κύπρο όσο και για τη ζώνη του ευρώ. Αναλυτικά, στην Κύπρο τα κριτήρια για τη χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις παρέμειναν αμετάβλητα κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Σημειώνεται το γεγονός ότι, τα εν λόγω κριτήρια, συνεχίζουν να παραμένουν ουσιαστικά σταθερά στα αυστηρότερα επίπεδα που έφθασαν το τέταρτο τρίμηνο του 2014.
Όσον αφορά τους παράγοντες που σχετίζονται με τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις, αυτοί παρέμειναν ως επί το πλείστων αμετάβλητοι, παρά την αρνητική επίδραση από τη χειροτέρευση της γενικής οικονομικής κατάστασης και προοπτικών, των προοπτικών που αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες, τον κίνδυνο όσον αφορά τις ζητούμενες εξασφαλίσεις και τη μειωμένη ανοχή των τραπεζών στον κίνδυνο.
Εντούτοις, οι όροι και προϋποθέσεις χορήγησης δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις, έγιναν συνολικά αυστηρότεροι σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Συγκεκριμένα, καταγράφηκε αύξηση του περιθωρίου για τα συνήθη δάνεια και αυστηρότερες ρήτρες δανείων, αντανακλώντας την αυξημένη αντίληψη κινδύνου καθώς και την μειωμένη ανοχή στον κίνδυνο.
Στο σύνολό τους, οι τράπεζες στην Κύπρο αναμένουν ότι το τρίτο τρίμηνο του 2020 τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις θα γίνουν αυστηρότερα. Η αβεβαιότητα ως προς την επίδραση των επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού, αλλά και η τελεσίδικη απόφαση της κυβέρνησης για μη παραχώρηση κρατικών εγγυήσεων για σύναψη νέων επιχειρηματικών δανείων, ενδεχόμενα να επηρέασε αρνητικά τις εκτιμήσεις των τραπεζών. Από την άλλη, ενδεχόμενα τα νέα αντισταθμιστικά μέτρα που ανακοινώθηκαν μετά το πέρας της έρευνας, όπως η επιχορήγηση μέρους του δανειστικού επιτοκίου, να διαφοροποιήσουν τις προθέσεις των τραπεζών όσον αφορά τη χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις.
Ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις
Η καθαρή ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις στην Κύπρο κατέγραψε μείωση κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, παρά τις διαφορετικές εκτιμήσεις του προηγούμενου τριμήνου. Η εξέλιξη αυτή είναι συνυφασμένη με την αβεβαιότητα που επικρατεί εξαιτίας της πανδημίας και το γεγονός ότι οι κρατικές εγγυήσεις για επιχειρηματικά δάνεια δεν τέθηκαν τελικά σε εφαρμογή.
Συγκεκριμένα, η μείωση της καθαρής ζήτησης για νέα δάνεια από επιχειρήσεις κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 αποδίδεται στη σημαντική μείωση των πάγιων επενδύσεων, παρά την αύξηση στις ανάγκες για αποθέματα και κεφάλαια κίνησης, καθώς και στην
αύξηση του γενικού επιπέδου των επιτοκίων. Επιπλέον, παρατηρήθηκε μείωση στη ζήτηση δανείων για συγχωνεύσεις ή εξαγορές και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων καθώς και στις αναδιαρθρώσεις χρεών. Οι υπόλοιποι παράγοντες που επηρεάζουν την καθαρή ζήτηση για δάνεια παρέμειναν αμετάβλητοι.
Στη ζώνη του ευρώ, η ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις αυξήθηκε σε μεγάλο βαθμό κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, πορεία η οποία αναμενόταν να συνεχιστεί και κατά το τρίτο τρίμηνο του 2020. Οι τράπεζες ανέμεναν ότι η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις θα αυξηθεί περαιτέρω το τρίτο τρίμηνο του 2020, αλλά σε πιο μικρό βαθμό σε σύγκριση με τη ζήτηση που καταγράφηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2020.
Προσφορά: Κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά
Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά έγιναν αυστηρότερα. Παρατηρείται αλλαγή στην πορεία των κριτήριων χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά, τα οποία μέχρι πρόσφατα ήταν κατά βάση αμετάβλητα. Οι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 ήταν η επιδείνωση της γενικής οικονομικής κατάστασης και προοπτικών, οι δυσμενείς προοπτικές της αγοράς κατοικιών, η μειωμένη φερεγγυότητα του δανειολήπτη και η μειωμένη ανοχή της τράπεζας στον κίνδυνο. Οι υπόλοιποι παράγοντες παρέμειναν αμετάβλητοι.
