Της Μαρίας Ηρακλέους
Ανοδική πορεία καταγράφουν οι εξαγωγές χαλλουμιού, τα τελευταία χρόνια με αποκορύφωμα το 2022. Τα διαθέσιμα στοιχεία για το 2022 αφορούν το ενιάμηνο του έτους- μέχρι δηλαδή τον Σεπτέμβριο- καταγράφουν εξαγωγές αξίας €227 εκατ. και όγκο εξαγωγών 32.000 τόνους. Οι αριθμοί δείχνουν αύξηση της τάξης του 23% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 και 21% σε σχέση με το αντίστοιχο ενιάμηνο του 2021. Υπενθυμίζεται ότι ο Σεπτέμβρης του 2022 ήταν ο μήνας κατά τον οποίο ολοκληρώθηκε η διαδικασία εγγραφής όλων των τυροκομείων στο Μητρώο δικαιούχων και προστέθηκε η σφραγίδα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης μαζικά πλέον, στις συσκευασίες του χαλλουμιού. Αν και δεν υπάρχουν ακόμα στατιστικά στοιχεία για τις επιδόσεις των εξαγωγών στην μετά ΠΟΠ εποχή, εκτιμάται ότι οι εξαγωγές του προϊόντος θα έχουν θετικό πρόσημο και στο τελευταίο τρίμηνο του έτους, κυρίως δε, στις ευρωπαϊκές αγορές, αλλά και στην βρετανική, και κατ’ επέκταση στις ετήσιες επιδόσεις εξαγωγής χαλλουμιού. Μιλώντας στην «Κ» η διευθύντρια της Υπηρεσίας Εμπορίου Παναγιώτα Πατσαλή έκανε λόγο για σταθερότητα στις εξαγωγές παρά τις δυσκολίες που δημιουργεί η αύξηση στην τιμή του προϊόντος, συνεπεία και των αυξήσεων στις τιμές των πρώτων υλών, της ενέργειας και του μεταφορικού κόστους. Πέραν των εκτιμήσεων, τα πρώτα μετρήσιμα στοιχεία για την επίδραση της εφαρμογής του ΠΟΠ, αναμένεται να δημοσιοποιηθούν στις 23 Ιανουαρίου από την στατιστική Υπηρεσία και θα αφορούν την περίοδο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου.
Καλύτερη χρονιά ήταν μέχρι στιγμής το 2020 με 266,4 εκατ. ευρώ και 39.547 τόνους και ακολουθεί το 2021 με εξαγωγές 38.717 τόνων, αξίας 262,2 εκατ.
Συν 30%
Διαχρονικά το χαλλούμι είναι στα κύρια εξαγωγικά προϊόντα της Κύπρου, με τις τελευταίες στατιστικές να του δίνουν ποσοστό 16,8% επί του συνόλου των εξαγωγών. Από το 2017 μέχρι το 2021, οι συνολικές εξαγωγές χαλλουμιού ανήλθαν στο €1,34 δισ. Καλύτερη χρονιά ήταν το 2020- €266,4 εκατ. και 39.547 τόνοι - και ακολουθεί το 2021 με εξαγωγές 38.717 τόνων, αξίας €262,2 εκατ., αφήνοντας πίσω τις επιδόσεις του 2019- εξαγωγές €224,3 εκατ. και 33.743 τόνοι. Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων που καταγράφονται και στους πίνακες, την τελευταία δεκαετία (από το 2012 έως το 2021) οι εξαγωγές χαλλουμιού τετραπλασιάστηκαν, ενώ από το 2016 έως το 2021 σημείωσαν άνοδο σε ποσοστό πέραν του 30%, αύξηση που αποδίδεται στις προσπάθειες και του ιδιωτικού τομέα. Οι εκτιμήσεις ετήσιας ανάπτυξης, μετά από σχετική μελέτη της IMMAR COMS, θέλουν το χαλλούμι να φτάνει συνολικά τα 841,6 εκατ. δολάρια μέχρι το 2026 και κατ’ επέκταση τα 998,1 εκατ. δολάρια σε ορίζοντα πενταετίας.
Ενδιαφέρον έχουν και τα δεδομένα για τις κυριότερες χώρες εξαγωγής του προϊόντος. Βάσει των στοιχείων που έχει στη διάθεση της η «Κ», για την περίοδο Ιαν – Σεπτ 2022 βασικότερη αγορά είναι το Ην. Βασίλειο (€112,7 εκατ.), ακολουθεί η Σουηδία (€24,1 εκατ.), η Γερμανία (€16,3 εκατ.), η Πολωνία (€8,5 εκατ.), η Αυστραλία (€8,4 εκατ.), η Ελλάδα (€7,5 εκατ.), οι ΗΠΑ (€6,8 εκατ.), η Δανία (€6,6 εκατ.), η Αυστρία (€6,3 εκατ.), η Σαουδική Αραβία (€5,9 εκατ.) και η Φινλανδία (€5,5 εκατ.). Άνοδο καταγράφουν οι αγορές της Αυστραλίας, Γερμανίας, Φινλανδίας, Ελλάδας, Πολωνίας και των ΗΠΑ. Διαχρονικά, το 81% των εξαγωγών χαλλουμιού διεθνώς, αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σουηδία, τη Γερμανία, την Αυστραλία, την Αυστρία, τη Δανία και την Πολωνία. Σημειώνεται επίσης ότι το 68,8 της κατανάλωσης του προϊόντος διεθνώς, αφορά νοικοκυριά, ενώ το υπόλοιπο 31.2% χρησιμοποιείται μέσα από τα κανάλια των επαγγελματιών τροφίμων (π.χ. εστιατόρια).
Προτεραιότητα οι ΗΠΑ
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να εφαρμοστεί το σχέδιο δράσης για άνοιγμα σε συγκεκριμένες αγορές - στόχους. Όπως αναφέρει η Π. Πατσαλή, δεν αναμένεται να υπάρχει ενιαία προσέγγιση αλλά σε κάθε αγορά θα γίνονται διαφορετικές δράσεις και ενέργειες, διαμορφωμένες βάσει των ιδιαιτεροτήτων της καθεμιάς. Προτεραιότητα έχει η αμερικανική αγορά, λόγω και της μεγάλης αναγνωρισιμότητας που συγκεντρώνει το προϊόν στις ΗΠΑ. Με βάση τα στοιχεία της έρευνας η αναγνωρισιμότητα του χαλλουμιού στην Αμερική από το 2015 μέχρι το 2020 έχει αυξηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό της τάξης του 150%, με την αξία του σε πωλήσεις να έχει σκαρφαλώσει από τα 4,26 εκατομμύρια δολάρια το 2015 στα 10,22 εκατομμύρια δολάρια το 2020. Η εκτίμηση για τα επόμενα χρόνια είναι ότι θα συνεχιστεί η ανοδική τάση φτάνοντας τα 26,01 εκατομμύρια δολάρια το 2026 ή 150% αύξηση της αξίας των πωλήσεων στα επόμενα 5 χρόνια.
Ενθαρρυντικά είναι και τα στοιχεία σε σχέση με την αναγνωρισιμότητα του προϊόντος στην Αυστραλία, όπου η αξία του σε πωλήσεις ανέβηκε από 10,63 εκατομμύρια δολάρια το 2015, σε 19,51 εκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2020, ενώ εκτιμάται ότι η ανοδική τάση θα συνεχιστεί, φτάνοντας τα 40,44 εκατομμύρια δολάρια το 2026. Καλές προοπτικές παρουσιάζει και η αγορά της Μέσης Ανατολής, με πωλήσεις αξίας 13,1 εκατομμυρίων δολαρίων το 2020 και κατανάλωση 1.556 τόνους χαλλουμιού. Η εκτίμηση για την επόμενη πενταετία είναι ότι θα υπάρξει μια ανοδική τάση φτάνοντας τα 20,9 εκατομμύρια δολάρια με τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης να κυμαίνεται στα 7,6%. Χαμηλή η αναγνωρισιμότητα του κυπριακού τυριού στην Κίνα και την Ιαπωνία. Ειδικότερα στην Ιαπωνία, οι πωλήσεις το 2020 ανήλθαν στο ιστορικά χαμηλό ποσό των 5.100 δολαρίων. Το Υπουργείο Εμπορίου εκτιμά ωστόσο ότι η τάση θα αντιστραφεί τα επόμενα χρόνια και θα επανέλθει μια αργή ανοδική τάση φτάνοντας τις 16.600 δολάρια το 2026 με ένα ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης στο 21,4%. Στην περίπτωση της Κίνας, οι πωλήσεις για το 2020 ανέρχονται μόλις στις 191.600 δολάρια, ενώ η εκτίμηση για τα επόμενα χρόνια είναι ότι θα συνεχιστεί η ανοδική τάση φτάνοντας τις 463.500 δολάρια το 2026 με ένα μικτό ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης στα 15,4%.
