Της Μαρίνας Οικονομίδου
Την ώρα που ο υφυπουργός παρά τω Προέδρω Βασίλης Πάλμας εξηγούσε και εν πολλοίς καθησύχαζε τους υπερμάχους των πολιτογραφήσεων πως ξένος οίκος θα συμβάλει στην προσπάθεια της κυβέρνησης να εκπονήσει νέο επενδυτικό πρόγραμμα που θα αφορά και επενδύσεις μέσω της παραχώρησης κυπριακού διαβατηρίου, η Κομισιόν ανακοίνωνε πως ξεκινά επί παραβάσει διαδικασία εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Μάλτας για το επενδυτικό τους πρόγραμμα. Έδινε μάλιστα και διορία δύο μηνών στην Κύπρο και στη Μάλτα να απαντήσουν στις προειδοποιητικές επιστολές, με την Επίτροπο για Αξίες και Διαφάνεια Βέρα Γιούροβα να σημειώνει πως οι δύο χώρες δεν μπορούν να είναι ο αδύναμος κρίκος στις προσπάθειες της Ε.Ε να πολεμήσει το ξέπλυμα και τη διαφθορά.
Εδώ και καιρό...
Η «Κ» είχε αποκαλύψει την περασμένη Κυριακή πως η Κομισιόν προτίθεται να προχωρήσει σε λήψη νομικών μέτρων εναντίον της Κύπρου για το πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων, ιδιαίτερα μετά και την αποκάλυψη του βίντεο του Al Jazeera, το οποίο ενέπλεκε τον Πρόεδρο της Βουλής και μέλος του κοινοβουλίου. Ήταν κάτι που συζητείτο στο παρασκήνιο από τον περασμένο Αύγουστο, με τον Επίτροπο για τη Δικαιοσύνη Ντίντιερ Ρέιντερς να θέτει, από τότε, θέμα λήψης νομικών μέτρων. Ακόμα και πριν την δήλωση Ρέιντερς, η κυβέρνηση γνώριζε πως η Κομισιόν δυσφορούσε εδώ και καιρό για το επενδυτικό πρόγραμμα, όμως η απόφαση ήρθε με τη δημοσίευση του βίντεο, βίντεο το οποίο παρακολούθησε όπως γνωρίζει η «Κ» και η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν. Καθόλου τυχαία η κίνηση της κυβέρνησης για διακοπή του προγράμματος, μία μέρα μετά τις αποκαλύψεις.
Η ουρά
Το γεγονός βεβαίως ότι το πρόγραμμα δεν διακόπηκε αμέσως, δίδοντας προθεσμία μέχρι την 1η Νοεμβρίου για να εξεταστούν οι υφιστάμενες αιτήσεις που έχουν υποβληθεί ή θα υποβληθούν μέχρι το τέλος του Οκτώβρη, μαζί με τις εξαγγελίες νέου διαμορφωμένου προγράμματος, αποτέλεσε τη χαριστική βολή σε όποια περιθώρια κατανόησης δίδονταν από πλευράς Βρυξελλών. «Η Επιτροπή θεωρεί ότι η χορήγηση από τα εν λόγω κράτη μέλη της υπηκοότητάς τους —και, συνεπώς, της ενωσιακής ιθαγένειας— ως αντάλλαγμα για προκαθορισμένη πληρωμή ή επένδυση και χωρίς να υπάρχει πραγματικός δεσμός με τα οικεία κράτη μέλη, δεν συνάδει με την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ταυτόχρονα, υπονομεύει την ακεραιότητα του καθεστώτος της ενωσιακής ιθαγένειας που προβλέπεται στο άρθρο 20 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης» αναφέρεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν.
Τι σημαίνει
Το ερώτημα είναι τι σημαίνει στην ουσία η κίνηση των Βρυξελλών. Η Κομισιόν έχει δώσει δύο μήνες διορία στην κυβέρνηση να δώσει πειστικές εξηγήσεις για το τι θα κάνει. Σε περίπτωση που το κράτος μέλος δεν κοινοποιήσει μέτρα για την πλήρη μεταφορά των διατάξεων των οδηγιών της Ε.Ε ή δεν διορθώσει αυτό που θεωρείται παραβίαση της νομοθεσίας της Ε.Ε, τότε η Κομισιόν μπορεί να ξεκινήσει επισήμως διαδικασία επί παραβάσει. Το πρώτο στάδιο, είναι αυτό που λήφθηκε την Τρίτη, όταν η Κομισιόν απέστειλε επίσημη επιστολή στην κυβέρνηση ζητώντας εξηγήσεις και δίδοντας περιθώριο δύο μηνών για να αποστείλει αιτιολογημένη απάντηση.
Στο ενδεχόμενο που η Κομισιόν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το κράτος μέλος αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που υπέχει από το δίκαιο της Ένωσης, προχωρά σε επίσημο αίτημα συμμόρφωσης με το δίκαιο της Ε.Ε. Καλεί επίσης το κράτος μέλος να την ενημερώσει σχετικά με τα μέτρα που έλαβε, εντός ορισμένης προθεσμίας, συνήθως δυο μηνών.
Αν το κράτος μέλος εξακολουθεί να μην συμμορφώνεται, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Οι περισσότερες περιπτώσεις βεβαίως επιλύονται χωρίς να χρειαστεί η προσφυγή στο Δικαστήριο. Εάν το κράτος μέλος δεν κοινοποιήσει μέτρα έγκαιρης εφαρμογής των διατάξεων μιας οδηγίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από το Δικαστήριο την επιβολή κυρώσεων. Τέλος, εάν το Δικαστήριο κρίνει ότι το κράτος μέλος έχει παραβιάσει το δίκαιο της ΕΕ, οι εθνικές αρχές πρέπει να λάβουν μέτρα για να συμμορφωθούν με την απόφαση του Δικαστηρίου.
Η αμηχανία...
Πάντως η κυβέρνηση, διά του υπουργού Οικονομικών και πρώην υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Πετρίδη, σε συνέντευξη στην «Κ» την περασμένη Κυριακή, πριν δηλαδή από τις αποφάσεις της Κομισιόν, ξεκαθάρισε πως για την απόφαση κατάργησης λήφθηκε σοβαρά υπόψη η θέση της Κομισιόν. «Ήμασταν σε συνεχή επαφή με την Κομισιόν, τόσο σε τεχνικό όσο και πολιτικό επίπεδο, αλλά και με άλλους οργανισμούς. Εισήγαμε σημαντικές πρόνοιες στο πρόγραμμα προς καθησύχαση των ανησυχιών τους. Παρά αυτή την προσπάθεια, η Επιτροπή όπως βλέπετε τάσσεται ξεκάθαρα ενάντια και στη φιλοσοφία τέτοιων προγραμμάτων ανεξαρτήτως των ελέγχων. Πέραν των θεμάτων αρχών για τα οποία γίνεται επίκληση, υπάρχει και η θέση ότι προγράμματα τα οποία είναι τόσο συνδεδεμένα με τον τομέα των ακινήτων, και πάλι επαναλαμβάνω -ανεξαρτήτως των όποιων ελέγχων και ασφαλιστικών δικλίδων - εγκυμονούν κινδύνους. Άρα η θέση της Επιτροπής λήφθηκε πολύ σοβαρά υπόψη», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Πετρίδης εξέφρασε την άποψη πως από τη στιγμή που καταργείται το πρόγραμμα θα πρέπει να τερματιστεί και η όποια συζήτηση.
Στο Προεδρικό πάντως, είδαν με σχετική αμηχανία την απόφαση των Βρυξελλών. Καθόλου τυχαίο ότι επί του ζητήματος δεν υπήρξε καμία ανακοίνωση. Η μόνη τοποθέτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Κυριάκου Κούσιου ήταν στον “Alpha” όπου σημείωσε πως θα δουν το περιεχόμενο και θα απαντήσουν. «Γνωρίζαμε ότι αντιμετωπίζαμε κάποια προβλήματα στην εφαρμογή του σχεδίου του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος, γνωρίζαμε ότι υπήρχαν κάποιες αντιδράσεις για αυτό, έτσι καταβάλλαμε προσπάθειες για αυστηροποίηση των κανονισμών με πιο πρόσφατη την ψήφιση των νέων κανονισμών από τη βουλή στις 31 Ιουλίου 2020», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Κούσιος. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης εξέφρασαν πάντως τις ανησυχίες τους μετά τις νέες εξελίξεις. Το ΑΚΕΛ, διά του εκπροσώπου τύπου Στέφανου Στεφάνου, ανέφερε ότι «η κυβέρνηση πυροβολούσε το κύρος και διέσυρε το όνομα της Κύπρου διεθνώς, με τη βιομηχανία μαζικής παραχώρησης διαβατηρίων που έστησε επί των ημερών της». Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος ανέφερε πως «η διαδικασία εναντίον της Κύπρου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά και τις τελευταίες σκανδαλώδεις αποκαλύψεις για τις πολιτογραφήσεις, επιβεβαιώνει τις βαρύτατες ευθύνες της κυβέρνησης του ΔΗΣΥ για την κακοδιαχείριση του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος» και κάλεσε τον Πρόεδρο να απολογηθεί για τον διεθνή διασυρμό της Κύπρου. Το Κίνημα Οικολόγων, το οποίο ζήτησε πρόωρες εκλογές μετά τις αποκαλύψεις, αναφέρει σε ανακοίνωσή του πως «μετά τον διεθνή διασυρμό της χώρας μας, τώρα πλανάται η απειλή χρηματικής ποινής εκατομμυρίων εις βάρος μας, τα οποία θα κληθεί ο απλός πολίτης, και όχι όλοι όσοι επωφελήθηκαν από το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων, να τα αποπληρώσει».
Έντυπη Έκδοση
