Της Μαρίνας Οικονομίδου
Στη σύνοδο των 27 αρχηγών των κρατών μελών, μεταφέρεται η λήψη αποφάσεων για τις κυρώσεις της Ε.Ε η οποία θα πραγματοποιηθεί, όπως όλα δείχνουν, την 1η και 2α Οκτωβρίου λόγω κρούσματος κορωνοϊού. Εκεί δηλαδή θα φανεί αν η περίπτωση της Λευκορωσίας θα διασυνδεθεί με την επιβολή κυρώσεων απέναντι στην Τουρκία εξαιτίας των προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ ή όχι. Ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης έκανε ξεκάθαρο στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών πως θα πρέπει να τηρηθούν όσα συμφωνήθηκαν στο Βερολίνο, χρησιμοποιώντας στην ουσία το χαρτί του βέτο. Το κατά πόσο η Λευκωσία θα σταθεί μέχρι τέλους σε αυτή τη θέση θα διαφανεί στην σύνοδο των 27.
Σύμφωνα και με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Κυριάκο Κούσιο, ο Πρόεδρος θα επιμείνει στην επιβολή κυρώσεων τόσο στη Λευκορωσία όσο και στην Τουρκία σημειώνοντας πως η εφαρμογή των αρχών της Ε.Ε. δε μπορεί να είναι α λα καρτ. Με αυτό ως δεδομένο, δεν τίθεται θέμα διαφοροποίησης του Προέδρου από τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Το θέμα είναι πώς τυγχάνει διαχείρισης κάτι τέτοιο, ιδιαίτερα σε ένα σενάριο που τα κράτη μέλη δεν συναινούν στη διασύνδεση των δύο. Ήδη υπάρχουν τέσσερα σενάρια για την επόμενη μέρα.
1. Να γίνουν παρασκηνιακές διαβουλεύσεις για διευθέτηση του ζητήματος ούτως ώστε η επιβολή κυρώσεων στην Λευκορωσία να προχωρήσει κανονικά ικανοποιώντας παράλληλα και αιτήματα της Λευκωσίας. Ήδη η Άγκελα Μέρκελ έχει εισηγηθεί κατά την τηλεφωνική επικοινωνία της προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να εξασφαλίσει την διακριτική αποχώρηση του Γιαβούζ και επανέναρξη των συνομιλιών, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να ξεκαθαρίζει πως θέλει και απομάκρυνση του Μπαρμπαρόζ. Το γεγονός ότι η σύσκεψη αναβάλλεται για μία βδομάδα, βοηθά ούτως ώστε να γίνουν περισσότερες διεργασίες επί του ζητήματος
2. Να οδηγηθεί σε αδιέξοδο η κατάσταση και να μην επιβληθούν κυρώσεις ούτε στη Λευκορωσία.
3. Να ικανοποιηθεί το αίτημα της Κύπρου για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για τις προκλήσεις της στην κυπριακή ΑΟΖ.
4. Να εφαρμοστεί η θέση Ελλάδας να ετοιμαστεί λίστα κυρώσεων και να ενεργοποιηθεί, αν η Τουρκία αρχίσει εκ νέου τις παράνομες δραστηριότητές της.
Οι κυρώσεις
Οι κυρώσεις, βεβαίως, εκτός από τις προσπάθειές μας για τομεακές κυρώσεις σε οικονομικά ζητήματα, φέρεται να προσανατολίζονται σε πέντε πρόσωπα (εκ των οποίων δύο υψηλόβαθμοι) και σε τρεις εταιρείες (εκ των οποίων οι δύο αποτελούν θυγατρικές της TPAO). Μία κίνηση περισσότερο σημειολογική παρά κίνηση ουσίας, ούτως ώστε να τιμωρηθεί η Τουρκία για τις προκλήσεις της στην κυπριακή ΑΟΖ. Το πρόβλημα βεβαίως που προκύπτει, είναι ότι η Κύπρος δεν έχει την στήριξη των υπόλοιπων κρατών μελών, για παράλληλη διαδικασία. Το παραδέχτηκε ο Ζοζέπ Μπορέλ το βράδυ της Δευτέρας, ότι η ομοφωνία δεν επιτεύχθηκε γιατί μία χώρα δεν μετέχει στην ομοφωνία. Ούτε η Γαλλία είχε σταθεί σε αυτή τη θέση, παρά τις δηλώσεις Μακρόν κατά της Τουρκίας το τελευταίο διάστημα και τάσης επιβολής κυρώσεων. Ακόμα και η Ελλάδα είναι της προσέγγισης ότι το βασικό είναι να επιτευχθεί ο διάλογος με την Τουρκία. Ήδη ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας εξέφρασε τη θέση πως δεν πρέπει να επιβληθούν τώρα κυρώσεις στην Τουρκία, αλλά να υπάρξει μια προετοιμασία μίας λίστας κυρώσεων, που δεν θα επιβληθούν τώρα αλλά να υπάρχουν εκεί για να επιδειχθεί τι θα συμβεί εάν η Τουρκία επανέλθει στη λογική των παράνομων ενεργειών. Τοποθέτηση που ερμηνεύθηκε από κύκλους πως η Ελλάδα διαφοροποιείται στο θέμα των κυρώσεων.
Η Γερμανία και το τηλεφώνημα
Η Γερμανία έχει ξεκαθαρίσει πάντως πως δεν είναι υπέρ των κυρώσεων. Η Γερμανίδα καγκελάριος έχει αναλάβει πρωτοβουλία να ανοίξει διάλογος μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Η γερμανική σχολή σκέψης, πέραν του ότι δεν επιθυμεί να εξοργίσει την Τουρκία, ιδιαίτερα εξαιτίας του μεταναστευτικού, υποστηρίζει πως οι κυρώσεις δεν έχουν καμία ουσία την δεδομένη στιγμή. Καμία ουσία, δεδομένου ότι σε λιγότερο από ένα μήνα πραγματοποιούνται οι «εκλογές» στα Κατεχόμενα και στη συνέχεια βάσει και των δηλώσεων Γκουτέρες θα επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Υποστηρίζουν πως η επιβολή κυρώσεων σε αυτή τη χρονική συγκυρία θα επιδεινώσει το κλίμα. Δεν περνά απαρατήρητη άλλωστε η τηλεδιάσκεψη που είχε η Γερμανίδα Καγκελάριος με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον Τούρκο Πρόεδρο, τόσο για τις διμερείς σχέσεις Τουρκίας-Ε.Ε. όσο και για τον ελληνοτουρκικό διάλογο.
Οι πιέσεις
Η Λευκωσία διαψεύδει πάντως τα περί απομόνωσης, ωστόσο τα μηνύματα του διεθνούς τύπου δεν είναι ιδιαίτερα θετικά. Το «politico» για παράδειγμα, θέτει ζήτημα αξιοπιστίας της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής, μετά την αποτυχία επιβολής κυρώσεων στη Λευκορωσία, εξαιτίας της στάσης της Κύπρου, που όπως αναφέρει ήταν η μόνη που διαφώνησε να δώσει την συγκατάθεσή της «σε μία προσπάθεια να πιέσει τα υπόλοιπα κράτη μέλη να στηρίξουν επιβολή σκληρότερων κυρώσεων απέναντι στην Τουρκία», ενώ η γερμανική DW υπογραμμίζει ότι «η Κύπρος η οποία έχει καλές σχέσεις με τη Ρωσία που στηρίζει το καθεστώς Λουκασένκο, ζητούσε η επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία να συνδεθεί με την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία». Το ερώτημα βεβαίως είναι ο αντίκτυπος όλων αυτών στο Κυπριακό και στις επικείμενες συνομιλίες. Υπάρχει το σενάριο, πως η στάση της Λευκωσίας μπορεί να πιέσει προς αποχώρηση του Γιαβούζ και του Μπαρμπαρός, ανοίγοντας έτσι τις συνομιλίες χωρίς την «απειλή κανονιοφόρων» που επικαλείται συχνά ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Υπάρχουν βεβαίως και αρκετοί κίνδυνοι. Σε μία περίοδο που η Κύπρος δεν διάγει τις καλύτερες σχέσεις με τις Βρυξέλλες, όλο αυτό μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά για την πλευρά μας. Σε μία Ε.Ε. που αποτελείται -εκτός από κράτη μέλη που πρόσκεινται θετικά στην Τουρκία- από αρκετά με έντονο το αντιρωσικό στοιχείο, η αίσθηση ότι η Κύπρος ικανοποιεί έμμεσα έστω την Ρωσία (η οποία στηρίζει το καθεστώς Λουκασένκο), δεν βοηθά ιδιαίτερα. Ιδιαίτερα όταν η αποχώρηση Λουκασένκο, είναι κάτι που επιδιώκουν διακαώς και οι ΗΠΑ που θέλουμε να βοηθήσουν στις συνομιλίες.
Έντυπη Έκδοση
