Της Μαρίνας Οικονομίδου
Στο πολύωρο Εθνικό Συμβούλιο όταν ο πρόεδρος ενημέρωνε για την Αμμόχωστο, ο Αβέρωφ Νεοφύτου είχε προειδοποιήσει σε έντονο ύφος «να μην εγκλωβιστούμε σε αντίμετρα και πάλι να περάσουμε κάτω από τον πήχη». Η αντιπολίτευση είχε διερωτηθεί κατά πόσο ξέχασε ότι και ο ίδιος κυβερνά τα τελευταία εφτά χρόνια. Και ακριβώς γι’ αυτό κάποιοι σχολίασαν σκωπτικά πως στόχος των επικρίσεων ήταν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, άλλοι όμως είδαν ως κύριο αποδέκτη των επικρίσεων τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη. Τα περί εγκλωβισμού και την έμφαση στην ανάγκη επανέναρξης των συνομιλιών επανέλαβε δημοσίως την επόμενη μέρα, ενισχύοντας το αίσθημα πως η Πινδάρου ήθελε να διαφοροποιηθεί από τους τελευταίους κυβερνητικούς χειρισμούς. Και λέμε τους τελευταίους κυβερνητικούς χειρισμούς όχι μόνο για τα «βέτο» και τις κυρώσεις, αλλά και γιατί την ίδια μέρα είχε διαρρεύσει non paper στις Βρυξέλλες που όπως λέχθηκε δόθηκε από την κυβέρνηση σε κράτη μέλη της Ε.Ε. και στο οποίο η κυβέρνηση υπογράμμιζε πως στο ενδεχόμενο κινήσεων στην Αμμόχωστο, δεν τίθεται θέμα επανέναρξης συνομιλιών. Σε αυτό το σκηνικό, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης ένιωσε την ανάγκη στο κρατικό ραδιόφωνο να υπεραμυνθεί για τις πολιτικές του τελευταίου διαστήματος, σημειώνοντας πως δεν είναι ο Νίκος Χριστοδουλίδης που αποφασίζει μόνος για τέτοια θέματα και υπογράμμισε με νόημα πως όλες οι αποφάσεις είναι συλλογικές. Κατ’ επέκταση, συμμέτοχος είναι και ο Αβέρωφ Νεοφύτου κατά τον πρωινό καφέ. Και δεν ήταν καθόλου τυχαία η τοποθέτησή του, αν λάβει κανείς υπόψη πως το τελευταίο διάστημα υπάρχει έντονη φημολογία από κύκλους που πρόσκεινται στον πρόεδρο πως τα περί βέτο αποτελούν δικές του πρωτοβουλίες στις οποίες ο πρόεδρος βρέθηκε προ εκπλήξεως και εν πολλοίς εγκλωβισμένος. Ο υπουργός Εξωτερικών ακούει και συναγερμικά στελέχη, που άρχισαν να εκδηλώνουν δημοσίως δυσφορία για την πολιτική των κυρώσεων, αλλά και για το κεφάλαιο της Αμμοχώστου. Όλο αυτό το σκηνικό δηλώσεων και αντιδηλώσεων καταδεικνύει πως η κρίση στο Κυπριακό έχει επηρεάσει το κυβερνητικό στρατόπεδο και έχει βγάλει στο προσκήνιο εντάσεις, παιχνίδια εξουσίας που κρύβονταν καλά κάτω από το χαλί από τη νύχτα της επανεκλογής Αναστασιάδη και έχουν ως στόχο το 2023.
Η αρχή του κακού
Η αρχή του κακού έγινε τη νύχτα επανεκλογής του Νίκου Αναστασιάδη, όταν κατά την είσοδο του Νίκου Χριστοδουλίδη στο επιτελείο, κάποιοι εκ των ψηφοφόρων έσπευσαν κοντά του και άρχισαν να τον παρουσιάζουν ως τον ιδανικό υποψήφιο του κόμματος για το 2023. Οι διθύραμβοι γύρω από το όνομα του Χριστοδουλίδη δεν πέρασαν απαρατήρητοι στα ΜΜΕ, με αποτέλεσμα θέμα της επόμενης μέρας από συγκεκριμένες ιστοσελίδες να μην αποτελεί ο Νίκος Αναστασιάδης που επανεξελέγη, αλλά η διάδοχη κατάσταση για το ’23 που ήταν βάσει δημοσιευμάτων ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Όλο αυτό δεν άφησε αδιάφορη, ούτε την Πινδάρου ούτε πρωτοκλασάτα στελέχη που βρίσκονταν στο υπουργικό σώμα. Άρχισαν να δυσφορούν για την απρόσμενα αλματώδη ανέλιξη του κ. Χριστοδουλίδη –προσπερνώντας κομματικά στελέχη– αλλά και τη μεγάλη επιρροή που άρχισε να έχει στον πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Ο Χάρης και οι ατσαλάκωτοι
Εκείνο το δημοσίευμα της διαδοχής ανέσυρε από τον χαρτοφύλακά του ο Χάρης Γεωργιάδης και το έδειξε στον πρόεδρο, όταν πήγε στο Προεδρικό να συζητήσει τη μετακίνησή του από το Υπουργείο Οικονομικών. Ο ίδιος είχε ξεκαθαρίσει πριν από το τέλος της πρώτης θητείας της κυβέρνησης ότι δεν είναι διατεθειμένος να αναλάβει για δεύτερη θητεία το απαιτητικό πόστο του Υπουργείου Οικονομικών. Ζήτησε από τον πρόεδρο το Υπουργείο Εξωτερικών με τον τελευταίο να του διαμηνύει πως έχει ήδη δοθεί στον κ. Χριστοδουλίδη. Η γραμμή υπεράσπισης του κ. Γεωργιάδη ήταν πως ο ίδιος είχε δουλέψει σκληρά όλο αυτό το διάστημα για την ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας, τσαλακώθηκε και δικαιούτο να διεκδικήσει πλέον ένα άλλο πόστο. Ο αντίλογος βεβαίως έλεγε πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης, λόγω και του γνωσιακού του πεδίου, ήταν καταλληλότερος για τη θέση από τον Χάρη Γεωργιάδη, ενώ είχε και τις συστάσεις από τον προκάτοχό του Ιωάννη Κασουλίδη αλλά και τον τότε Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά. Όμως εκείνη η άρνηση του προέδρου να ικανοποιήσει το αίτημα του άλλοτε στενότατου συνεργάτη του Χάρη Γεωργιάδη, άρχισε να εντείνει την αντιπαράθεση εντός του κυβερνητικού σχήματος για τον ρόλο και τη θέση που αποκτούσε ο κ. Χριστοδουλίδης στο κυβερνητικό σχήμα. Καθόλου τυχαία τότε η αναφορά του Χάρη Γεωργιάδη σε συνέντευξή του στην «Κ» για πρόσωπα που «δεν έχουν τσαλακωθεί, ποτέ δεν έχουν οι ίδιοι αντιμετωπίσει ή χειριστεί τις δύσκολες καταστάσεις που εδώ και πέντε χρόνια διαχειρίζομαι». Αναφορά που φωτογράφιζε τον Νίκο Χριστοδουλίδη, καθώς μία σειρά συναγερμικών στελεχών και μελών του Υπουργικού Συμβουλίου εξέφραζαν στο παρασκήνιο τη θέση πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης αποφεύγει την αντιπαράθεση για να μην πλήξει το προεδρικό πλέον προφίλ που έκτιζε.
Οι διαφοροποιήσεις Αβέρωφ
Τα περί προεδρικού προφίλ Χριστοδουλίδη, οι πολύ καλές του σχέσεις με τα ΜΜΕ, σε συνδυασμό με τις τεταμένες σχέσεις των σαραντάρηδων υπουργών, παρακολουθούσε διακριτικά στο παρασκήνιο ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ. Είδε με ενδιαφέρον άλλωστε πως στη μάχη των δύο στενών και παλιών συνεργατών του Αναστασιάδη, των Χάρη Γεωργιάδη και Κωνσταντίνου Πετρίδη έναντι Χριστοδουλίδη κέρδισε ο τελευταίος. Στο στρατόπεδο των δύο πρώτων, ήταν και ο τότε διευθυντής του γραφείου του προέδρου Μιχάλης Σοφοκλέους. Η πρώτη δημόσια διαφοροποίηση του Αβέρωφ Νεοφύτου με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, ήταν κατά το περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και ενώπιον Ε/κ δημοσιογράφων, όταν ο υπουργός Εξωτερικών επιχείρησε να διασφαλίσει διά της χειραψίας από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου ως μόνη λύση τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. «Δεν κερδίζουμε στη διεθνή σκηνή με το να κρατούμε ένα μικρόφωνο όλοι μας και να προσπαθούμε να καταγράψουμε πόντους για εσωτερική κατανάλωση», ανέφερε με νόημα ο Αβέρωφ Νεοφύτου προσθέτοντας ότι τις πλείστες φορές οι πόντοι που καταγράφουμε στρέφονται ενάντια στην εθνική μας υπόθεση. Μήνυμα που είχε ξεκάθαρα αποδέκτη τον Νίκο Χριστοδουλίδη, του οποίου η κίνηση προκάλεσε την αντίδραση πολλών. Τόσο στην Πινδάρου όσο και εντός της κυβέρνησης, πολλοί ήταν εκείνοι που άρχισαν να σχολιάζουν πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης αξιοποιεί το πόστο του και κυρίως τη σχέση του με τα ΜΜΕ, για να κτίσει το προεδρικό του προφίλ. Αυτό συζητήθηκε διεξοδικά στο παρασκήνιο, όταν ο Νίκος Χριστοδουλίδης σημείωνε πως η κυπριακή ΑΟΖ διασφαλίστηκε με τις Τριμερείς, αλλά και με την επιμονή στην πολιτική των κυρώσεων, όταν η Τουρκία ενίσχυσε τις προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
Οι εντάσεις με τον πρόεδρο
Η αλήθεια είναι βεβαίως πως πολλά στελέχη του ΔΗΣΥ είχαν υποστηρίξει πλήρως τη γραμμή των κυρώσεων όλο αυτό το διάστημα και τις κινήσεις Χριστοδουλίδη. Μέχρι βεβαίως και την πραγματοποίηση της Συνόδου Κορυφής στις αρχές του μήνα. Και αυτό γιατί από το «βέτο» που έθεσε ο υπουργός Εξωτερικών μέχρι και τα τελικά συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, υπήρξε έντονη φημολογία πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης ανέλαβε δικές του πρωτοβουλίες, οι οποίες δεν ήταν εις γνώσιν του προέδρου της Δημοκρατίας. Από το περιβάλλον του προέδρου Αναστασιάδη διαρρέετο ότι ο υπουργός Εξωτερικών είχε στείλει το μήνυμα στον πρόεδρο ότι στη θέση περί αλληλοσύνδεσης κυρώσεων Λευκορωσίας-Τουρκίας η Λευκωσία θα είχε στο πλευρό της το Παρίσι και την Αθήνα. Τον περίγυρο του προέδρου φέρεται να ενόχλησαν και φίλα προσκείμενα δημοσιεύματα στον Χριστοδουλίδη που ήθελαν τον πρόεδρο να «ακολουθεί τη γραμμή Χριστοδουλίδη» στη Σύνοδο Κορυφής. Θέση που αναμόχλευε τη φημολογία ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης επηρεάζει τον πρόεδρο στο Κυπριακό, στρέφοντάς τον σε σκληρότερα μονοπάτια. Κάποιοι συνέδεσαν και τη μετακίνηση της συζύγου του κ. Χριστοδουλίδη από το Προεδρικό στο Υπουργείο Εξωτερικών, με τη ρήξη στις σχέσεις Αναστασιάδη-Χριστοδουλίδη. Κάτι βεβαίως που οι καλά γνωρίζοντες το παρασκήνιο θεωρούν πως τα περί ρήξης Αναστασιάδη-Χριστοδουλίδη αποτελούν μυθοπλασίες, όπως και το γεγονός ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα λάμβανε ποτέ πρωτοβουλίες στο Κυπριακό που θα δυσκόλευαν τον Πρόεδρο. Όπως σημειώνεται οι σχέσεις των δύο είναι άρρηκτες, ασχέτως αν πολλές φορές οι συζητήσεις τους έχουν ανεβασμένους τόνους, όπως για παράδειγμα στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο του 2019 και στο Μαξίμου, όταν συζητούσαν με την αποσβολωμένη –λόγω της έντασης– ομάδα Μητσοτάκη για το Κυπριακό.
Οι μετρήσεις, το ’23 και το δακτυλίδι
Το ναυάγιο της πολιτικής των κυρώσεων που θα πονούσαν την Τουρκία δεδομένων και των αποτελεσμάτων της Συνόδου Κορυφής, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην Αμμόχωστο, άνοιξαν στην Πινδάρου παράθυρο δημόσιας διαφοροποίησης από τις κινήσεις Χριστοδουλίδη. Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Μιχάλης Σοφοκλέους έκανε εδώ και καιρό λόγο ότι οι κυρώσεις δεν θα έπρεπε να είναι αυτοσκοπός, όμως μετά τις τελευταίες εξελίξεις οι διαφοροποιήσεις εντάθηκαν. Στο ίδιο πλαίσιο μετά τις τελευταίες εξελίξεις οι Χαράλαμπος Σταυρίδης και Σάβια Ορφανίδου, ενώ σε ό,τι αφορά την Αμμόχωστο, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ είπε μέα κούλπα για τους χειρισμούς όλων, το οποίο όμως που είχε ως αποδέκτη κυρίως τον Νίκο Χριστοδουλίδη, δεδομένου ότι ο τελευταίος θεωρούσε περισσότερο μπλόφα το ενδεχόμενο ανοίγματος της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια του Πολιτικού Γραφείου του ΔΗΣΥ την περασμένη Πέμπτη αρκετά στελέχη εξέφρασαν προβληματισμό για το γεγονός ότι η κυβέρνηση ακολουθεί πλέον την πολιτική της πρόταξης. Υπάρχουν, όμως, οι πολιτικοί κύκλοι που θεωρούν πως η θέρμη Αβέρωφ να διαφοροποιηθεί συνδέεται και με τη δυναμική που παρουσιάζει ο Νίκος Χριστοδουλίδης στο συναγερμικό ακροατήριο. Αν και ο υπουργός Εξωτερικών δεν διάγει αυτή τη στιγμή την καλύτερη περίοδο, εδώ και καιρό θεωρείται από πολλούς ως η ασφαλέστερη υποψηφιότητα για τις προεδρικές του 2023. Υποψηφιότητα που σε αντίθεση με αυτήν του Αβέρωφ Νεοφύτου μπορεί να αντλήσει και από αλλού ψήφους. Αυτό δεν περνά απαρατήρητο από τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ, που στο παρασκήνιο αναφέρει με νόημα πως οι υποψήφιοι του κόμματος για την προεδρία εγκρίνονται από τα συλλογικά σώματα. Καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι διεξάγονται έρευνες αυτή τη στιγμή για τη δημοτικότητά του κ. Χριστοδουλίδη. Το μεγάλο στοίχημα βεβαίως για το ποιος θα επικρατήσει αποτελεί σύμφωνα με συναγερμικούς κύκλους η θέση του προέδρου Αναστασιάδη στο όλο σκηνικό, ο οποίος όπως λέγεται έχει τη δύναμη να καθορίσει τη διάδοχη κατάσταση, αν τελικά κλείσει τον πολιτικό του κύκλο το ’23.
