Της Μαρίνας Οικονομίδου
Με αντίγραφο της συνέντευξης του ε/κ διαπραγματευτή Ανδρέα Μαυρογιάννη στον «Πολίτη» όπου μιλούσε για αναξιοπιστία της πλευράς μας, την κυβερνητική πρόταση για επιστροφή στο 60 και μία πολυσέλιδη γραπτή παρέμβαση του ΑΚΕΛ με αναφορές σε «παλινωδίες της κυβέρνησης στο κυπριακό» , ανηφόρισε τον Λόφο ο γ.γ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου, ζητώντας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ξεκάθαρες απαντήσεις για όσα ακούγονται το τελευταίο διάστημα γύρω από την επιστροφή στο Σύνταγμα του 60. Κίνηση που έκανε τον Νίκο Αναστασιάδη να υπεραμυνθεί των κινήσεών του και να σηκώσει το φρύδι του. Κίνηση βεβαίως που έκανε μέλη του εθνικού συμβουλίου να σιγοψυθιρίσουν μεταξύ τους πως η αλλαγή σκυτάλης στο ΑΚΕΛ δεν θα αποτελεί υγιεινό περίπατο για την κυβέρνηση.
Η αφορμή
Η απόφαση για σύγκληση του εθνικού συμβούλιου λήφθηκε μετά τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Μάριου Πελεκάνου ότι ο Πρόεδρος εννοεί την πρόταση για το Σύνταγμα του 60 και μάλιστα θα την θέσει στην ειδική απεσταλμένη του γ.γ των Ηνωμένων Εθνών Τζέην Χολ Λουτ… που δεν θα έρθει στην Κύπρο πριν τη Νέα Υόρκη. Όλο αυτό προκάλεσε έντονες αντιδράσεις ακόμα και στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος με αποτέλεσμα ο Πρόεδρος, αφενός να καλέσει Εθνικό Συμβούλιο για εξηγήσεις και αφετέρου να συντηρήσει το θέμα για μία βδομάδα.
«Είναι πρόταση πρόσκληση»
Αν και ο Νίκος Χριστοδουλίδης επιχείρησε να βάλει τελεία στον σάλο που προκάλεσαν οι δηλώσεις Πελεκάνου μετατρέποντας την «πρόταση για επιστροφή στο 60» σε «σχήμα λόγου», τις τελευταίες μέρες, ο Λόφος φρόντισε να διαρρεύσει πως υπάρχει πρόταση του Προέδρου που συνδέεται με το Σύνταγμα του 60 και θα την συζητήσει στο Εθνικό Συμβούλιο. Ο Πρόεδρος, επικαλούμενος την επιμονή Τατάρ σε κυριαρχική ισότητα εξήγησε πως από τη στιγμή που ο Τ/κ ηγέτης, επικαλείται τη συνθήκη εγκαθίδρυσης γι’ αυτό και ο ίδιος κατέθεσε «πρόταση-πρόσκληση» για να επιστρέψουν οι Τ/κ στην Κυπριακή Δημοκρατία. Όπως εξήγησε, να εφαρμοστούν δηλαδή οι διατάξεις του συντάγματος του 60 έτσι ώστε να ξεκινήσει ο διάλογος. Με αυτή την πρόταση όπως σημείωσε δεν υπάρχει στόχος εγκαταλειφθούν τα συμφωνηθέντα ούτε να επαναφέρουμε τις εγγυήσεις του ‘60 και βέτο. Εξήγησε πως δεν αλλάζει η βάση της λύσης αλλά όπως σημείωσε «αυτό που ήθελα να πω είναι ότι απαγορεύεται η απόσχιση μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας και με αυτό τον τρόπο απορρίπτεται η πρόταση Τατάρ για τη λύση δύο κρατών». «Παραμένω» συμπλήρωσε «δεσμευμένος στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και στα όσα έχουν συμφωνηθεί».
Για ποιο Σύνταγμα του 60 μιλάμε;
Η όλη συζήτηση προκάλεσε την αντίδραση του Στέφανου Στεφάνου ο οποίος ζήτησε από τον Πρόεδρο να ξεκαθαρίσει αν τελικά η επιστροφή στο Σύνταγμα του 60, είναι πρόταση ή σχήμα λόγου όπως είπε και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης. Ο γ.γ του ΑΚΕΛ διερωτήθηκε σε ποιο σύνταγμα του 60 αναφέρεται. «Μιλάμε για το Σύνταγμα του 60 ή του Συντάγματος Δικαίου της Ανάγκης μετά που αποχώρησαν οι Τ/κ»; διερωτήθηκε ο Στέφανος Στεφάνου καλώντας τον Πρόεδρο να απαντήσει αν η πρόταση είναι να επανέλθουν οι Τ/κ στην εκτελεστική και νομοθετική εξουσία και να συζητήσουμε παράλληλα εδαφικές αναπροσαρμογές
Όπως σημείωσε, «στη γραπτή δήλωση απάντηση στον Τατάρ είπατε ότι η ε/κ κοινότητα εμμένει στην συνταγματική τάξη του 60. Εγώ νόμιζα ότι επιμένουμε σε αυτά που συμφωνήσαμε».
Η αντίδραση του Προέδρου και η εμπλοκή Μαυρογιάννη
Οι ερωτήσεις του Στέφανου Στεφάνου προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του Προέδρου λέγοντας στον γ.γ του ΑΚΕΛ ότι χρησιμοποιεί επιλεκτικά φράσεις από την πρόταση της κυβέρνησης, χωρίς να βλέπει όλη την ουσία της ανακοίνωσης.
«Ήθελα να τονίσω στον Τατάρ πως δεν είναι εμείς που τους διώξαμε αλλά εκείνοι που έφυγαν» δήλωσε χαρακτηριστικά και υπογράμμισε πως δεν θα αποδεχτεί κυριαρχία για να επιστρέψει στις συνομιλίες.
Ο γ.γ του ΑΚΕΛ, ανταπάντησε πως το αφήγημα της κυβέρνησης δεν υιοθετείται διεθνώς και πως η Τουρκία αυτή τη στιγμή είναι απενεχοποιημένη. «Η οριστική διχοτόμηση μας κτυπά την πόρτα» ανέφερε ο Στέφανος Στεφάνου συμπληρώνοντας πως είναι κρίσιμης σημασίας να αντιδρούμε σωστά. Κατήγγειλε τον Πρόεδρο πως δεν έχει πειστεί ο γ.γ για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και πως όλες οι νέες ιδέες προέβαλε αμφισβητούν όσα έχουν συμφωνηθεί.
Ο Πρόεδρος διερωτήθηκε σε έντονο ύφος αν όλες οι ευθύνες βαραίνουν τον Πρόεδρο και αν δίνει το ΑΚΕΛ συγχωροχάρτι στην Τουρκία. Ο Στέφανος Στεφάνου από την άλλη σημείωσε πως και ο ίδιος ο ε/κ διαπραγματευτής έχει παραδεχτεί πως έχει χαθεί η αξιοπιστία.
«Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης δεν εννοούσε διεθνώς, αλλά στο εσωτερικό μέτωπο» σημείωσε ο Πρόεδρος με τον Στέφανο Στεφάνου να του διαβάζει τη συνέντευξη του κ. Μαυρογιάννη στον «Πολίτη» τον περασμένο μήνα. Ο κ. Μαυρογιάννης πάντως απέφυγε να εμπλακεί στον διάλογο και να τοποθετηθεί.
Μάλιστα ο Στέφανος Στεφάνου διάβασε μία γραπτή παρέμβαση του ΑΚΕΛ που επικρίνει τους χειρισμούς Αναστασιάδη στο κυπριακό καθόλη τη διάρκεια της θητείας του. Όπως ανέφερε επρόκειτο να το δώσει στη δημοσιότητα, με τον Πρόεδρο να του ανταπαντά, ότι αν κάνει κάτι τέτοιο θα αναγκαστεί να απαντήσει δημοσίως και τότε θα δώσει την καλύτερη πάσα στην τουρκική πλευρά. Στον διάλογο μπήκε και ο Αβέρωφ Νεοφύτου ο οποίος πρότεινε στον Στέφανο Στεφάνου να αναβάλει την όποια δημοσιοποίηση της γραπτής παρέμβασης-επίκρισης προς την κυβέρνηση για μετά τη Νέα Υόρκη.
Θέση για την πρόταση επιστροφής στο 60, πήρε και ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος. Όπως είπε «αν δεν υπάρξει συνέχεια (στη συζήτηση περί επιστροφής στο Σύνταγμα του 60) ούτε και εμείς θα δώσουμε συνέχεια». Σε διαφορετική περίπτωση όπως είπε, το ΔΗΚΟ θα έβγαινε μπροστά και θα εξηγούσε τους λόγους των αρνητικών προεκτάσεων από αυτή τη συζήτηση.
