Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το Κρατικό Αρχείο, μετά τη μετακόμισή του από τον παλαιό χώρο του, σε νέο και σαφώς πιο λειτουργικό κτήριο στην Εγκωμη της Λευκωσίας, άρχισε να υποδέχεται το κοινό, πάντοτε σύμφωνα με τις οδηγίες των υγειονομικών πρωτοκόλλων, κάθε Τρίτη και Πέμπτη, μετά τη διευθέτηση ραντεβού.
Στην είσοδο του Κρατικού Αρχείου τοποθετήθηκαν δύο τυπογραφικές πρέσσες, που παραχωρήθηκαν από το Κυβερνητικό Τυπογραφείο, η μία είναι των πρώτων χρόνων της Αγγλοκρατιας στην Κύπρο και η άλλη νεότερη, και μάλιστα ήδη οι λειτουργοί του Αρχείου άρχισαν την αναζήτηση των σχετικών αρχειακών τεκμηρίων.
Το νέο κτήριο είναι 1000 τετρ. μ. και παραχωρήθηκε στο Κρατικό Αρχείο από την ΚΕΔΙΠΕΣ, διαθέτει χώρους στάθμευσης και υπόγειο χώρο, που μελλοντικά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ως αρχειοφυλάκιο, κάτι που σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» είναι και ο διακαής πόθος των εργαζομένων στο Αρχείο, αφού σήμερα τα αρχειοφυλάκια είναι διάσπαρτα σε πέντε κτήρια. Μάλιστα, όπως πληροφορείται η «Κ» σε πρώτη φάση υπάρχει η σκέψη στον υπόγειο χώρο του νέου κτηρίου να μεταφερθεί το Αρχείο της Αρχιγραμματείας, το οποίο είναι από εκείνα που οι ερευνητές και εν γένει το κοινό ζητούν περισσότερο. Ο χώρος μάλιστα είναι κατάλληλος και επιδέχεται συγκεκριμένες αλλαγές προς αυτό τον σκοπό. Ωστόσο, πάντοτε παραμένει η ανάγκη για ύπαρξη κατάλληλου κτηρίου Αρχειοφυλακίου, το οποίο παραμένει πάγιο αίτημα των λειτουργών και της διοίκησης του Κρατικού Αρχείου.
Το νέο κτήριο διαθέτει μεγάλους γραφειακούς χώρους, οι οποίοι εξυπηρετούν τους λειτουργούς, καθώς και άνετους χώρους που διαμορφώθηκαν κατάλληλα ως αναγνωστήριο και πλέον αυξήθηκαν οι θέσεις ερευνητών και μελετητών. Στους νέους χώρους έχουν αρχίσει να τοποθετούνται όλα τα Μητρώα, προκειμένου οι ερευνητές/τριες να έχουν άμεση πρόσβαση σε αυτά προς διευκόλυνσή τους.
Στον χώρο του αναγνωστηρίου υπάρχουν και ηλεκτρονικοί υπολογιστές, για όσα αρχεία είναι σε ηλεκτρονική μορφή. Προβλέπεται επίσης και τα Μητρώα να ψηφιοποιηθούν, ώστε η έρευνα να γίνει περισσότερο προσιτή στο κοινό, αλλά και να διευκολυνθούν οι λιγοστοί λειτουργοί.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο χώρος είναι προσβάσιμος σε άτομα με κινητικά προβλήματα.
Οι Τεχνικές Υπηρεσίες αξιοποίησαν σε σημαντικό βαθμό τις υποδομές του κτηρίου, από την προηγούμενή του χρήση, αναβαθμίζοντας ωστόσο το κτήριο τεχνικά, ώστε να συνάδει με τη νέα χρήση.
Για το 2022 στον προϋπολογισμό του υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως έχουν προβλεφθεί €1,17 εκατ. για το Κρατικό Αρχείο.
Το Κρατικό Αρχείο
Το Κρατικό Αρχείο άρχισε τη λειτουργία του ως Δημόσιο Αρχείο Κύπρου, τον Νοέμβριο του 1978. Το 1991, με τον νόμο 208/1991 το Δημόσιο Αρχείο μετονομάστηκε σε Κρατικό Αρχείο. Τα αρχεία που φυλάσσονται στο Κρατικό Αρχείο ξεπερνούν τα 16 χιλιόμετρα μήκους ραφιών, και περιλαμβάνουν έγγραφα τόσο της αποικιακής περιόδου, όσο και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όλα τα αρχεία συντηρούνται με σύγχρονα μέσα από τη Μονάδα Συντήρησης, και γίνεται με προληπτική είτε με επεμβατική συντήρηση.
Σημαντική είναι και η δουλειά που γίνεται από το Εργαστήριο Ψηφιοποίησης, το οποίο ψηφιοποιεί χιλιάδες αρχειακά αντικείμενα, τόσο για σκοπούς προστασίας των εγγράφων, αλλά και για την ευχερέστερη χρήση και πρόσβαση από τους ερευνητές, αλλά και από άλλες υπηρεσίες της Δημοκρατίας. Σημειωτέον ότι το Κρατικό Αρχείο έχει αγοράσει αρχειακές σειρές που αφορούν την Κύπρο από το Κρατικό Αρχείο της Βενετίας και τα Βρετανικά Αρχεία. Οι σειρές αυτές διατίθενται στους ερευνητές σε ψηφιακή μορφή.
