O Κύπριος εικαστικός Σέργης Χατζηαδάμου γεννημένος στη Νότια Αφρική επέστρεψε στην Κύπρο για να οργανώσει την αναδρομική έκθεση του πατερά του, γλύπτη Άντη Χατζηαδάμου και κάπως έτσι έφτασε στα χέρια του το φωτογραφικό υλικό του Σπύρου Χαρίτου. Η «Κ» συνάντησε τον καλλιτέχνη και μίλησε μαζί του για την έκθεση «Μεταμόρφωσις» στην Γκαλερί Γκλόρια. Για να παρουσιαστεί το αρχείο ο καλλιτέχνης βοηθήθηκε από τα Thanos Hotels στην Πάφο, τα οποία κάθε χρόνο χορηγούν καλλιτέχνες για να δημιουργήσουν ελευθέρα κάποιες εκθέσεις τους. Τo 2017 επιμελήθηκε την έκθεση «Επικίνδυνα Ταξίδια» για το ΠΑΦΟΣ2017, Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 2017. Το 2018 βραβεύθηκε στην Μπιενάλε Λάρνακας, Larnaca Biannale 2018, με αριστείο για το έργο του «Πάφου Ψυχές». Το 2019 παρουσίασε την τρίτη ατομική του έκθεση «Μεταμόρφωσις» στο ξενοδοχείο Άναμπελ στην Πάφο.
«Ήθελα να δώσω έστω και λίγο χρώμα στον καμβά για να φρεσκαριστεί, για να μετατραπεί σε ένα κομμάτι σύγχρονης τέχνης»
–Μίλησε μας για το αρχείο που πυροδότησε την έκθεση «Μεταμόρφωσις» και τι θα δούμε στην Γκαλερί Γκλόρια.
–Το αρχείο αυτό είναι κάτι μοναδικό, πρόκειται για 16500 γυάλινες πλάκες, μια περίοδος του Σπύρου Χαρίτου και αυτό δεν είναι όλο του το αρχείο είναι το ένα δέκατο από το σύνολό του. Το αρχείο που έχω εγώ στα χέρια μου είναι καταστραμμένο, διαβρώθηκε, δέχτηκε τρομερή επίθεση, εισβολή από την υγρασία. Με τη δική μου πρόσθεση στις φωτογραφίες γίνεται η μεταμόρφωση, η μεταστροφή της αρχικής εικόνας έγινε από την υγρασία, αλλά καλύπτοντας τα πρόσωπα, ειδικά τα πρόσωπα, από σεβασμό πάντα. Αποκρύπτοντας τα πρόσωπά τους, μεταμορφώνεται όλη η έννοια αυτού του θέματος. Στην Γκαλερί εκτίθενται δεκατέσσερις πίνακες και δέκα φωτογραφίες. Οι πίνακες είναι το κύριο σημείο, διότι είναι εκεί που γίνεται η μεταμόρφωση. Είναι τυπωμένα σε καμβά 100% βαμβακερό και προσθέτω εγώ με πινέλο, ακρυλικό χρώμα κυρίως στα πρόσωπα με αδρές πινελιές. Προσθέτω χρώμα στις φωτογραφίες πάνω στον καμβά, δεν είναι εντελώς ασπρόμαυρο, παρόλο που βγάζει απίστευτη ποιότητα αυτό, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι τότε ήταν η μόνη επιλογή στη φωτογραφία. Ήθελα να δώσω έστω και λίγο χρώμα στον καμβά για να φρεσκαριστεί, για να μετατραπεί σε ένα κομμάτι σύγχρονης τέχνης.
–Πως ξεκίνησε αυτή η ιδέα;
–Η μεγάλη ιδέα υπήρχε πάντα αλλά όλα ξεκίνησαν από την Μπιενάλε Λάρνακας σαν μια πρώτη δοκιμή όπου και είχαμε διάκριση εκεί. Το μέγεθος του αρχείου είναι αυτό που του δίνει την ιστορικότητα που μπορείς να κάνεις την έκθεση και να τη μεταφέρεις. Ο σκοπός είναι το αρχείο, τι θα ανακαλύψουμε μέσα από αυτό, πώς θα το αξιοποιήσουμε και τι βιβλία θα βγάλουμε, θα γίνουν πολλά πράγματα σίγουρα, αλλά καλλιτεχνικά αυτό που με ενδιαφέρει εμένα είναι πώς θα προσεγγίσω το πιο σαπισμένο σημείο του αρχείου. Το ότι ήρθε και στη Λευκωσία αυτή η έκθεση είναι μια συνέχεια, πάντα όταν κάνω εκθέσεις εκθέτω και στην Πάφο, που είναι ο τόπος μου και μία πάντα γίνεται στη Λευκωσία. Περιμένω και απάντηση από το Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα γι’ αυτή τη δουλειά. Αυτή η δουλειά θα συνεχίζεται.
–Τι ανακάλυψες μέσα από αυτή τη διαδικασία;
–Ανακάλυψα ευαίσθητες στιγμές των δύο κοινοτήτων μαζί, που δείχνει ξεκάθαρα τη θέση των Τουρκοκυπρίων στην κοινωνία της Πάφου. Αυτό πραγματικά με ευαισθητοποίησε, αυτοί οι άνθρωποι αυτοί πλέον δεν υπάρχουν. Η τραγικότητα αυτής της ανακάλυψης σε προσωπικό επίπεδο με έχει επηρεάσει. Είναι η στιγμή που αντιλήφθηκα ότι η προσφυγιά είναι ένας ζωντανός οργανισμός, ο οποίος υπάρχει εκάστοτε στην ιστορία του ανθρώπου και πάντα θα υπάρχει. Ανακάλυψα, επίσης, απίστευτα βεστιάρια, καρναβαλιστές φορεσιές του ’30 στην Πάφο και βλέπεις πως στην εικόνα δεν τους λείπει τίποτα από ένα αριστοκρατικό σπίτι στην Αμερική ή στην Αγγλία.
– Μέσα από τα έργα σου βλέπω τον χρόνο. Τι σημαίνει για εσένα ο χρόνος;
–Ο χρόνος για εμένα προσωπικά είναι μια καλή οργάνωση. Ο χρόνος σε αυτή τη δουλειά, μιλούμε για μια συντηρητική εποχή, τότε ο πιο πολύς κόσμος έβγαζε μια φωτογραφία τον χρόνο κάτι πολύ σπάνιο. Ο χρόνος, όμως, δεν σταματά εκεί, διότι ο μόνος χρόνος που «σταματά» είναι ο χρόνος τον Τουρκοκυπρίων που δεν υπάρχει πλέον εκεί, εκείνος ο χρόνος σταμάτησε. Για εμάς ο χρόνος υπάρχει, απλώς τον βλέπουμε σαν παρελθόν.
–Έχει δουλέψει σε διαφορά μέρη του κόσμου, γιατί ήλθες πίσω στην Κύπρο;
–Γιατί ο πατέρας μου ήταν ο Άντης Χατζηαδάμος, ο γλύπτης και συγγραφέας, που πέθανε το 1990. Ως γιος του ένιωθα την υποχρέωση να μην ξεχαστεί αυτός ο άνθρωπος. Επέστρεψα, λοιπόν, στην Κύπρο για να κάνω την αναδρομική έκθεση του Άντη. Και μου έκανε εντύπωση το πόσο λίγοι γνωρίζουν κάποιες προσωπικότητες, οι οποίες διακρίθηκαν, που είναι αξιόλογοι στον τομέα τους. Το ότι πρέπει η οικογένεια να αναλάβει να κάνει κάτι αντίστοιχο, είναι προσβολή. Με βοήθησε το Υπουργείο ως ένα σημείο αλλά εάν δεν το αναλάμβανα εγώ; Και αυτό με κάνει να σκέφτομαι πως εάν πεθάνεις στην Κύπρο θα σε ξεχάσουν εντελώς, σαν να μην υπήρξες ποτέ, αυτό είναι τραγικό. Τι γίνεται με τους καλλιτέχνες που είναι εξίσου μεγάλοι αλλά δεν έχουν ένα «πελλογιό» να κάνει τέτοιο πράγμα; Χάνονται.
Πληροφορίες
«Μεταμόρφωσις» του Σέργη Χατζηαδάμου, Γκαλερί Γκλόρια, Λευκωσία από 8-22 Ιανουαρίου 2020.
