Kathimerini.gr
ΤΗΣ ΜΑΡΩΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥΣ
Ολο και συχνότερα πλέον τα μουσεία ανά τον κόσμο αποδεικνύουν ότι διαθέτουν πολύ ανοιχτούς ορίζοντες και ότι στις αίθουσές τους μπορεί να «συναντηθεί» η τέχνη με την επιστήμη. Και μάλιστα με μια πιο λοξή ματιά, που εμπλουτίζει τη θεματική των εκθέσεων και προσελκύει ένα πολύμορφο κοινό. Εξαιρετική απόδειξη, το Rembrandt House Museum στο Αμστερνταμ και η έκθεση με τίτλο «Hansken, Rembrandt’s Elephant», που παρουσιάζεται έως το τέλος του μήνα με μεγάλη επιτυχία.
Η ιδέα γεννήθηκε από ένα πάθος: την εμμονή του Ολλανδού ιστορικού τέχνης και ερευνητή Μισίλ Ρόσκαμ Αμπιγκ για τον θηλυκό ασιατικό ελέφαντα Χάνσκεν και τη λυπητερή αλλά συγκλονιστική ιστορία του. Ολα συνέβησαν κατά τον 17ο αιώνα, και η περιπέτεια του μικρού ελέφαντα που γεννήθηκε στην Κεϋλάνη –τότε Σρι Λάνκα– το 1630 και έφτασε αιχμάλωτος στην Ευρώπη όπου πουλήθηκε ως σπάνιο αξιοθέατο, αποτέλεσε το κύριο νήμα πάνω στο οποίο ξετυλίγεται η έκθεση. Ο Ρόσκαμ Αμπιγκ, που είναι επίσης ειδικός στο έργο του Ρέμπραντ, είχε παρατηρήσει ότι στην γκραβούρα του μεγάλου Ολλανδού δασκάλου με τίτλο «Αδάμ και Εύα στον Παράδεισο» παρουσιάζονται δύο σύμβολα, που εύκολα θα αποκρυπτογραφούσε ο θεατής εκείνης της εποχής. Ενας δράκος, γέννημα της φαντασίας του ζωγράφου, συμβόλιζε το κακό και ένας ελέφαντας το καλό. Πώς όμως γνώριζε ο Ρέμπραντ, που ποτέ του δεν ταξίδεψε έξω από τη χώρα, τη μορφή του ελέφαντα;
Αυτή η ερώτηση αποτέλεσε την αρχή της έρευνας του ιστορικού και κατέληξε στη δημιουργία ενός βιβλίου, που μάλιστα πρόσφατα επανεκδόθηκε, και μιας έκθεσης που πέρα από το έργο του Ρέμπραντ ρίχνει φως στην ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού μιλώντας πλαγίως για την αποικιοκρατία, αλλά και την εκμετάλλευση της φυσικής ζωής και των ζώων. Ο ελέφαντας περιόδευσε στην Ευρώπη, έγινε λαϊκό θέματα σε 136 πόλεις και εντέλει πέθανε από τις κακουχίες στη Φλωρεντία το 1655, σε ηλικία περίπου 25 ετών.
Ωστόσο, η Χάνσκεν γοήτευσε όπως φαίνεται τον ζωγράφο όταν την είδε στο Αμστερνταμ το 1637, όπου παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τον ιδιοκτήτη της. Εκανε πολλά σκίτσα εκ του φυσικού, αποδίδοντας τις γραμμές, την κίνηση και την υφή του δέρματός της, και χάρη στη μελέτη του έγινε αθάνατη.
