«Επίκεντρο της δουλειάς μου είναι για ακόμη μία φορά ο άνθρωπος, ο άνθρωπος σε σχέση με άλλους ανθρώπους, ο άνθρωπος σε σχέση με το περιβάλλον του και η ακατανίκητη επιθυμία του για ζωή» λέει ο Έλληνας καλλιτέχνης Κωνσταντίνος Μάσσος για την καινούργια του δουλειά που παρουσιάζει στην Γκαλερί Marginalia στη Λευκωσία με τίτλο «Το κυνήγι της μορφής». Όπως λέει ο κ. Μάσσος η έκθεση χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες, στα φυσικά, στα τοπία και στ’ αστικά τοπία και αποτελείται από μία σειρά έργων μικτής τεχνικής. Για τον ίδιο μορφή είναι η προσπάθεια του ανθρώπου να σχηματίσει, να δομήσει τον κόσμο στον οποίο ζει, να ορίσει τα σημεία και τα σύμβολα, να κάνει το σημαίνον να συνεπάγεται το σημαινόμενο.
shh 57 x 52 εκ. μικτή τεχνική και χαρτόνι σε ξύλο
–Τι παρουσιάζετε στην έκθεση «Το κυνήγι της μορφής»;
–Πρόκειται για μία σειρά έργων μικτής τεχνικής που θα χώριζα σε τρεις κατηγορίες, στα φυσικά, στα τοπία και στ’ αστικά τοπία. Επίκεντρο της δουλειάς μου είναι για ακόμη μία φορά ο άνθρωπος, ο άνθρωπος σε σχέση με άλλους ανθρώπους, ο άνθρωπος σε σχέση με το περιβάλλον του και η ακατανίκητη επιθυμία του για ζωή. Ως προς την τεχνική χρησιμοποιείται το ακρυλικό, ενώ στα φυσικά περιβάλλοντα ένα είδος μικτής τεχνικής από χαρτί και ακρυλικό. Στα αστικά περιβάλλοντα εμφανίζονται πόλεις-σκηνικά, με την αίσθηση «νεκρικής εγκατάλειψης» κάτω από βαρείς ουρανούς. Σε σχέση με αυτές τις πόλεις, άλλοτε μέσα και άλλοτε έξω κινείται μια μάζα ανθρώπων προς διάφορες κατευθύνσεις χωρίς προσανατολισμό. Στα φαντασιακά περιβάλλοντα μεταφερόμαστε σ’ έναν χώρο ονειρικό, όπου εκτυλίσσονται σκηνές που υποβάλλουν την αίσθηση του απείρου ανάμεικτα με το χαοτικό του αδημιούργητου.
«Άλλωστε το έργο δεν είναι μόνο αυτό που βλέπεις, αλλά και αυτό που σε κάνει να δεις», λέει ο καλλιτέχνης Κωνσταντίνος Μάσσος στην «Κ»
–Τι σημαίνει μορφή για εσάς;
–Είναι η προσπάθεια του ανθρώπου να σχηματίσει, να δομήσει τον κόσμο στον οποίο ζει, να ορίσει τα σημεία και τα σύμβολα, να κάνει το σημαίνον να συνεπάγεται το σημαινόμενο. Έτσι θα καταφέρει να ζήσει με τους άλλους ανθρώπους και να γίνει αποδεκτός. Αυτή η αίσθηση του ενδιάμεσου μεταξύ άτακτου ανθρώπινου σωρού και τάξης ενισχύεται από την παρουσία στο έδαφος μιας στρώσης από πολύχρωμα πλακάκια δαπέδου, τα οποία δεν σχηματίζουν κάτι το ενιαίο, αλλά εμφανίζονται ως ένα σύνολο ασύνδετο που τονίζει ταυτόχρονα την αίσθηση της παρουσίας του ανθρώπινου μωσαϊκού και την υφέρπουσα ανάγκη προσανατολισμού. Παράλληλα οι στάσεις που υιοθετούν οι άνθρωποι δηλώνουν κίνηση προς υπερπήδηση εμποδίων. Εδώ αναπτύσσεται ένα αίσθημα ελπίδας αναφορικά με την ανθρώπινη συλλογικότητα. Σε ατομικό επίπεδο η ανάσα διεξόδου σηματοδοτείται με την παρουσία στον χώρο μικρών σκηνών-κατοικιών, οι οποίες υποβάλουν κάτι το σταθερό, ένα κέντρο ζωής για την έναρξη της δημιουργίας.
–«Ο άνθρωπος προσπαθεί να φέρει τη φύση, τον εξωτερικό κόσμο, το χάος στα μέτρα του, να δημιουργήσει έναν κόσμο μέσα στον οποίο θα νιώθει ασφαλής να ζήσει». Το να φέρει ο άνθρωπος τη φύση στα μέτρα δεν υπάρχει και το ρίσκο ότι η φύση μπορεί να αντιδράσει;
–Σίγουρα, άλλωστε βιώνουμε μία εποχή κατά την οποία η σχέση ανθρώπου και φύσης βρίσκεται σε κίνδυνο. Η πανδημία αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της συσχέτισης και της επιρροής του οικοσυστήματος στην ανθρώπινη υγεία. Είναι σημαντικό να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τη φύση όσο προλαβαίνουμε, αν προλαβαίνουμε. Η σχέση ανθρώπου και φύσης είναι μάλιστα το επίκεντρο της νέας δουλειάς που ετοιμάζω. Διαπνέεται από μια μεταφυσική διάσταση που σχετίζεται με τον ρεαλισμό και την υπέρβαση, κατανέμοντας ωστόσο αυτόν τον προβληματισμό μιας σειράς αναθεωρήσεων και συλλογισμών στον άνθρωπο και στο περιβάλλον του, στην εσωτερική του ζωή και στις συναρτήσεις του με τη φύση και τον αναζητούμενο του εαυτό. Έναν εαυτό που σχετίζεται με την ατομικότητα και τη συλλογικότητα τόσο στον αστικό χώρο, όσο και στο φυσικό τοπίο, σε πρακτικές ζωής και σε συμπεριφορές που έχουν παραχθεί από μνήμες, εντυπώσεις και καθημερινότητες γύρω από υπαρξιακά ερωτήματα που αφορούν το εδώ, την παρουσία, την απουσία, την ομαδικότητα, τη μοναξιά.
wanderers 138 Χ 114 εκ. μικτή τεχνική και χαρτόνι σε κάμποτο (002)
–Πιστεύετε ότι ζούμε σε μια κοινωνία που υπάρχει η ελεύθερη βούληση;
–Δεν θα το έλεγα. Θέλουμε να είμαστε ελεύθεροι, αλλά φοβόμαστε κιόλας μήπως απομονωθούμε. Ωστόσο, μέσω της τέχνης ο άνθρωπος μπορεί να νιώσει «ελεύθερος», αφού κινείται ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό. Είναι λοιπόν «μέσο» ελευθερίας, γιατί μέσα από την τέχνη του κάποιος μπορεί να «πει» όλα όσα νιώθει και τον απασχολούν.
–Για να μπορέσει κάποιος να αγγίξει την ευτυχία πρέπει να βιώσει τον πόνο;
–Υποθέτω μοιάζει με το συναίσθημα που νιώθουμε ύστερα από ένα πλούσιο γεύμα και ενώ έχουμε νιώσει προηγουμένως τον πόνο της πείνας. Ίσως ακούγεται απαισιόδοξο να λέμε πως η ευτυχία δεν είναι παρά η ικανοποίηση μετά τη δυσφορία, ίσως όμως να είναι και αυτό που την κάνει τόσο μοναδική.
–Τελικά μπορούμε όμως να κατακτήσουμε την ευτυχία; Για εσάς πού βρίσκεται η ευτυχία;
–Μπορούμε σαφώς. Η ευτυχία υπάρχει σε πολλές μορφές και μεγέθη και μάλλον κατά πολλοίς εξαρτάται από εμάς τους ίδιους. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο επιμελητικό κείμενο της έκθεσης οι άνθρωποι αναζητώντας την ευτυχία «[…] είτε μετέχουν πλήρως στη ζωή με τις σκληρότητες και τις χαρές της (επιθετικά αεροπλάνα και ελικόπτερα, μαύρα πουλιά, διαδηλώσεις, συγκρούσεις, ακροβασίες, παιχνίδια), είτε απομονώνονται». Βλέποντάς το βέβαια από μια άλλη πλευρά η «τέχνη» του να είναι κανείς ευτυχισμένος συνίσταται στο να χαίρεται με απλά πράγματα. Ο καλλιτέχνης αντλεί μέσα από την τέχνη στιγμές ευτυχίας, οι οποίες του δίνουν την ώθηση να συνεχίσει να δημιουργεί.
–Η ανάγκη του ανθρώπου να δημιουργήσει τεχνητές πόλεις είναι για ικανοποιήσει το δικό του εγώ ή μήπως φοβάται να αντιμετωπίσει την αλήθεια της φύσης;
–Για να ικανοποιήσει τη βούληση για ζωή. Θεμελιώδες στοιχείο του ανθρώπου είναι η επιθυμία του να ζήσει. Η βαρύτητα και η αντίσταση της ύλης που χαρακτηρίζει την πόλη, τον πολιτισμό εκπληρώνουν εν μέρει την επιθυμία του αυτή.
Livin' on a Prayer 80 x 77 εκ. μικτή τεχνική και χαρτόνι σε ξύλο
Πληροφορίες
Κωνσταντίνος Μάσσος, «Το κυνήγι της μορφής». Γκαλερί Marginalia, Αρχ. Κυπριανού 15, Στρόβολος. Διάρκεια έως 26 Φεβρουαρίου.
