Η Βασιλεία Αναξαγόρου, η νεαρή καλλιτέχνιδα μόλις ολοκλήρωσε την ατομική της έκθεση την Παρασκευή 28 Μαΐου στην Τhe O Gallery της Λάρνακας. Η Βασιλεία μίλησε στην «Κ» για την ατομική της έκθεση, για την τέχνη αλλά και γενικά πως βλέπει τα εικαστικά δρώμενα ως ένα φρέσκο πρόσωπο που επιστρέφει στην Κύπρο. Μετά από μια μικρή συζήτηση όπου είχαμε αντιλήφθηκα ότι πέρα από το νεαρό της ηλικίας της, έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα για την ίδια, για τον κόσμο, για την δουλειά της και δεν φοβάται να πει την αλήθεια της.
-Μίλησε μας για την έκθεση «The Carnivalesque as a social commentary: 2021».
-Αυτή η έκθεση είχε μια πολύπλευρη προσέγγιση. Επηρεασμένη από τη θεωρία του Bahktin για το carnivalesque, προσπάθησα να ερμηνεύσω εκ νέου τι σημαίνει να ζεις σε ένα σύγχρονο καρναβάλι. Έπρεπε να περάσω από τη διαδικασία επαναπροσδιορισμού του τι σήμαινε να συμμετέχω σε ένα καρναβάλι σαν μια δομή της πραγματικότητάς μου. Με μια σειρά από πίνακες ζωγραφικής, εγκαταστάσεις και ένα performance piece εξερεύνησα την πολυπλοκότητα του carnivalesque που αποτελεί σήμερα την ζωή μας. Η ιδέα ενός κοινωνικού σχολιασμού πηγάζει από την ανάγκη μου να εναλλάξω ή να αμφισβητήσω ένα υπάρχον αφήγημα αυτού που θεωρούμε φυσιολογικό ή αποδεκτό.
-Ποια ήταν τα ερεθίσματα σου για την δημιουργία αυτή της συλλογής;
-Νομίζω ότι είμαι επηρεασμένη από (σχεδόν) όλα και από όλους σε αυτό το συγκεκριμένο προτζεκτ (αναφέρομαι στην ιδέα του social commentary εως προτζεκτ επειδή θεωρώ ότι είναι ακόμη σε εξέλιξη). Επηρεάζομαι από τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιδρούν σε κοινωνικές ρυθμίσεις που μας έχουν επιβληθεί. Είμαι ενθουσιασμένη από την ιδέα του πώς τα σώματα αποδίδουν σε συγκεκριμένες ρυθμίσεις ανάλογα με τη θέση τους. Είναι αυτονόητο ότι η αβεβαιότητα του περασμένου καιρού έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της τέχνης μου.
-Παρουσιάζεις στα έργα σου ένα εορταστικό περιβάλλον όπου «δεν υπάρχει θέση για τους θεατές. Είμαστε μέσα και μόνο από μέσα το ζούμε». Κάτι που ο κόσμος έχει να ζήσει εδώ και πάρα πολύ καιρό. Τι θα ήθελες να πεις με αυτό; Ίσως η έκθεση σου να είναι ένα παράθυρο σε μια παλιά πραγματικότητα ή σε μια καινούρια;
-Θέλω να αλλάξω το υπάρχον αφήγημα του καρναβαλιού. Άρχισα να το αντιλαμβάνομαι διαφορετικά, με την έννοια ότι το καρναβάλι δεν είναι πλέον το μέρος που πηγαίνουμε για διασκέδαση, αλλά έχει γίνει μέρος της ζωής μας ή και η ζωή μας γενικότερα. Μια ζωή που έχει μεταμφιεστεί, που έχει αλλάξει, που έχει ξεφτιλιστεί. Δεν ξέρω τι είναι μια καινούρια πραγματικότητα ή μια παλιά πραγματικότητα. Το σκέφτομαι πολύ συχνά, αλλά νομίζω ότι οι πραγματικότητες υπόκεινται σε αλλαγές ανάλογα με το πλαίσιο στο οποίο ζούμε. Προς το παρόν προβάλλω την πραγματικότητά μου, ή τουλάχιστον πώς αντιλαμβάνομαι την πραγματικότητα να είναι: καρναβαλική.
Το προσωπικό είναι πάντα πολιτικό
-Παρουσιάζεις μέσα από τα έργα σου κοινωνικούς προβληματισμούς και δίνεις φως σε θέματα «ταμπού» που ίσως μπορεί να θεωρούνται στην κοινωνία μας. Ποιος πιστεύεις είναι ο ρόλος σου ως καλλιτέχνιδα στην κοινωνία;
-Για μένα, το προσωπικό είναι πάντα πολιτικό. Νιώθω ότι ως άνθρωποι με συνείδηση, αν έχουμε περάσει από αυτό που αποκαλώ «unlearning process » σε θέματα «ταμπού», τότε έχουμε καθήκον να το διατυπώσουμε με λόγια, στην τέχνη, στην πράξη, στη ζωή. Επομένως, ως καλλιτέχνης, τείνω να μεταφράσω όλα όσα πιστεύω σε μια οπτική αφήγηση. Αυτός είναι ο ρόλος μου, πιστεύω.
-Βλέποντας το βιογραφικό σου παρατήρησα ότι ήσουν για αρκετά χρόνια στο εξωτερικό πως πήρες την απόφαση να επιστρέψεις πίσω στην Κύπρο;
-Δεν μπορώ να πω ότι επέλεξα συνειδητά να επιστρέψω στην Κύπρο. Απλά έγινε. Ήρθα τον Απρίλιο του 2020 για διακοπές και λόγω της πανδημίας έμεινα εδώ. Προς το παρόν, αυτό που κάνω τώρα με γεμίζει. Δεν ξέρω αν θα μείνω εδώ στο μέλλον, αλλά ξέρω ότι αυτή την συγκεκριμένη φάση που διανύω είμαι χαρούμενη εδώ. Η Κύπρος μου προσφέρει πολλά στην τελική. Πρωτίστως με μαθαίνει καθημερινά να έχω την μαχητικότητα τιμόνι στην ζωή μου. Ίσως να την έχουμε πάρει και με στραβό μάτι. Δηλαδή, το αφήγημα που ακούω συνεχώς, και τα ερωτηματικά του γιατί να επιστρέψει κάποιος στην Κύπρο είναι ιδιαίτερα προβληματικά. Πλέον έμαθα να απαντώ: «γιατί, τι εσσίει η Κύπρος;»
-Πως βλέπεις την εικαστική σκηνή στην Κύπρο; Υπάρχει ελπίδα για τα νέα άτομα επιστρέφοντας πίσω στο τόπο τους; Εσύ αντιμετώπισες δυσκολίες κατά την διάρκεια της επιστροφής σου;
-Φυσικά. Επιλέγω να μην μηδενίζω τα πάντα. Υπάρχει εικαστική σκηνή, διαφορετική μεν από αυτή που γνώρισα στο Λονδίνο και στην Νέα Υόρκη, αλλά δεν τα συγκρίνω. Η εικαστική σκηνή της Κύπρου είναι οι καλλιτέχνες της, και γνώρισα και γνωρίζω συνεχώς σπουδαίους καλλιτέχνες με όραμα και πολλά να προσφέρουν στο τόπο μας. Την ελπίδα δεν μας την δίνουν, την φτιάχνουμε εμείς οι ίδιοι. Κάποια στιγμή θεωρώ πως πρέπει να αποδεχτούμε πως αυτά που ξέραμε ως αλήθεια στο παρελθόν, πιθανόν να πρέπει να αλλάξουν. Aυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση αλλά και η πιο ικανοποιητική διαδικασία.
Άρα ναι, υπάρχει ελπίδα και είναι στο χέρι μας.
Φυσικά και αντιμετωπίζω δυσκολίες ακόμη και αν ο κόσμος της Κύπρου με αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή. Αλλά οι δυσκολίες που βίωσα και βιώνω δεν είναι περισσότερες από μιας άλλης νεαρής πτυχιούχου, που επιστρέφει σήμερα στην Κύπρο και διαλέγει να εργαστεί εδώ. Οι δυσκολίες μπορεί να μην είναι οι ίδιες, αλλά δεν παύουν να υπάρχουν. Πιστεύω πως όταν ενδίδουμε ολοκληρωτικά στο πάθος μας, θα βρούμε τον τρόπο να κάνουμε αυτό που θεωρούμε εμείς επιτυχία. Πάντα υπάρχει ο τρόπος όσο ρομαντικό και αν ακούγεται.
-Τι είναι αυτό που θα ήθελες να πετύχεις μέσα από την τέχνη σου;
Τίποτα συγκεκριμένο αλλά και τίποτα γενικό. Θέλω απλά να ζω και να υπάρχω στην τέχνη, για την τέχνη. Αυτό είναι το πιο ειλικρινές πράγμα που μπορώ να πω πως θέλω να πετύχω.
