ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Τι περιμένουμε σήμερα από τον Μπομπ Ντίλαν;

Ο νομπελίστας Μπομπ Ντίλαν, στα 79 του χρόνια, επιστρέφει με το πολυαναμενόμενο «Rough and Rowdy Ways»

Kathimerini.gr

ΤΗΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ

Εχει να κυκλοφορήσει άλμπουμ με πρωτότυπο υλικό από το 2012 και το «Tempest». Και να που σήμερα, 19 Ιουνίου, ο νομπελίστας Μπομπ Ντίλαν, στα 79 του χρόνια, επιστρέφει με το πολυαναμενόμενο «Rough and Rowdy Ways», με δέκα ολοκαίνουργια εξαιρετικά «πυκνά» τραγούδια, με αναρίθμητους στίχους και αναφορές: από τις σονάτες του Μπετόβεν και τα πρελούδια του Σοπέν, τα τζαμιά και τα μοναστήρια μέχρι την Αννα Φρανκ, τον Ιντιάνα Τζόουνς, τον Πατσίνο στον «Σημαδεμένο» και τον «Νονό».

Ο θάνατος διατρέχει τα τραγούδια: «Δεν θυμάμαι πότε γεννήθηκα και ξέχασα πότε πέθανα», «Κοιμάμαι με τη ζωή και τον θάνατο στο ίδιο κρεβάτι», «Είμαι ο τελευταίος των καλύτερων, μπορείτε να θάψετε τους υπόλοιπους». Η συνειδητοποίηση της πεπερασμένης ύπαρξής μας και η αντίληψη πως «τα πάντα ρει», επίσης: «Σήμερα, αύριο και χθες, τα λουλούδια πεθαίνουν όπως όλα τα πράγματα», «Ο δρόμος που περπατάς, αυτός που ξέρεις, δεν είναι ο ίδιος, όπως ήταν πριν από ένα λεπτό». Αλλού ο Ντίλαν διατυπώνει μερικές από τις αρχές στις οποίες μένει διαχρονικά πιστός: «Είμαι εχθρός της προδοσίας, εχθρός του αλληλοσπαραγμού». Στο τραγούδι με το οποίο ανοίγει το άλμπουμ, «I Contain Multitudes», απαριθμεί μερικές από τις θεμελιώδεις επιρροές του: «Περιέχω πολλούς: είμαι σαν την Αννα Φρανκ και τον Ιντιάνα Τζόουνς κι εκείνα τα κακά παιδιά, τους Ρόλινγκ Στόουνς».

Σήμερα 19 Ιουνίου, ο νομπελίστας Μπομπ Ντίλαν, στα 79 του χρόνια, επιστρέφει με δέκα «πυκνά» τραγούδια, με στίχους και αναφορές από τις σονάτες του Μπετόβεν μέχρι τον Ιντιάνα Τζόουνς.

Ενώ στο τελευταίο τραγούδι, το επικό, διαρκείας 17 λεπτών «Murder Most Foul», «γράφει ξανά», με τον δικό του τρόπο, την ιστορία, αφηγούμενος με 1.382 λέξεις «τη μέρα που τίναξαν τα μυαλά του βασιλιά στον αέρα», τη μέρα που δολοφονήθηκε ο πρόεδρος Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι (22 Νοεμβρίου 1963). «Ποια είναι η αλήθεια και πού πήγε; Ρωτήστε τον Οσβαλντ και τον Ρούμπι, πρέπει να το γνωρίζουν», τραγουδά. (Ο Λι Χάρβεϊ Οσβαλντ είχε συλληφθεί ως ύποπτος για τη δολοφονία. Ο Τζακ Ρούμπι τον σκότωσε πριν διαλευκανθεί η υπόθεση...) Μοιάζει με νοσταλγική νεκρολογία μιας περασμένης εποχής, αλλά ο ίδιος ο δημιουργός του διαφωνεί: «Δεν το θεωρώ μια μορφή εξιδανίκευσης του παρελθόντος. Για μένα αναφέρεται στο παρόν», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του στους New York Times.

Ο θάνατος του προέδρου Κένεντι, το βαθύ συλλογικό τραύμα της αμερικανικής κοινωνίας, πάντως, δεν ήταν ο μοναδικός που αποτέλεσε για εκείνον πηγή έμπνευσης. Το «Murder Most Foul» περιέχει και το τραγούδι «Goodbye Jimmy Reed» – αποχαιρετισμό στον Τζίμι Ριντ, τον θρυλικό μαύρο μπλουζίστα από το Οκλαντ της Καλιφόρνιας, που έφυγε από τη ζωή το 1976, σε ηλικία 51 ετών. «Aντίο, Τζίμι Ριντ. Νόμιζα πως θα μπορούσα να σου αντισταθώ αλλά έκανα λάθος», παραδέχεται ο Ντίλαν...

Kι ενώ οι φαν του σε όλο τον κόσμο αδημονούν και η επίσημη σελίδα του στο Facebook κατακλύζεται καθημερινά από μηνύματα (όπως αυτό της σχεδόν συνομήλικής του Σούζι, η οποία γράφει: «Eίναι υπέροχο να τον ακούς να τραγουδά “Δεν είναι ψεύτικος προφήτης”, γιατί, πράγματι, ο Μπομπ είναι προφήτης αληθινός, ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα. Είναι ο ποιητής της γενιάς μας. Μακάρι τα εγγόνια μου και τα δισέγγονά μου να διδάσκονται το έργο του στο σχολείο»), εμείς ζητήσαμε από τέσσερις Ελληνες που γνωρίζουν καλά τον Μπομπ Ντίλαν και τον αγαπούν να απαντήσουν στο ερώτημα τι περιμένουν από τα νέα του τραγούδια.

Το «Rough and Rowdy Ways» κυκλοφορεί στην Ελλάδα από την Panik Records και τη Sony Music.

Το άλμπουμ «Rough and Rowdy Ways», με δέκα ολοκαίνουργια τραγούδια, είναι η πρώτη ολοκληρωμένη δουλειά του Ντίλαν με πρωτότυπο υλικό μετά το 2012 και το «Tempest».

Χίλντα Παπαδημητρίου
Συγγραφέας - μεταφράστρια
«Λαχταρώ να με αιφνιδιάσει»

Ποιος μπορεί να είναι σίγουρος για το τι θα ακούσει σε κάθε καινούργιο άλμπουμ του Ντίλαν; Από την εποχή του «Self Portrait» (που ώθησε τον Γκρέιλ Μάρκους να αναφωνήσει «What is this shit?»), κάθε νέος δίσκος του εστιάζει σε διαφορετική πλευρά των θεμάτων που τον απασχολούν και των επιρροών του. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Ντίλαν ήταν ο πρώτος που εισήγαγε τον ποιητικό κανόνα στη rock ’n’ roll στιχουργική, καθώς, επηρεασμένος από τους Γάλλους συμβολιστές, τον Ντίλαν Τόμας, τους beat και τον Ε.E. Cummings, κατάφερε να συνδυάσει τον ελεύθερο συνειρμικό στίχο με τις δομές του rock ’n’ roll (εξ ου και το Νομπέλ). Αλλά και ως μουσικός αντιμετώπισε με απόλυτο σεβασμό την αμερικανική λαϊκή μουσική παράδοση, αποτίνοντας φόρο τιμής στους πλανόδιους μουζικάντηδες, στους μαύρους bluesmen και στους λευκούς περιφρονημένους εκπροσώπους της country.

Κρίνοντας από τα τρία νέα τραγούδια που κοινοποίησε ήδη από το «Rough and Rowdy Ways», τον πρώτο δίσκο του μετά το Νομπέλ, περιμένω υλικό για σκέψη και απόλαυση. Το λέει άλλωστε στο «I Contain Multitudes»: «I sing the songs of experience like William Blake, I have no apologies to make». Ανυπομονώ να ακούσω τη ραγισμένη φωνή του να απαγγέλλει αινιγματικούς στίχους πάνω σε μελαγχολικές rhythm ’n’ blues ενορχηστρώσεις. Τέλος, λαχταρώ να με αιφνιδιάσει με το πικρό χιούμορ του – για την τέχνη, τη μουσική, την πολιτική.

Φοίβος Δεληβοριάς
Τραγουδοποιός
«Θα είμαι ευγνώμων έστω και για μια στιγμή ενόρασης»

Από τον Ντίλαν δεν περιμένω πια τίποτα. Εκτός από μια φράση που θα μου αλλάξει όλα τα σχέδια. Εκτός από ένα τραγούδι, που στην αρχή θα φαίνεται μονότονο και απλοϊκό και μετά από λίγες ακροάσεις θα μου αποκαλύψει μιαν αξία που δεν είχα τη συνείδηση ότι επιμένει να αναπνέει ακόμη. Ο Ντίλαν δεν είναι συνειδητά ωμός όπως το πανκ, ο δε μοντερνισμός του δεν είναι ο μοντερνισμός ενός concept artist. Είναι μινιμαλιστής όπως ένας αρχαίος που έπαιζε σε μια χορδή και απλοϊκός όπως ένας πανηγυριώτης που ανακυκλώνει πειραγμένη μιαν ολόκληρη παράδοση, αποκαλύπτοντάς σου ξαφνικά μιαν ιδιοφυή ποιητική κουβέντα.

Μια τέτοιαν εμπειρία, λοιπόν, ξέρω πως θα έχω και πάλι. Iσως όχι στην πυκνότητα αυτής που μου χάρισε, για παράδειγμα, το «Μοdern Times». Εστω όμως κι ένα τραγούδι απ’ τα καινούργια να μπορέσει να μου χαρίσει μια στιγμής ενόρασης, θα είμαι παραπάνω από ευγνώμων. Γιατί η ενόραση που μπορεί να μοιράσει ο Ντίλαν πάει πολύ μακριά – και μέσα σου και στο μέλλον.

Στέφανος Ρόκος
Εικαστικός
«Περιμένω ένα τελευταίο, ίσως, αριστούργημα»

Εχω παρακολουθήσει τέσσερις συναυλίες του Μπομπ Ντίλαν, το 1993, το 1998, το 2010 και το 2014. Ηταν εναλλάξ στρυφνός και εξωστρεφής, και έχω την εντύπωση ότι δέχθηκε σκληρή κριτική για όλες τις συμπεριφορές του – κριτική με την οποία ποτέ δεν συμφώνησα.

Τον περασμένο Μάρτιο, άκουσα εντελώς απρόσμενα το δεκαεπτάλεπτο «Murder Most Foul», ένα μονότονο, επαναλαμβανόμενο μοτίβο με αναρίθμητους στίχους, αναφορές, εμμονές και καμία προσπάθεια για τίποτα. Οπως ανοίγει κάποιος τη βρύση και αρχίζει να τρέχει νερό. Το άκουσα δύο φορές συνεχόμενες, κάθισα δηλαδή 34 λεπτά μπροστά από την τηλεόραση, όπου είχα συνδέσει το YouTube, και σκεφτόμουν. Σκέφτηκα και ότι είναι άλλη μία επιστροφή κάποιου τεράστιου καλλιτέχνη, ο οποίος δεν έχει λείψει ποτέ και ευχήθηκα να είναι όλο το καινούργιο άλμπουμ του στηριγμένο σε αυτήν τη λογική. Ετσι κι αλλιώς, είμαι από αυτούς που κατ’ ουσίαν τον αγάπησαν από το «Time Out of Mind» και μετά – και στη συνέχεια άρχισα να επιστρέφω πάλι πίσω.

Τον Απρίλιο άκουσα και το «I Contain Multitudes» και σκέφτηκα ότι περιμένω ένα δύσκολο, συγκινητικό άλμπουμ, που θα μπορούσε να είναι το τελευταίο του, γιατί θα τα έχει όλα χωρίς να έχει τίποτα, ένα τελευταίο αριστούργημα, που όμως πιστεύω ότι τελικά δεν θα είναι το τελευταίο του. Ο Ντίλαν μου δίνει ελπίδα για την καλλιτεχνική διαύγεια των ανθρώπων οι οποίοι, ακόμη και στις δύσκολες ηλικίες (που με τρομάζουν από τώρα), ζουν με την τέχνη και συνεχίζουν να ανοίγουν τη βρύση και να τρέχει νερό.

Γιώργος Μουχταρίδης
Διευθυντής και παραγωγός του Pepper 96,6
«Να εννοεί κάθε λέξη»

Αγαπώ τον Νιλ Γιανγκ γιατί κάνει πάντα αυτό που θέλουμε και τον Μπομπ Ντίλαν γιατί κάνει πάντα αυτό που θέλει! Από το 2012 είχα φτιάξει μια θεωρία στο μυαλό μου: ότι ο τελευταίος δίσκος του Ντίλαν θα ήταν το «Tempest», όπως ακριβώς έκανε και ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ με τη δική του «Τρικυμία» (πιστεύω πως στο μυαλό του ίδιου το μοναδικό μέτρο σύγκρισης για το έργο του στα χρόνια που θα έρθουν είναι ο κορυφαίος ποιητής της χιλιετίας) και ότι θα κρατούσε για την υστεροφημία του αυτόν τον συμβολισμό μέχρι τέλους. Ετσι, ξαφνιάστηκα και εγώ, όπως και πολλοί άλλοι, όταν πριν από δύο μήνες μάς... φιλοδώρησε με έναν 17λεπτο ντιλανικό ποταμό, ένα έπος: το πολυσυζητημένο και μοναδικό του Νο 1, το «Murder Most Foul», άλλη μία άμεση αναφορά στον Σαίξπηρ και στον στίχο του από τον «Αμλετ».

Για να σπάει, λοιπόν, τη σιωπή του, πρέπει να πιστεύει ότι τα πράγματα είναι πάρα πολύ σοβαρά και ότι ο ίδιος έχει κάτι να πει για ό,τι συμβαίνει. Οι καιροί αλλάζουν, οι καιροί άλλαξαν και οι δρόμοι πλέον γίνονται δύσκολοι και τραχείς. «Rough and Rowdy Ways» είναι ο τίτλος του άλμπουμ, βγαλμένος από τη μυθολογία του. Κι αν κρίνω από τους στίχους όσων τραγουδιών έχω ακούσει μέχρι τώρα, περιμένω έναν Ντίλαν άμεσο, που να εννοεί κάθε λέξη, ακριβώς όπως την τραγουδάει. Ακόμη κι όταν οι καιροί αλλάζουν, ο Ντίλαν είναι πάντα εδώ.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Μουσική: Τελευταία Ενημέρωση

X