ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Παραμένοντας σε ανοικτή γραμμή με τον Άλλο

Ο Μάριος Ψαράς σκηνοθέτησε την ταινία «Η Κλήση» και μιλάει στην «Κ» για την επιλογή του να μιλήσει για ένα τρανς άτομο

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

«Η κλήση», μία ανεξάρτητη κυπριακή κινηματογραφική παραγωγή μικρού μήκους, θα προβληθεί για πρώτη φορά στην Κύπρο στο πλαίσιο του QUEER WAVE Cyprus LGBTIQ+ film festival. Η ταινία διακρίθηκε με Εύφημο Μνεία στο 43ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας 2020 και βραβεύτηκε με το Πρώτο Ευρωπαϊκό Βραβείο Μυθοπλασίας Μικρού Μήκους στο 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κρήτης & Awards. Έχει ταξιδέψει σε πολλά διεθνή φεστιβάλ (36th Lovers Film Festival, Ιταλία, 14ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Λος Άντζελες, Φεστιβάλ Κινηματογράφου OUTShine 2020, 18ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Σαν Φρανσίσκο 2021) θα προβληθεί επίσης σε φεστιβάλ σε Ουγγαρία, Αλβανία και Πορτογαλία. Μετά από κάμποση ώρα με το μαγνητοφωνάκι κλειστό, και ενώ συζητούσαμε την «Κλήση» ο Μάριος μού είπε: «Δεν θα ονομάσω τον εαυτό μου σκηνοθέτη, προτιμώ το εραστής της τέχνης. Η δε ιδέα της κλήσης δεν είναι αυτοβιογραφική, αυτό θα πρέπει να το επαναλάβω», μού ξεκαθαρίζει ο Μάριος, και μου λέει ότι υπάρχουν δύο απαντήσεις, γιατί επέλεξε να κάνει την «Κλήση»: «Κατ’ αρχάς είναι η ομοφοβική και τρασνφοβική εμπειρία που υπάρχει, όταν κάποιος μεγαλώνει στην πατριαρχική κοινωνία της Κύπρου ή της Ελλάδας και σε άλλες χώρες, είναι η απουσία της ορατότητας αυτών των ατόμων, κυρίως των τρανς. Και επίσης η δεύτερη απάντηση που μπορώ να σου δώσω είναι οι εικόνες που έχω από το Λονδίνο για τα τρανς άτομα, που είναι περισσότερο ενταγμένοι στην καθημερινότητα. Εκεί στο Λονδίνο γνώρισα μία τρανς γυναίκα από χώρα της Μέσης Ανατολής που είχε μια παρόμοια εμπειρία, όπως της ηρωίδας της «Κλήσης» και έγινε η ταινία...».

Πόσο κοντά είναι στην πραγματικότητα της καθημερινότητας η ηρωίδα σου, τον ρώτησα: «Πιστεύω πως η τέχνη δεν μπορεί να είναι πιστή απόδοση της πραγματικότητας... δεν ισχυρίζομαι ότι αναπαριστώ μια πραγματικότητα μέσα από την “Κλήση”, θέλω να πιστεύω ότι είναι ένα κινηματογραφικό έργο τέχνης. Μαζί με την Αυγή Λίλλη και τον Νεκτάριο Θεοδώρου δημιουργήσαμε έναν χαρακτήρα. Δεν είναι, να το ξαναπώ, αναπαράσταση ενός πραγματικού χαρακτήρα, είναι μια μίξη εμπειριών». Το ότι έχει βραβευτεί και έχει επιλεγεί να παρουσιαστεί σε πολλά φεστιβάλ δηλώνει την ανάγκη για τέτοιες ταινίες; «Οι χώρες στις οποίες είχε απήχηση η “Κλήση” είναι χώρες που λίγο πολύ τα τρανς άτομα βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο ορατότητας και διακρίσεων με την Κύπρο. Δεν έκανε τόση πολλή εντύπωση για παράδειγμα στα δυτικά φεστιβάλ, γιατί εκεί η συζήτηση γύρω από ΛΟΑΤ θέματα έχει μετατοπιστεί σε άλλα πράγματα. Εμείς παρουσιάζουμε μια κυπριακή πραγματικότητα, που είναι πολύ σημαντικό, έχει ένα στοιχείο εντοπιότητας, έτσι είναι λογικό νομίζω που η ταινία μας είχε επιτυχία και απήχηση σε χώρες όπως η Ελλάδα, τα Βαλκάνια γενικότερα, ακόμα και στην Ιταλία, όπου η Εκκλησία και εκεί είναι ιδιαίτερα δυνατή».

«Συνειδητοποίησα ότι δεν είναι ακόμα αρκετά ορατά αυτά τα άτομα στην κοινωνία μας, πόσω μάλλον να βρεις και ηθοποιό, και θέλαμε ηθοποιό, είναι ένας δύσκολος ρόλος, δεν θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε ερασιτέχνη και επίσης ήθελα να μιλάει κυπριακά! Ο Νεκτάριος Θεοδώρου έκανε πολύ καλή δουλειά.», λέει ο σκηνοθέτης της «Κλήσης»

Οι queer χαρακτήρες

Με τον Μάριο συζητήσαμε αρκετά για τους queer χαρακτήρες της τηλεόρασης, αλλά και του κινηματογράφου και φτάσαμε να μιλάμε για τον χαρακτήρα του Βαντζελή από την «Αίγια Φούξια», χωρίς καμία αναστολή πολιτιστική, σε αντίστιξη με τον χαρακτήρα που υποδύεται ο Νεκτάριος Θεοδώρου στην «Κλήση». Καρικατούρα ή όχι ο τηλεοπτικός Βαντζελής, πραγματικός χαρακτήρας το τρανς άτομο στην «Κλήση»; Ο Μάριος μού λέει: «Το θέμα είναι να δούμε πώς μπαίνουν αυτοί οι χαρακτήρες στα ΜΜΕ, σε ποιον βαθμό ο Βαντζελής καταξιώνεται σαν ένα θετικό ή αρνητικό στερεότυπο; Πόσο καλό ή κακό κάνει αυτός ο χαρακτήρας στα ΛΟΑΤ αιτήματα και διεκδικήσεις; Προσωπικά νομίζω πως ο χαρακτήρας αυτός ήταν τομή στην κυπριακή τηλεόραση» και συνεχίζει: «Αυτοί οι χαρακτήρες είναι αναπαραστάσεις, δεν είναι πραγματικότητες, ο κόσμος αυτό το ξέρει»... Ναι, αντιτείνω, αλλά δεν δημιουργείται μια αρνητική εικόνα για τα ΛΟΑΤ άτομα και αν συγκρίνουμε τους δύο εντελώς εκ διαμέτρου αντίθετους χαρακτήρες; «Νιώθω ότι η πλειονότητα των χαρακτήρων στην “Αίγια Φούξια” είναι μια παρωδία, ο κόσμος καταλάβαινε ότι όλα αυτά ήταν κάτι ψεύτικο... νομίζω λοιπόν πως ο Βαντζελής δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μια στερεοτυπική αναπαράσταση»... και μου εξηγεί ο Μάριος ότι στην «Κλήση» ο χαρακτήρας είναι πιο ρεαλιστικός, αν και στην ταινία του δεν χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές ταύτισης του κοινού με τον χαρακτήρα... εμείς δεν έχουμε κοντινά πλάνα ή ευαίσθητη μουσική που να δημιουργούν εξωραϊστικές συνθήκες ταύτισης, δεν μας ενδιέφερε».

Δεν θέλαμε ταύτιση

Δεν θέλαμε ο κόσμος να ταυτιστεί με τον χαρακτήρα... δεν θέλαμε «συναισθηματική βύθιση», εμείς μείναμε έξω από το δωμάτιό της ηρωίδας μας, μου λέει ο Μάριος για την ηρωίδα του «κρατάμε τον θεατή σε απόσταση. Ήθελα να δείξω την αδυναμία μας να αναπαραστήσουμε 100%, να αντιληφθούμε 100%, την εμπειρία των τρανς ατόμων, γιατί κανένας από την παραγωγή δεν είναι τρανς, «Θα πρέπει να σεβαστώ αυτή την κοινότητα», τότε γιατί επιλέγεις να μιλήσεις για αυτούς τους ανθρώπους, όταν λες ότι δεν μπορείς να τα κατανοήσεις εντελώς, του λέω και η απάντηση ήρθε αμέσως: «Γιατί πάντοτε θαύμαζα αυτά τα άτομα και νιώθω ότι είναι τα πλέον διεκδικητικά άτομα της ΛΟΑΤ κοινότητας, από την αρχή του κινήματος. Αυτοί πάντοτε ήταν μπροστά, γι’ αυτό!». Ιντριγκάρω τον Μάριο, λέγοντάς του ότι η «Κλήση» είναι ένας φόρος τιμής για αυτά τα άτομα, αμέσως αρνείται «Όχι, όχι... δεν είναι φόρος τιμής... δεν κάνω απλώς ένα αφιέρωμα... ο αγώνας τους είναι αγώνας όλων μας. Αγώνας εναντίον της πατριαρχίας... Αυτός ο έντονος χαρακτήρας λοιπόν πιστεύω ότι μπορεί να περάσει αυτά τα μηνύματα. Ο φόβος μας πάντοτε ήταν ότι έπρεπε να δείξουμε σεβασμό και γι’ αυτό κρατήσαμε τις δέουσες αποστάσεις, θελήσαμε να δείξουμε ότι αγώνας της ηρωίδας μας μας αφορά όλους, αλλά η εμπειρία του είναι κάτι που ποτέ δεν θα μπορέσουμε να καταλάβουμε στην ολότητά του». Ρώτησα, τέλος, τον Μάριο αν προσπάθησε να βρει τρανς άτομο για τον ρόλο, «φυσικά, αλλά σύντομα συνειδητοποίησα ότι δεν είναι ακόμα αρκετά ορατά αυτά τα άτομα στην κοινωνία μας, πόσω μάλλον να βρεις και ηθοποιό, και θέλαμε ηθοποιό, είναι ένας δύσκολος ρόλος, δεν θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε ερασιτέχνη και επίσης ήθελα να μιλάει κυπριακά! Ο Νεκτάριος Θεοδώρου έκανε πολύ καλή δουλειά.

Πιστεύω πως η «Κλήση» είναι από εκείνες τις ταινίες που σε προκαλούν να σκεφτείς πως κανείς άνθρωπος δεν πρέπει να μένει στη σκιά μια επιλογής του, που δεν στέκεται απέναντι από τον Άνθρωπο. Καλούμαστε όλοι πλέον να είμαστε σε ανοικτή γραμμή με τον Άλλο συνεχώς.

Δεν είμαστε τόσο πίσω

Πόσο πίσω είμαστε σε θέματα ΛΟΑΤ στην Κύπρο; Ο Μάριος μου απαντάει με ερώτηση: «Τι σημαίνει πίσω; Ποιοι είναι οι μπροστά;»... και στις δυτικές κοινωνίες ένας μέρος τους είναι μπροστά. Θα πρέπει να απενεχοποιήσουμε και αν θέλεις να αποδομήσουμε κάποια πράγματα. Δεν είμαστε ο τελευταίος τροχός της άμαξας σε αυτά τα θέματα, ούτε είμαστε οι πιο οπισθοδρομικοί. Έχουμε πολλούς ανθρώπους που κάνουν πράγματα, ακόμα και σε επίπεδο πολιτικό, αν θες, ίσως λόγω της Ε.Ε. και της ευρωπαϊκής μας προοπτικής, γίνονται πράγματα. Φυσικά και υπάρχουν μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας μας που είναι πίσω, αλλά υπάρχουν και σημαντικά κομμάτια που είναι μπροστά. Δεν είμαι πρωτοπόρος σε αυτά τα πράγματα... ο Ηλίας Κωνσταντίνου έγραφε queer ποίηση τη δεκαετία του ’80, τον ξέρει κανένας; Όχι! Δεν είμαστε τόσο πίσω.

Πληροφορίες

«Η Κλήση» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Κύπρο, στο πλαίσιο του 2ου Queer Wave Cyprus LGBTIQ+ film festival στη Λευκωσία, την Τρίτη 7 Σεπτεμβρίου. Μετά την προβολή της ταινίας το κοινό θα έχει την ευκαιρία να συμμετάσχει σε Q&A με συντελεστές της ταινίας. Πρωταγωνιστεί ο Νεκτάριος Θεοδώρου, σκηνοθεσία Μάριος Ψαράς, σενάριο Μάριος Ψαράς και Αυγή Λίλλη. Σχεδιασμός Ήχου Σταύρος Μακρής.

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Σινεμά: Τελευταία Ενημέρωση

Η προβολή και παρουσίαση της ταινίας μικρού μήκους του Ανδρέα Σεϊτάνη θα γίνει το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου
Kathimerini.com.cy
 |  ΣΙΝΕΜΑ
X