Kathimerini.gr
Πολλοί άνθρωποι με καρδιοπάθεια λαμβάνουν φάρμακα που βοηθούν στην πρόληψη του σχηματισμού θρόμβων αίματος, οι οποίοι ευθύνονται για τα περισσότερα περιστατικά καρδιακής προσβολής και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά (που συχνά αναφέρονται ως αντιθρομβωτικά) έχουν μια πολύ γνωστή και συνηθισμένη ανεπιθύμητη ενέργεια: τον αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας.
«Η απρόσμενη αιμορραγία μπορεί να ποικίλλει από ήπια προβλήματα –όπως μώλωπες και αιμορραγία στα ούλα– έως πολύ σοβαρές επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της αιμορραγίας στον εγκέφαλο», δηλώνει ο καρδιολόγος δρ Gregory Piazza, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Πολλοί παράγοντες μπορούν να εντείνουν τον κίνδυνο ενός ατόμου για αιμορραγία, ιδίως η προχωρημένη ηλικία. Οι ηλικιωμένοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν μία ή περισσότερες άλλες παθήσεις, που τους καθιστούν επιρρεπείς στην αιμορραγία.
Έχουν επίσης περισσότερες πιθανότητες να λαμβάνουν αντιθρομβωτική φαρμακευτική αγωγή.
Στοπ στους επιζήμιους θρόμβους
Τα αντιθρομβωτικά φάρμακα διακρίνονται σε δύο κύριες κατηγορίες: τα αντιπηκτικά και τα αντιαιμοπεταλιακά (βλ. «Συνηθισμένα αντιθρομβωτικά φάρμακα»).
Τα άτομα που έχουν κολπική μαρμαρυγή ή μηχανική καρδιακή βαλβίδα λαμβάνουν αντιπηκτικά για την πρόληψη των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Τα φάρμακα αυτά συνταγογραφούνται επίσης μετά από χειρουργική επέμβαση (ιδίως αρθροπλαστική γόνατος ή ισχίου) για την πρόληψη του σχηματισμού θρόμβων αίματος στα κάτω άκρα, πάθηση που είναι γνωστή ως εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση.
Τα περισσότερα άτομα που έχουν επιβιώσει από καρδιακή προσβολή παίρνουν καθημερινά ασπιρίνη για την πρόληψη νέας καρδιακής προσβολής. Ωστόσο, αυτό το αντιαιμοπεταλιακό φάρμακο δεν συνιστάται πλέον σε βάση ρουτίνας για την πρόληψη μιας πρώτης καρδιακής προσβολής, γιατί στα περισσότερα άτομα που δεν έχουν υποστεί ποτέ καρδιακή προσβολή ο κίνδυνος επικίνδυνης αιμορραγίας υπερτερεί του κινδύνου καρδιακής προσβολής, δηλώνει ο δρ Piazza.
Αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα χορηγούνται επίσης στη διάρκεια μιας καρδιακής προσβολής και μετά από αυτήν, καθώς και όταν σε ένα άτομο τοποθετηθεί stent (ένας μικροσκοπικός σωλήνας από πλέγμα, ο οποίος κρατά ανοιχτή μια φραγμένη αρτηρία). Ορισμένα άτομα λαμβάνουν αντιπηκτικά και αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα μαζί.
Τι ενισχύει τον κίνδυνο αιμορραγίας;
Ορισμένες χρόνιες παθήσεις μπορεί να αυξάνουν τις πιθανότητες για εμφάνιση αιμορραγίας. Για παράδειγμα, η ηπατική νόσος μπορεί να επηρεάσει το επίπεδο κάποιων παραγόντων στο αίμα που εμπλέκονται στον σχηματισμό θρόμβων και η νεφρική νόσος μπορεί να επηρεάσει τη φυσιολογική λειτουργία των αιμοπεταλίων. Κάποιες αλλαγές στα αιμοφόρα αγγεία που σχετίζονται με τον διαβήτη και τον καρκίνο μπορούν επίσης να δημιουργήσουν προδιάθεση για αιμορραγία.
Μια μεγάλη ομάδα φαρμάκων που αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), συμπεριλαμβανομένων των μη συνταγογραφούμενων παυσίπονων ιβουπροφαίνη και ναπροξένη, καθώς και κάποιων συνταγογραφούμενων ΜΣΑΦ, όπως η σελεκοξίμπη και η δικλοφενάκη. Τα στεροειδή, τα οποία χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας.
Αυτό ισχύει ακόμα και αν πάρετε κάποιο στεροειδές (η πρεδνιζόνη είναι ένα συνηθισμένο παράδειγμα) για μόλις 7 έως 10 ημέρες για την αντιμετώπιση μιας έξαρσης της νόσου, δηλώνει ο δρ Piazza.
Αναγνώριση και αντιμετώπιση της αιμορραγίας
Από τεχνική άποψη, τα αντιθρομβωτικά φάρμακα αυτά καθαυτά δεν προκαλούν αιμορραγία. Η αιμορραγία προκαλείται από ρήξη του τοιχώματος ενός αιμοφόρου αγγείου.
Ωστόσο, τα αντιθρομβωτικά φάρμακα διαταράσσουν τη φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού που αποβλέπει στην αντιμετώπιση μικροσκοπικών αιμορραγιών, οι οποίες μπορεί έτσι να συνεχίσουν αμείωτες και να γίνουν πιο σοβαρές. Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημεία;
Ορισμένα άτομα που λαμβάνουν αντιθρομβωτικά φάρμακα παρατηρούν αιμορραγία μετά το ξύρισμα με ξυράφι ή έχουν αιμορραγίες της μύτης που σταματούν πιο δύσκολα από ό,τι συνήθως. Οι συχνοί ή μεγάλοι μώλωπες (ιδίως στον κορμό του σώματος) είναι ένα ενδεχομένως ανησυχητικό σημάδι. Φροντίστε να ενημερώσετε τον γιατρό σας εάν έχετε τέτοια συμπτώματα.
Ζητήστε αμέσως ιατρική φροντίδα εάν έχετε πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως:
– Ούρα στο χρώμα του τσαγιού, ροζ ή κόκκινα (πιθανή αιμορραγία του ουροποιητικού συστήματος).
– Αίμα στα κόπρανα ή μαύρα, σκληρά κόπρανα (πιθανή αιμορραγία του γαστρεντερικού συστήματος).
– Αιφνίδιο, έντονο πονοκέφαλο (πιθανή αιμορραγία του εγκεφάλου).
Οι αιμορραγίες στον εγκέφαλο μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή. Εάν λαμβάνετε αντιθρομβωτικό φάρμακο και έχετε οποιοδήποτε είδος τραύματος στο κεφάλι –ακόμα και αν απλώς χτυπήσατε το κεφάλι σας στην κάσα της πόρτας– θα πρέπει να πάτε στο τμήμα επειγόντων περιστατικών για αξονική τομογραφία, συνιστά ο δρ Piazza.
Αν η τομογραφία δείξει οποιαδήποτε αιμορραγία στον εγκέφαλο ή γύρω από αυτόν, θα λάβετε φαρμακευτική αγωγή που εξουδετερώνει το αντιθρομβωτικό φάρμακο και οποιαδήποτε άλλη απαραίτητη θεραπεία.
Συνηθισμένα αντιθρομβωτικά φάρμακα
Αντιπηκτικά φάρμακα
Τα φάρμακα αυτά στοχεύουν παράγοντες που εμπλέκονται στον σχηματισμό θρόμβων αίματος. Περιλαμβάνουν τη βαρφαρίνη και τα εξής άμεσα, από στόματος χορηγούμενα αντιπηκτικά (DOAC):
• απιξαμπάνη
• δαβιγατράνη
• εδοξαμπάνη
• ριβαροξαμπάνη
Αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα
Τα φάρμακα αυτά εμποδίζουν τα αιμοπετάλια (κυτταρικά θραύσματα σε σχήμα δίσκου) να κολλήσουν μεταξύ τους σχηματίζοντας θρόμβους. Περιλαμβάνουν τα εξής:
• ασπιρίνη
• κλοπιδογρέλη
• πρασουγρέλη
• τικαγρελόρη
