Kathimerini.gr
Οι μήνες πέρασαν, τα κιλά έφυγαν αναίμακτα και η Μαρία Στ., όπως έλεγε στις φίλες της, «φυσούσε». Δεν μπορούσε να πιστέψει πως αυτό που υπόσχονταν τα φάρμακα απώλειας βάρους ήταν αλήθεια και το έβλεπε εκείνη τη στιγμή στον καθρέφτη της. Οταν έκανε την τελευταία ένεση είχε υποσχεθεί στον εαυτό της πως δεν θα γυρίσει στο παλιό της νούμερο. Και τότε ξεκίνησε η πείνα.
«Μόλις κόβεις τα φάρμακα για την παχυσαρκία, καταλαβαίνεις τι θα πει πείνα», περιγράφει. Η ίδια μετά την πρώτη επίσκεψη σε έναν ενδοκρινολόγο για να πάρει το «ΟΚ» και να ξεκινήσει τις ενέσεις, επέλεξε να συνεχίσει μόνη της το ταξίδι απώλειας βάρους με αποτέλεσμα να βρεθεί εντελώς εκτεθειμένη όταν θα κοβόταν το «σήμα» στον εγκέφαλό της που επί μήνες της έλεγε να… τρώει σαν σπουργίτι.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Παχυσαρκία, δεν είναι η μόνη. Οι ερευνητές στην Οξφόρδη ανέλυσαν 11 μελέτες για παλαιότερα και νεότερα φάρμακα απώλειας βάρους GLP-1* και διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς που έχαναν συνήθως 8 κιλά με τα εμβόλια απώλειας βάρους, επέστρεψαν στο αρχικό τους βάρος εντός 10 μηνών από τη διακοπή τους. Οσοι έπαιρναν τα νεότερα, υψηλότερης απόδοσης φάρμακα για την απώλεια βάρους, όπως η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη, έχαναν διπλάσιο βάρος σε σύγκριση με τα άτομα που χρησιμοποιούσαν παλαιότερα σκευάσματα, δηλαδή 16 κιλά κατά μέσο όρο. Ωστόσο οι ασθενείς πήραν 9,6 κιλά μέσα σε ένα χρόνο, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να ξαναπάρουν και τα 16 κιλά σε λίγο περισσότερο από 20 μήνες.
Η ενδοκρινολόγος δρ Μόνικα Μαθιοπούλου και η αναπληρώτρια καθηγήτρια Διατροφής και Μεταβολισμού στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και διαιτολόγος/διατροφολόγος Αιμιλία Παπακωνσταντίνου, εξηγούν στην «Κ» τι συμβαίνει όταν κάποιος κόβει τις ενέσεις απώλειας βάρους αλλά και γιατί μία ένεση δεν φέρνει το μόνιμο αποτέλεσμα.
Από το τρώω λιγότερο, στο πεινάω περισσότερο
Κάνοντας μία εισαγωγή στις ενέσεις αδυνατίσματος που κυκλοφορούν και στην ελληνική αγορά και στοχεύουν στην απώλεια βάρους, η κ. Μαθιοπούλου σημειώνει πως τα φάρμακα έχουν διπλή δράση στο κεντρικό νευρικό και γαστρεντερικό σύστημα με αποτέλεσμα να μην υπάρχει το ίδιο αίσθημα πείνας και ταυτόχρονα να αυξάνεται το αίσθημα του κορεσμού. Ετσι επιτυγχάνεται η μικρότερη πρόσληψη τροφής. «Τρώω λιγότερο, δεν έχω λιγούρες και όρεξη για παχυντικές τροφές και άρα αδυνατίζω», σημειώνει η ίδια.
Τι συμβαίνει λοιπόν για όσους έχουν περάσει από αυτό το στάδιο και θέλουν να σταματήσουν τα φάρμακα; H κ. Παπακωνσταντίνου εξηγεί πως όταν σταματήσει το φάρμακο, μοιραία σε όλους επανέρχεται το αίσθημα της πείνας. «Η διαφορά είναι πως εκείνος/η που παρακολουθείται από ειδικούς (διαιτολόγους-διατροφολόγους/ενδοκρινολόγους) και έχει αλλάξει τις συνήθειές του όλο αυτό το διάστημα, θα βρεθεί πιο προετοιμασμένος/η στη διαχείριση τροφής, εν αντιθέσει με εκείνον/η που έλαβε το φάρμακο χωρίς προετοιμασία και θα βρεθεί αντιμέτωπος/η με πολύ έντονη πείνα και πιθανώς έντονα συναισθήματα και στρες».
Η φιλοσοφία πίσω από την οργανωμένη απώλεια βάρους με τη βοήθεια ειδικών –και όχι μόνο με τη χρήση μίας ένεσης– βασίζεται στο γεγονός πως εκείνος/η που λαμβάνει την αγωγή θα πρέπει να μάθει ταυτόχρονα να διαχειρίζεται και το συναίσθημα που πυροδοτούσε την αυξημένη όρεξή του. «Με τη χρήση του φαρμάκου όντως κάποιος θα κόψει τις θερμίδες και θα αδυνατίσει. Οταν όμως τελειώσουν οι ενέσεις, θα συνειδητοποιήσει πως το διατροφολόγιο που πρέπει να λαμβάνει χωρίς το φάρμακο είναι πολύ δύσκολο και περιοριστικό. Αν δεν έχει μάθει πώς να διαχειρίζεται τη τροφή, το συναίσθημα και το στρες, τότε με το που σταματήσει το φάρμακο, όλο το βάρος επανέρχεται».
Microdosing
Η στρατηγική πάντως ώστε να μην πάθει κάποιος απότομο σοκ από τη νέα πραγματικότητα μετά την ολοκλήρωση της αγωγής είναι ήδη γνώριμη στους γιατρούς και ονομάζεται microdosing. Οπως εξηγεί η κ. Μαθιοπούλου, σε αρκετές περιπτώσεις μετά την πολύμηνη θεραπεία με τις ενέσεις, η διακοπή δεν γίνεται απότομα ώστε να αποφευχθεί η απότομη επαναφορά βάρους. «Ηδη γίνεται κουβέντα στην επιστημονική κοινότητα ώστε η αγωγή να μη διακόπτεται απότομα, αλλά να κρατάμε μικρές δόσεις της αγωγής στους ασθενείς που το έχουν ανάγκη», σημειώνει.
Σε κάθε περίπτωση η γιατρός επισημαίνει πως είναι αναπόφευκτο ένα μικρό κόλλημα στη ζυγαριά είτε σε όσους κάνουν δίαιτα με τον κλασικό τρόπο ή σε όσους λαμβάνουν φάρμακα. «Οταν κάποιος χάνει απότομα βάρος, τότε κάποια στιγμή μπορεί να κάνει ένα “πλατό” στα κιλά. Αυτό είναι γνωστό και αντιμετωπίζεται» διευκρινίζει.
Είναι σαφές πάντως πως η απώλεια βάρους με οποιονδήποτε τρόπο ειδικά από παχύσαρκα άτομα θα πρέπει να γίνεται υπό την παρακολούθηση ειδικών καθώς χρειάζεται σαφής και συχνός επαναπροσδιορισμός των στόχων στα κιλά και στην άσκησή μας. «Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι πως μαζί με τις ενέσεις αδυνατίσματος πρέπει να υπάρχει και σωματική δραστηριότητα, η οποία θα παραμείνει και μετά τη διακοπή των φαρμάκων ώστε να διατηρηθεί η μυϊκή μάζα. Χάνοντας πολλά κιλά χωρίς γυμναστική, οι μύες χάνονται και αυτό δημιουργεί προβλήματα στον μεταβολισμό μας», καταλήγει η ενδοκρινολόγος.
