Harvard Health Publishing
Το να ξαπλώνει κανείς στην μπανιέρα ή να απολαμβάνει μια σάουνα μπορεί να είναι ένας ευχάριστος τρόπος χαλάρωσης. Αν γίνονται τακτικά, και οι δύο συνήθειες μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη των καρδιακών προσβολών και των εγκεφαλικών επεισοδίων, σύμφωνα με αρκετές μελέτες.
«Η υψηλή θερμοκρασία ενός θερμού λουτρού ή σάουνας προκαλεί τη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων σας, γεγονός που μειώνει την αρτηριακή πίεση», λέει ο δρ Adolph Hutter, καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Ο όγκος αίματος που εξωθεί η καρδιά σας θα αυξηθεί επίσης, ιδίως σε ένα υδρομασάζ. Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα που έχει η πίεση του νερού στο σώμα, η οποία αυξάνει το έργο της καρδιάς, εξηγεί.
Ιαπωνικά λουτρά
Μια πρόσφατη μελέτη από την Ιαπωνία, στον πολιτισμό της οποίας τα λουτρά είναι βαθιά ριζωμένα, παρακολούθησε περισσότερα από 30.000 άτομα για περίπου 20 χρόνια. Κατά την έναρξη της μελέτης, οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με τη γενική τους υγεία και τις συνήθειες όσον αφορά το μπάνιο τους, μεταξύ των οποίων την προτίμησή τους ως προς τη θερμοκρασία του νερού (χλιαρό, ζεστό ή καυτό). Οι ερευνητές τούς κατένειμαν σε τρεις ομάδες: εκείνους που έκαναν μπάνιο στην μπανιέρα δύο φορές την εβδομάδα και κάτω, τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα, είτε καθημερινά είτε σχεδόν καθημερινά. Περίπου το 72% είπαν ότι έκαναν μπάνιο σχεδόν καθημερινά.
Σε σύγκριση με τα άτομα που έκαναν μπάνιο στην μπανιέρα λιγότερο από δύο φορές την εβδομάδα, εκείνοι που έκαναν μπάνιο σχεδόν καθημερινά είχαν 28% μικρότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και 26% μικρότερο κίνδυνο εγκεφαλικού. Οι ερευνητές κατέληξαν στα παραπάνω έπειτα από διόρθωση των ευρημάτων για άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία της καρδιάς, όπως η διατροφή, η άσκηση και οι συνήθειες καπνίσματος. Η θερμοκρασία του μπάνιου (η οποία στην Ιαπωνία κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 40°C και 41,5°C) δεν επηρέασε τα ευρήματα. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο τεύχος Μαΐου 2020 του επιστημονικού περιοδικού Heart.
Μπάνιο σε φινλανδική σάουνα
Το μπάνιο σε σάουνα είναι μια φινλανδική παράδοση εκατοντάδων ετών. Κατά μέσον όρο, οι Φινλανδοί κάνουν σάουνα δύο έως τρεις φορές την εβδομάδα, παραμένοντας μέσα στα δωμάτια με την ξύλινη επένδυση και τον καυτό, ξηρό αέρα μέχρι 20 λεπτά. Το 2018, μια ομάδα Φινλανδών ερευνητών δημοσίευσε μια ανασκόπηση των ωφελειών που έχει το μπάνιο σε σάουνα για την υγεία στο επιστημονικό περιοδικό Mayo Clinic Proceedings. Αρκετές μελέτες συνδέουν τη συχνή χρήση σάουνας (τέσσερις έως επτά φορές την εβδομάδα) με χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, που περιλαμβάνει τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, τα οφέλη αυτά μπορεί να οφείλονται στην καλύτερη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, στα βελτιωμένα επίπεδα χοληστερόλης και στη μειωμένη φλεγμονή που παρατηρείται σε όσους χρησιμοποιούν συχνά τη σάουνα. Είναι όμως επίσης πιθανό η χαλάρωση που επέρχεται με τη σάουνα –για να μην αναφέρουμε τον τρόπο ζωής που δίνει τη δυνατότητα να κάνει κάποιος συχνά σάουνα– να εξηγεί τις σχετιζόμενες με την καρδιά εκβάσεις.
Πρώτα η ασφάλεια
Τόσο η σάουνα όσο και τα θερμά λουτρά (ή υδρομασάζ) φαίνεται να είναι ασφαλή για τα άτομα με σταθερή καρδιοπάθεια, ακόμα και για εκείνους με ήπια καρδιακή ανεπάρκεια. Ωστόσο, άτομα με ασταθή στηθάγχη (πόνο στο στήθος), πτωχό έλεγχο της υπέρτασης ή άλλα σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα θα πρέπει να τα αποφεύγουν.
«Οι άνθρωποι 70 ετών και άνω, που έχουν μάλλον χαμηλή πίεση, θα πρέπει επίσης να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί», λέει ο δρ Hutter. Εάν το νερό είναι υπερβολικά καυτό στο μπάνιο ή στο υδρομασάζ, η αρτηριακή σας πίεση μπορεί να πέσει πολύ χαμηλά, γεγονός που πιθανότατα θα σας κάνει να νιώσετε ζάλη, εξηγεί. Με τον όρο «χαμηλή πίεση» εννοούμε συστολική πίεση (η πρώτη ένδειξη στη μέτρηση) περίπου 110 mm Hg ή χαμηλότερη. «Μια θερμοκρασία νερού 37,8°C έως 40,5°C είναι λογική. Μπείτε στο νερό αργά, έτσι ώστε το σώμα σας να μπορέσει να προσαρμοστεί σταδιακά», συμβουλεύει.
Η θερμοκρασία σε μια τυπική φινλανδική σάουνα είναι γύρω στους 79,5°C. Μην παραμείνετε περισσότερο από 15-20 λεπτά – και για μικρότερο διάστημα, εάν έχετε υπόταση. Εάν αρχίσετε να νιώθετε ότι ζεσταίνεστε σε δυσάρεστο βαθμό ή αισθάνεστε ζάλη, μείνετε καθιστοί έξω από τη σάουνα. Επίσης, μια καλή ιδέα είναι να δροσιστείτε σταδιακά˙ μη βγείτε αμέσως σε εξωτερικό χώρο όταν ο καιρός είναι κρύος. Τέλος, πιείτε μερικά ποτήρια νερό μετά τη σάουνα, ώστε να αναπληρώσετε τα υγρά που χάσατε από την εφίδρωση.
