Kathimerini.gr
Το περπάτημα μπορεί να είναι βασανιστικό για τα άτομα που έχουν περιφερική αρτηριοπάθεια στα πόδια. Η πάθηση αυτή μειώνει την ποσότητα του αίματος που φτάνει στους μυς των ποδιών, καθιστώντας επώδυνη και δύσκολη ακόμη και μια σύντομη διαδρομή έως την εξώπορτα του σπιτιού.
Οι γιατροί διέθεταν λίγους μόνο τρόπους για να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα. Νέα στοιχεία, ωστόσο, δείχνουν ότι οι αγωνιστές των υποδοχέων του GLP-1, αυτά τα διάσημα πλέον φάρμακα που αντιμετωπίζουν τον διαβήτη και την παχυσαρκία, μπορεί να βοηθήσουν. «Είναι κάτι που το παρακολουθούμε στενά. Δεν είναι σαφές αν τα φάρμακα αυτά αντιμετωπίζουν πράγματι την περιφερική αρτηριοπάθεια ή αν ελέγχουν τις υποκείμενες παθήσεις», αναφέρει ο δρ Nikolaos Zacharias, αγγειοχειρουργός στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ.
Η περιφερική αρτηριοπάθεια είναι επικίνδυνη
Ακριβώς όπως και οι αρτηρίες της καρδιάς, τα τοιχώματα των αρτηριών οπουδήποτε αλλού στο σώμα –συνήθως στα πόδια, αλλά επίσης στους βραχίονες ή στην κοιλιά– μπορεί να σκληρύνουν από λιπώδεις εναποθέσεις και πλάκα, μια κατάσταση που ονομάζεται αθηροσκλήρωση. Οι αρτηρίες στενεύουν και μένει λίγος χώρος για τη ροή του αίματος, γεγονός που στερεί τους μυς από την ποσότητα οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών που χρειάζονται. Αυτό οδηγεί σε χωλότητα, μια δυσλειτουργία που χαρακτηρίζεται από πόνο κατά το περπάτημα, ο οποίος μειώνεται με την ανάπαυση.
Αν έχετε περιφερική αρτηριοπάθεια, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να έχετε επίσης αθηροσκλήρωση στις αρτηρίες της καρδιάς και του εγκεφάλου, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή ή για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Επιπλέον, η περιφερική αρτηριοπάθεια αυξάνει τον κίνδυνο για δερματικά έλκη, γάγγραινα και ακρωτηριασμό άκρου.
Διάγνωση και θεραπεία
Οι γιατροί διαγιγνώσκουν την περιφερική αρτηριοπάθεια με μια κλινική εξέταση, μια δοκιμασία που συγκρίνει την αρτηριακή πίεση στους βραχίονες και στα κάτω άκρα (ονομάζεται σφυροβραχιόνιος δείκτης) και, ορισμένες φορές, με μια υπερηχογραφική εξέταση για να διαπιστωθεί αν κάποια συγκεκριμένη αρτηρία είναι φραγμένη.
Ο κύριος τρόπος αντιμετώπισης της περιφερικής αρτηριοπάθειας είναι ένα πρόγραμμα βάδισης υπό την επίβλεψη φυσικοθεραπευτή. Η άσκηση βοηθά να αναπτυχθεί παράπλευρη κυκλοφορία του αίματος γύρω από τις φραγμένες αρτηρίες. «Αυτό, σε συνδυασμό με διακοπή του καπνίσματος και έλεγχο του διαβήτη, της χοληστερόλης και της υψηλής αρτηριακής πίεσης, συνήθως δίνει αποτελέσματα μέσα σε έξι μήνες. Αν δεν υπάρξουν αποτελέσματα, μπορεί να χρειαστεί μια επέμβαση που βελτιώνει τη ροή του αίματος», λέει ο δρ Zacharias.
Υπάρχουν φάρμακα γι’ αυτή την πάθηση;
Υπάρχουν λίγα μόνο εγκεκριμένα φάρμακα για την αύξηση της ροής του αίματος στα πόδια και μόνο ένα –η σιλοσταζόλη– αποτελεί κορυφαία επιλογή που συνιστάται από τις κατευθυντήριες οδηγίες. Δυστυχώς, αυτό το φάρμακο δεν λειτουργεί σε όλους. «Ένα στα δύο άτομα που λαμβάνουν σιλοσταζόλη αισθάνονται βελτίωση. Αλλά το φάρμακο αυτό δεν θεραπεύει την αιτία, έχει πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες και δεν είναι ασφαλές για άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια», επισημαίνει ο δρ Zacharias.
Έτσι λοιπόν, η είδηση ότι τα GLP-1 μπορεί να ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της περιφερικής αρτηριοπάθειας είναι ενθαρρυντική. Πιο πρόσφατα, μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 3 Μαΐου 2025 στο The Lancet βρήκε ότι ένα GLP-1 ενίσχυσε την ικανότητα βάδισης και την ποιότητα ζωής σε άτομα με περιφερική αρτηριοπάθεια και διαβήτη.
Η μελέτη περιλάμβανε περίπου 800 άτομα (μέσου όρου ηλικίας 68 ετών) με διαβήτη, περιφερική αρτηριοπάθεια και ήπιο πόνο. Περίπου οι μισοί από αυτούς κλήθηκαν να λάβουν 1 χιλιοστόγραμμο (mg) σεμαγλουτίδης (ενός GLP-1) την εβδομάδα, ενώ οι άλλοι μισοί έλαβαν ένα εικονικό φάρμακο (placebo). Μετά από ένα έτος, οι συμμετέχοντες στην ομάδα του GLP-1 μπορούσαν να περπατήσουν κατά 13% πιο μακριά, μπορούσαν να περπατήσουν μεγαλύτερη απόσταση χωρίς πόνο, είχαν χαμηλότερο σάκχαρο αίματος και είχαν χάσει περισσότερο βάρος από ό,τι οι συμμετέχοντες στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.
«Μπορεί το φάρμακο να μειώνει τη φλεγμονή στο σώμα ή μπορεί επίσης να μειώνει την αθηρωματική πλάκα στο τοίχωμα του αιμοφόρου αγγείου», σχολιάζει ο δρ Zacharias. «Είναι κάτι που δεν το γνωρίζουμε ακόμη».
Τι πρέπει να κάνετε
Αν έχετε περιφερική αρτηριοπάθεια, μπορεί να αναρωτιέστε αν είναι ώρα να ρωτήσετε τον γιατρό σας μήπως πρέπει να πάρετε ένα GLP-1 φάρμακο. Ο δρ Zacharias λέει ότι η θεραπεία αυτή μπορεί να είναι κατάλληλη σε ορισμένες περιπτώσεις. «Οι ενδείξεις για τη συνταγογράφηση των GLP-1 είναι ο διαβήτης, η παχυσαρκία, ορισμένες περιπτώσεις καρδιοπάθειας ή ορισμένες περιπτώσεις υπνικής άπνοιας – όχι μια περίπτωση μεμονωμένης περιφερικής αρτηριοπάθειας. Ωστόσο, αν ο ασθενής με περιφερική αρτηριοπάθεια έχει επίσης διαβήτη ή παχυσαρκία, τότε, ναι, μπορεί να συνταγογραφήσω GLP-1. Το έχω ήδη κάνει σε επιλεγμένες περιπτώσεις», αναφέρει.
Η προσεκτική αυτή προσέγγιση μάλλον θα παραμείνει ο κανόνας έως ότου υπάρξουν περισσότερα στοιχεία που να δείχνουν ότι τα GLP-1 βοηθούν τα άτομα με περιφερική αρτηριοπάθεια. «Τα GLP-1 έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες, ιδίως γαστρεντερικά προβλήματα», επισημαίνει ο δρ Zacharias. «Θέλουμε να βελτιώσουμε τον τρόπο ζωής σας έτσι ώστε, για παράδειγμα, να μπορείτε να φτάσετε στην εξώπορτα του σπιτιού σας χωρίς πόνο στα πόδια. Αλλά μπορεί να χρειαστούν μερικά χρόνια έως ότου μάθουμε αν τα GLP-1 είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για την περιφερική αρτηριοπάθεια».
