Οι Αμερικανοί αναφέρουν ότι κατακλύζονται από ανησυχία. Είναι ασφαλές το εισόδημά μου από την κοινωνική ασφάλιση; Υπάρχει περίπτωση να χάσω το σπίτι μου; Είναι ασφαλής η γειτονιά μου; Θα ελαττωθεί ποτέ το κόστος ζωής; Οι ειδικοί αναφέρονται στον τρόπο σκέψης που φέρνει το τέλος του κόσμου, ως καταστροφική σκέψη, η οποία αποτελεί μια συνηθισμένη αιτία χρόνιου άγχους.
«Όσοι παγιδεύονται σε σχήματα καταστροφικής σκέψης είναι πεπεισμένοι ότι όλα είναι φρικτά και δεν πρόκειται να βελτιωθούν», λέει η Fairlee Fabrett, ψυχολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ McLean Hospital. «Υπάρχει μια διαρκής αίσθηση αδυναμίας. Αισθάνονται παγιδευμένοι, κάτι που τους κάνει να νιώθουν ακόμη περισσότερο άγχος και πίεση». Τα συναισθήματα αυτά μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε απερίσκεπτες αποφάσεις ζωής. «Ο φόβος του αγνώστου μπορεί να σας ωθήσει να κάνετε επιλογές με βάση το συναίσθημα αντί να χρησιμοποιήσετε την ευθυκρισία σας», λέει η Fabrett.
Ένας τρόπος να διακόψετε τον χείμαρρο των καταστροφικών σκέψεων είναι να μάθετε πώς να κάνετε μια «νοητική στροφή». «Η ενέργεια της στροφής της σκέψης είναι η συνειδητή απόφαση να αποκρούσετε τις σκέψεις μόλις εμφανίζονται, έτσι ώστε να μην πάρουν χειρότερη τροπή και γιγαντωθούν», λέει η Fabrett. «Με αυτόν τον τρόπο θα αισθανθείτε ότι ελέγχετε περισσότερο τις παρεισφρητικές σκέψεις». Στη συνέχεια ακολουθούν μερικοί τρόποι για να εξασκηθείτε στη στροφή της σκέψης.
Δώστε την άδεια στον εαυτό σας
Οι καταστροφικές σκέψεις συχνά επιδεινώνονται από το άγχος και μόνο ότι έχετε τέτοιες σκέψεις. Για να ξεφύγετε από αυτό, δώστε την άδεια στον εαυτό σας να τις βιώσει. «Αναγνωρίστε ότι δεν πειράζει να έχετε αυτές τις φευγαλέες σκέψεις, ότι είναι κάτι που κάνει το μυαλό μας μερικές φορές», λέει η Fabrett. «Αυτό σας επιτρέπει να ανακτήσετε την εξουσία πάνω στις σκέψεις σας και σας βοηθά να τις κανονικοποιήσετε και να συνειδητοποιήσετε ότι αυτές οι σκέψεις δεν είναι η πραγματικότητα».
Προσέξτε τα μικρά πράγματα
Εκπαιδεύστε τον εγκέφαλό σας να επιβραδύνει και να εστιάσει την προσοχή του. Για παράδειγμα, όταν οδηγείτε, κάντε μια συνειδητή επιλογή να μην ακούσετε εκπομπές λόγου στο ραδιόφωνο, μουσική ή ένα podcast που μπορεί να προκαλέσει καταστροφικές σκέψεις. Αντίθετα, αφιερώστε όλη την προσοχή σας στην ίδια την οδήγηση.
«Πολύ συχνά φτάνουμε στον προορισμό μας χωρίς να αντιλαμβανόμαστε πραγματικά τη διαδρομή», λέει η Fabrett. «Όμως, με το να είναι κανείς πλήρως παρών και συνειδητά να κρατάει το τιμόνι, να παρακολουθεί την κυκλοφορία και να στρίβει στον δρόμο, ενδυναμώνει ένα άλλο τμήμα του εγκεφάλου και μαθαίνει πώς να απομακρύνει την προσοχή του από σκέψεις που υπερδιεγείρουν το μυαλό». Μπορείτε να εφαρμόσετε αυτή την άσκηση ενσυνειδητότητας σε οποιαδήποτε άλλη φαινομενικά αδιάφορη δραστηριότητα, όπως όταν τρώτε πρωινό ή όταν κάνετε δουλειές του σπιτιού.
Ενώ είστε παρών, στρέψτε αλλού τη σκέψη σας
Μερικές φορές μπορείτε να σπάτε τον φαύλο κύκλο της καταστροφικής σκέψης αποσπώντας το μυαλό σας. «Μόλις παρατηρήσετε τον εαυτό σας να ανησυχεί υπερβολικά ή να αναμασά ένα στρεσογόνο γεγονός, κάντε ένα νοερό σχόλιο στον εαυτό σας, όπως “να, πάλι ξεκίνησα τις αρνητικές σκέψεις μου”», λέει η Fabrett. Στη συνέχεια, πάρτε μια συνειδητή απόφαση να κάνετε κάτι άλλο, όπως να διαβάσετε, να ακούσετε μουσική ή να καλέσετε έναν φίλο στο τηλέφωνο.
Προγραμματίστε χρόνο για ανησυχία
Μερικές φορές χρειάζεται να αφήνετε τις καταστροφικές σκέψεις να ακολουθήσουν την πορεία τους, αλλιώς μπορεί να παραμείνουν στο μυαλό σας επ’ αόριστον. Για να το κάνετε αυτό, προγραμματίστε «χρόνο για ανησυχία». Πώς θα το κάνετε; Όταν εμφανίζονται αυτές οι σκέψεις, αναγνωρίστε τες, αλλά πείτε στον εαυτό σας ότι θα ασχοληθείτε μαζί τους αργότερα. Στη συνέχεια, σε ορισμένο χρόνο που θα επιλέξετε, μην κάνετε τίποτε άλλο παρά να ερευνήσετε αυτές τις σκέψεις και να τις επεξεργαστείτε. Παραδείγματος χάριν, καταγράψτε τις σκέψεις που σας έρχονται στο μυαλό, χωρίς να τις διορθώνετε, συμπεριλαμβάνοντας και τα χειρότερα σενάρια που μπορείτε να σκεφτείτε.
«Αν αφιερώσουμε χρόνο σκεπτόμενοι με αυτόν τον τρόπο, ανοίγουμε ένα παράθυρο στην καρδιά και στις ανησυχίες μας», λέει η Fabrett. Μπορείτε επίσης να μιλήσετε γι’ αυτές τις σκέψεις δυνατά και να ρωτήσετε τι σας προκαλεί ανησυχία και γιατί, προσθέτει. «Αυτό σας επιτρέπει να έρθετε σε ευθεία αντιπαράθεση με το άγχος σας, αλλά με βάση το δικό σας πρόγραμμα, χωρίς να αφαιρείτε χρόνο από άλλες δραστηριότητες». Θέστε ένα όριο στον «χρόνο για ανησυχία», όπως 10 ή 20 λεπτά, και όταν ο χρόνος λήξει, αφήστε τη πίσω σας.
Το καλύτερο δίδαγμα που έχουμε να πάρουμε από τη στροφή της σκέψης είναι να αναγνωρίσουμε ότι τα περισσότερα πράγματα στη ζωή είναι πέρα από τον έλεγχό μας.
«Όταν μπορέσετε να αποδεχθείτε το γεγονός αυτό και να εστιάσετε σε ό,τι μπορείτε να ελέγξετε –όπως την αντίδρασή σας στα γεγονότα και την κατάστρωση ενός σχεδίου για να αντιμετωπίσετε οτιδήποτε σας φέρνει η ζωή–, μπορείτε τελικά να μάθετε να αποσυνδέεστε από τις καταστροφικές σκέψεις και να μην τις αφήνετε πλέον να ελέγχουν τη ζωή σας», λέει η Fabrett.
Πηγή: Harvard Health Publishing
