ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Το φάσμα του εθνικισμού

Του Κώστα Ιορδανίδη

Του Κώστα Ιορδανίδη

cior@otenet.gr

Το γεγονός ότι η μάχη των ευρωεκλογών δίδεται παρ’ ημίν με όρους εξοντώσεως των ηγετών των δύο κομμάτων εξουσίας –Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ– δεν προκαλεί βεβαίως έκπληξη. Διότι στη χώρα αυτή η πολιτική νοείται ως μια αντιπαράθεση σε ρωμαϊκή αρένα, με τους «μελλοθανάτους» να απευθύνουν χαιρετισμό –όχι στον Καίσαρα, αφού δεν έχουμε κάποιον διαθέσιμο– αλλά ενώπιον του «κυρίαρχου λαού».

Ομως μην ταρασσόμεθα άνευ λόγου. Οι «μελλοθάνατοι» θα επιζήσουν και ο καθένας θα διεκτραγωδεί την ήττα του αντιπάλου του. Θα βρουν τον τρόπο να το κάνουν ακόμη και εάν δεν συνηγορούν οι αριθμοί. Πέρα, ωστόσο, από τις κατά τόπους ιδιαιτερότητες στο πλαίσιο της Ενώσεως, ως στόχος κεντρικός των ευρωεκλογών της προσεχούς Κυριακής ετέθη από τα συστημικά κόμματα η νίκη κατά του «εθνικισμού», που φαίνεται να επανακάμπτει στην Ευρώπη.

Ο πλέον πληθωρικός εκφραστής της ευρωπαϊκής ιδέας υπήρξε ο πρόεδρος της Γαλλίας Σαρλ ντε Γκωλ, υπέρμαχος της Ευρώπης των εθνών από τον Ατλαντικό έως τα Ουράλια – αποκλείοντας ευσχήμως τους Αγγλοσάξονες. Το σύνθημα αυτό οικειοποιήθηκε η ηγέτις των Γάλλων εθνικιστών Μαρίν Λεπέν και εν μέρει ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

Η Αριστερά εξοικειώθηκε σταδιακώς με την «ευρωπαϊκή ιδέα», όταν εισήγαγε το ιδεολόγημα της «Ευρώπης των λαών». Σήμερα ο λόγος γίνεται περί της «Ευρώπης των πολιτών». Οι δύο πρώτες κατηγοριοποιήσεις του περιεχομένου της ευρωπαϊκής ιδέας εξέφραζαν σαφείς διακρίσεις μεταξύ εθνικής-αστικής και μαρξιστικής αντιλήψεως της κοινωνίας. Τελούσαν σε σχέση αρμονική με την πραγματικότητα.

Δεν συμβαίνει το ίδιο με την κρατούσα συστημική ιδέα περί της «Ευρώπης των πολιτών», που είναι ακατανόητη εν πολλοίς, διότι αποτελεί παράγωγο της νέας πεποιθήσεως πως η γραφειοκρατική διαδικασία στη βάση απειραρίθμων κανονιστικών διατάξεων των Βρυξελλών μπορεί να υποκαταστήσει την πολιτική. Το αδιέξοδο μιας τέτοιας αντιλήψεως κατέστη εμφανές με τις διαπραγματεύσεις για την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε. Ενα μείζον πολιτικό θέμα, για το οποίο, αντί η αντιμετώπιση να γίνει με όρους πολιτικούς και στη συνέχεια η γραφειοκρατία να προσαρμόσει την πολιτική απόφαση στο κανονιστικό πλαίσιο της Ενώσεως, ακολουθήθηκε η ακριβώς αντίθετη διαδικασία. Το αποτέλεσμα είναι πως ο εθνικισμός αποδεικνύεται ανθεκτικότερος και από τον κομμουνισμό και από τη δημοκρατία, όπως αυτή γίνεται πλέον αντιληπτή.

Η συστημική αντίληψη χαρακτηρίζει τον εθνικισμό ως ένα ισχυρότατο αλκοολούχο των αποτυχημένων πολιτικών. Προσθέτουν επιπλέον ότι οι στρεβλές ιδέες είναι θανατηφόρες εν δυνάμει. Κάποιοι πιο ευρηματικοί αναλυτές τονίζουν ότι αποκρουστικοί δικτάτορες, όπως ο Πολ Ποτ της Καμπότζης και ο Εβρέν Χότζα της Αλβανίας, μυήθηκαν στον μαρξισμό όταν σπουδάζαν στο Παρίσι. Ενδιαφέρουσες νοητικές ασκήσεις, δίχως καμία πρακτική εφαρμογή.

Διότι εν κατακλείδι ο εθνικισμός είναι απλώς συνέπεια της στρεβλώσεως του ευρωπαϊκού συστήματος και όχι διότι βάρβαρα στίφη έπεσαν θύματα «λαϊκιστών». Οι ηγέτες είναι αυτοί που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των πολιτών και όχι το αντίθετο. Η μετάθεση των ευθυνών δεν λύνει κανένα πρόβλημα.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Κώστα Ιορδανίδη

Κώστας Ιορδανίδης: Τελευταία Ενημέρωση