Του Παναγιώτη Καπαρή
Οίστρος κατέλαβε πρώτα τους τοπικούς άρχοντες και ακολούθους τους αξιωματούχους του κράτους και χρεώνουν τα πάντα. Ακόμη λίγο θα χρεώνουν και τον αέρα που αναπνέουμε. Και όλα αυτά, την ώρα που ο υπουργός Οικονομικών και η κυβέρνηση παινεύονται για τα πλεονάσματα και τη μείωση του δημοσίου χρέους. Τελευταία «τρελή» χρέωση, για τη διαχείριση των όμβριων υδάτων. «Τρελές» είναι και οι πολλές χρεώσεις στον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίες είναι ακατανόητες για όλους τους καταναλωτές, ακόμη και για τους βουλευτές. Ανάλογες χρεώσεις παντού, όπου το κράτος εισπράττει τέλη από τους πολίτες. Φυσικά κανένας δεν λέει πόσο στοιχίζουν διοικητικά –σε υπαλλήλους και ηλεκτρονικά προγράμματα– όλες αυτές οι χρεώσεις και πόση εξοικονόμηση θα υπήρχε, αν συμμαζεύονταν όλες σε μια χρέωση. Ο έλεγχος να γινόταν από μια ομάδα, ειδικών «τίμιων και απονήρευτων» και σίγουρα θα προέκυπτε μεγάλη εξοικονόμηση για τους πολίτες. Εδώ για να αλλάξουν το «αμαρτωλό» λογισμικό για τις κάμερες φωτοεπισήμανσης στους δρόμους, ζητήθηκαν εκατομμύρια ευρώ. Άραγε πόσα πληρώνουν οι τοπικές αρχές και οι άλλες υπηρεσίες, όταν αλλάζουν λογισμικά, λογότυπα και επιστολόχαρτα; Φυσικά ξένος «ποπός» χίλιες ξυλιές, όπως λέει και η λαϊκή ρήση.
Μια άλλη «πονηριά» είναι η τοποθέτηση, σχεδόν παντού, μηχανών χρέωσης για στάθμευση. Είτε σε δρόμους, είτε σε άδεια οικόπεδα. Πρόσφατα, στο Πλατύ Αγλαντζιάς, απέναντι από την εκκλησία του Αποστόλου Ανδρέου, σε έναν τεράστιο χώρο στάθμευσης, ο οποίος στο παρελθόν προοριζόταν για Δημοτικό Μέγαρο, τοποθετήθηκαν μηχανές χρέωσης. Για χρόνια ο κόσμος στάθμευε και μετέβαινε σε καταστήματα και καφετέριες της περιοχής. Μετά την τοποθέτηση των μηχανών χρέωσης ο χώρος έμεινε άδειος. Ο κοσμάκης ψάχνει χώρους στάθμευσης σε δευτερεύοντες δρόμους. Γίνεται το σώσε για να περάσεις και μεταφέρθηκε η μόλυνση του περιβάλλοντος μέσα στα σπίτια. Μπορεί να γκρινιάζουν οι μικρο-επιχειρηματίες της περιοχής και δεν ξέρουμε αν βγήκαν τα έξοδα των μηχανών, αλλά ποιος ακούει ποιον; Άσε και τις εξωφρενικά υψηλές τιμές χρέωσης για στάθμευση. Όσα θέλεις για καφέ, θέλεις και για χώρο στάθμευσης. Άραγε τα μεγάλα πολυκαταστήματα, τα οποία προσφέρουν δωρεάν πάρκινγκ, σκέφτονται διαφορετικά;
Σε άλλες χώρες υπάρχουν αξιόπιστα μέσα μαζικής μεταφοράς, λειτουργεί παντού το σύστημα «park and ride» και το κυριότερο οι μετακινήσεις είναι ανάλογες με τις καιρικές συνθήκες του τόπου. Στις βόρειες χώρες το ποδήλατο είναι απόλαυση, μέσα στο ψιλόβροχο και χωρίς ανηφόρες και κατηφόρες. Σε άλλες χώρες, ιδανικό μέσο είναι τα ηλεκτροκίνητα πατίνια, σε δρόμους χωρίς αυτοκίνητα και σε άλλες χώρες είναι ιδανικές οι μικρές μοτοσικλέτες. Εμείς μείναμε εδώ και δεκαετίες σε «φαντασμαγορικά» εγκαίνια ποδηλατόδρομων, στους οποίους όμως δεν κυκλοφορούν ποδήλατα.
Στον οίστρο των χρεώσεων εισήλθαν το τελευταίο διάστημα και οι παραλιακοί δήμοι. Στον Πρωταρά, στον πλούσιο Δήμο Παραλιμνίου, τοποθετήθηκαν πρόσφατα μηχανές χρέωσης για ντους με πιστωτική κάρτα. Καλά, ο λουόμενος θα βγαίνει από τη θάλασσα, και με τους άμμους θα κρατεί το τηλέφωνο, για να κάνει ένα ντους; Εκτός και αν η πονηριά είναι για να χαλούν τα τηλέφωνα και να έχουν δουλειά οι επιχειρηματίες. Πόσο άραγε θα κερδίσει ο δήμος, με αυτές τις χρεώσεις; Ας καλέσει τους ξενοδόχους και τους εστιάτορες να πληρώνουν το νερό και ας αφήσουν τις κουτοπονηριές. Αν είναι για εξοικονόμηση νερού, εδώ γελάμε, αφού αν είναι αλήθεια, το 40% του νερού χάνεται μέσα από πεπαλαιωμένες σωλήνες. Δεν ξέρουμε πόσο στοίχισε το σύστημα και δεν ξέρουμε αν σκέφτηκαν ότι μπορεί να μειωθεί η «πελατεία». Στην Κύπρο, το σχοινί του χωριάτη μονό δεν φτάνει, αλλά διπλό φτάνει και περισσεύει.
Ξεχασμένη λέξη στη δημόσια υπηρεσία και τις τοπικές αρχές φαίνεται ότι είναι η λέξη εξοικονόμηση. Εδώ και δεκαετίες εισήλθε η ψηφιακή τεχνολογία και εδώ και λίγα χρόνια η τεχνητή νοημοσύνη –ίσως το επόμενο δράμα για τον τόπο μας– και όμως η γραφειοκρατία αυξήθηκε αντί να μειωθεί. Διευθυντάδες και παραδιευθυντάδες, πίσω από ακατανόητους κανονισμούς, ζητούν έγγραφα και άλλα έγγραφα, ταλαιπωρώντας τους πολίτες, σε ένα όργιο χαμένων εργατοωρών και απίστευτου κόστους. Καλό είναι στο Προεδρικό να αναθέσουν σε μια ομάδα «έξυπνων» υπαλλήλων να εξετάσει τα έγγραφα τα οποία ζητούν οι υπηρεσίες για να εκδώσουν είτε μια άδεια, είτε ένα πιστοποιητικό. Το σίγουρο είναι ότι θα εκπλαγούν. Η κοινή λογική δεν είναι καθόλου κοινή στο Δημόσιο. Ίσως είναι καιρός να ξεκινήσει ένας σοβαρός αγώνας από τις συντεχνίες για το τετραήμερο εργασίας, με το απλό επιχείρημα ότι όπου εφαρμόστηκε, αυξήθηκε και η παραγωγικότητα και μειώθηκε η ταλαιπωρία των πολιτών. Τα πάντα ρει και στη δημόσια υπηρεσία.
