Του Παύλου Ξανθούλη
Είναι «φίλη» του προέδρου Χριστοδουλίδη η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η πολιτική τους «φιλία», όχι μόνο δεν αμφισβητείται, αλλά τυγχάνει και διαφήμισης από τον περίγυρο του Προέδρου μας. Τον ίδιο περίγυρο που προ δύο ετών ισχυριζόταν, ότι η πρόεδρος της Κομισιόν και ο τότε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, «έριζαν», διεκδικώντας και οι δύο «να ενσωματώσουν (endorse)», τις ιδέες του προέδρου Χριστοδουλίδη, για αξιοποίηση της ευρωπαϊκής εργαλειοθήκης, προκειμένου να δημιουργηθούν συνθήκες για λύση του Κυπριακού. Έκτοτε πέρασαν δύο χρόνια, αλλά ευρωπαϊκή εργαλειοθήκη δεν είδαμε. Όπως δεν είδαμε επιστράτευση της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, ως εργαλείου στήριξης των προσπαθειών λύσης του Κυπριακού, κάτι που ζητούσε ο Πρόεδρός μας και βρισκόταν στην κορυφή της ευρωπαϊκής εργαλειοθήκης. Τα δεδομένα άλλωστε βοούν. Το Κυπριακό είναι εκεί που έχει αφεθεί, όπως έχει αφεθεί. Με ευθύνη της Τουρκίας λέω εγώ. Αλλά, και της Ε.Ε. και κυρίως της «φίλης» του Προέδρου μας, που δεν έχουν κουνήσει δακτυλάκι, επί της ουσίας, ώστε να εξασφαλιστεί μετακίνηση της Άγκυρας από τις γνωστές της θέσεις, για «κυριαρχική ισότητα» του ψευδοκράτους. Θέση που πλέον θεωρείται προαπαιτούμενο, όχι μόνο για τη λύση, αλλά ακόμη και για την επανέναρξη συνομιλιών. Κάποιοι ίσως πουν να μην είμαστε αγνώμονες. Διότι, είναι αλήθεια, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έκανε μια κίνηση, προχωρώντας στον διορισμό του Γιοχάνες Χαν ως ειδικού απεσταλμένου της Ε.Ε. για το Κυπριακό.
Έναν διορισμό «μεσαίου βεληνεκούς» που δεν προδικάζει τίποτε, καθώς όπως υπενθύμισε η «Κ», ο κ. Χαν ήταν μεν ο πρώτος επίτροπος που είχε υποστηρίξει ότι η προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. καθίστατο ολοένα και λιγότερο ρεαλιστική, υπό την ηγεσία του Ταγίπ Ερντογάν. Αλλά, ο Γιοχάνες Χαν ήταν επίσης ο επίτροπος που αποενοχοποίησε την Τουρκία στο Κυπριακό, δίνοντας θετικό στίγμα για τον ρόλο της Άγκυρας, με βάση τα όσα διαδραματίστηκαν στο Κραν Μοντανά, το 2017.
Στην ετήσια έκθεση που εξέδωσαν οι υπηρεσίες διεύρυνσης τον Απρίλιο 2018, υπό την καθοδήγηση του κ. Χαν, η Κομισιόν διατύπωσε με κάθε επισημότητα την άποψη ότι «η Τουρκία εξέφρασε στήριξη στις συνομιλίες για λύση του Κυπριακού», δημιουργώντας την εντύπωση ότι «άλλος» φταίει για την κατάρρευση της διαδικασίας. Θέση που είχε προκαλέσει διαβήματα της Λευκωσίας προς τις Βρυξέλλες για ευνόητους λόγους.
Αυτό, όμως, που αποκτά ιδιαίτερη σημασία, είναι το χρονικό σημείο που επιλέγηκε για τη δημοσιοποίηση του διορισμού Χαν από την Κομισιόν, στα μέσα Μαΐου. Το οποίο συνέπεσε, «όλως τυχαίως», με τη δρομολόγηση της λήψης αποφάσεων για το SAFE, τον Κανονισμό των κοινών εξοπλιστικών προγραμμάτων της Ε.Ε., για τη νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική άμυνας και ασφάλειας. Στην οποία νέα δομή άμυνας της Ε.Ε., η Τουρκία κατάφερε να εισέλθει από την «κεντρική είσοδο», στη βάση των προτάσεων της Κομισιόν και της προέδρου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που επέλεξαν μια αμφιλεγόμενη νομική βάση, λήψης αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία.
Κάτι που δεν επέτρεψε στον «φίλο» της κας φον ντερ Λάιεν, πρόεδρο Χριστοδουλίδη, να επικαλεστεί καν το δικαίωμα βέτο. Πόσο μάλλον να το ασκήσει. Αντίθετα, η επιλογή της εν λόγω νομικής βάσης από την ηγεσία της Κομισιόν, αφαίρεσε το δικαίωμα άσκησης βέτο από τα κράτη-μέλη και κυρίως από αυτά των οποίων τα εθνικά συμφέροντα διακυβεύονται, μέσα από την εμπλοκή της Τουρκίας στη νέα ευρωπαϊκή δομή άμυνας. Με πρώτη την ημικατεχόμενη Κύπρο.
Κι έτσι, λοιπόν, η Τουρκία είναι πλέον μέρος της νέας αρχιτεκτονικής άμυνας και ασφάλειας της Ε.Ε. και η Λευκωσία (με τη συμβολή της Αθήνας), επιχειρεί να περιορίσει την εμφανή πολιτική ζημιά που έγινε, με κάποιες ασφαλιστικές δικλίδες. Όχι για να την αφήσει «εκτός», διότι είναι πλέον «εντός». Αλλά, απλώς για να «μετριάσει» το εύρος της συμμετοχής της Τουρκίας στη νέα δομή άμυνας της Ε.Ε.
Όμως, η κυβέρνησή μας χαίρεται γιατί εξασφαλίσαμε, σχεδόν ταυτόχρονα με όλα αυτά που χάσαμε, τον διορισμό του Γιοχάνες Χαν ως ειδικού απεσταλμένου της Ε.Ε. στο Κυπριακό. Χωρίς καμιά διασφάλιση για αλλαγή πλεύσης της Τουρκίας, η οποία πλέον μπορεί αποενοχοποιημένα να συμμετέχει στην αρχιτεκτονική ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας. Διά χειρός της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την οποία ευχαριστούμε που είναι «φίλη» του Προέδρου μας. Διότι δεν ξέρουμε τι άλλο θα έκανε, εάν δεν ήταν «φίλη» του.
