Την περασμένη εβδομάδα έλαβε χώρα η ετήσια συνάντηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Διεθνούς Τράπεζας, με τις συζητήσεις να επικεντρώνονται στις μακροχρόνιες διαστάσεις.
Η έκθεση του ΔΝΤ υπογραμμίζει ότι, σε γενικό επίπεδο, οι εξελίξεις είναι σαφώς καλύτερες από τις αναμενόμενες. Συγκεκριμένα, παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις και την έξαρση του εμπορικού προστατευτισμού, η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη του 3% κρίνεται ικανοποιητική, η άνοδος του πληθωρισμού θεωρείται ήπια, ενώ οι αγορές μετοχών και ομολόγων παρουσιάζουν θετικές τάσεις. Το ΔΝΤ παραθέτει, ωστόσο, δύο σοβαρές μακροπρόθεσμες προκλήσεις, που πιθανότατα θα αντιμετωπίσει η παγκόσμια οικονομία:
Πρώτο, τις υψηλές αποτιμήσεις μετοχών τεχνολογικών εταιρειών, σε συνδυασμό με χαμηλά spreads ομολόγων σε περιβάλλον αυξημένης οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας. Σημειώνεται, σχετικά, ότι η έκρηξη επενδύσεων στην τεχνητή νοημοσύνη ενδέχεται να οδηγηθεί σε σημαντική διόρθωση, εάν οι προσδοκίες για παραγωγικότητα και αποδόσεις δεν επαληθευτούν.
Δεύτερο, οι αυξανόμενες τάσεις του δημόσιου χρέους σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία, ΗΒ και Κίνα, καθώς και ο ενισχυμένος ρόλος μη τραπεζικών επενδυτών (π.χ. hedge funds) στις αγορές ομολόγων, καθιστούν τις αγορές πιο ευάλωτες σε κρίσεις. Επιπλέον, ο φαύλος κύκλος μεταξύ τραπεζών και χρέους, σε περίπτωση διευρυνόμενων spreads στην Ευρωζώνη, εντείνει τους κινδύνους.
Περαιτέρω ανησυχητικούς παράγοντες, αποτελούν, με βάση την έκθεση του ΔΝΤ: (α) η διευρυνόμενη διασύνδεση του τραπεζικού τομέα με τον μη τραπεζικό χρηματοοικονομικό τομέα, ο οποίος χαρακτηρίζεται από χαμηλά επίπεδα εποπτείας, (β) η αυξημένη χρήση των λεγόμενων «stable coins», που δύναται να επηρεάσουν την ευρωστία του τραπεζικού τομέα και την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής, και (γ) η τάση αποδυνάμωσης του δολαρίου, η οποία επηρεάζει τον σταθεροποιητικό του ρόλο στις παγκόσμιες αγορές.
Οι βασικές εισηγήσεις για μέτρα πολιτικής περιλαμβάνουν, την αποφυγή έξαρσης εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, την καταβολή προσπάθειας για σύναψη διμερών συμφωνιών με τις ΗΠΑ για μείωση των εισαγωγικών δασμών και τη σύναψη, παράλληλα, περιφερειακών συμφωνιών προώθησης του ελεύθερου εμπορίου. Για την Ε.Ε., αυτό θα σήμαινε αναβάθμιση εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες.
Σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, οι συστάσεις αφορούν την εξάντληση των δημοσιονομικών περιθωρίων σε χώρες με εμπορικά πλεονάσματα και υψηλά επίπεδα αποταμίευσης, όπως η Γερμανία και η Κίνα, και την, παράλληλη, λήψη διορθωτικών μέτρων σε χώρες με ανησυχητικά αυξανόμενο δημόσιο χρέος, όπως οι ΗΠΑ, Γαλλία και ΗΒ.
Στην παρούσα περίοδο, διερυμένης αβεβαιότητας και πληθωριστικών κινδύνων, η διατήρηση της ανεξαρτησίας των Κεντρικών Τραπεζών από πολιτικές παρεμβάσεις κρίνεται καίριας σημασίας για σκοπούς εμπέδωσης εμπιστοσύνης στη δυνατότητά τους να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό. Επιπρόσθετα, κρίνεται αναγκαία η ενίσχυση της εποπτείας των μη τραπεζικών χρηματοοικονομικών οντοτήτων, καθώς και των δραστηριοτήτων σε «stable coins».
Συμπερασματικά, η συστηματική ανάλυση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας αποτελεί ένα χρήσιμο και συμπληρωματικό εργαλείο μακροοικονομικής ανάλυσης, για σκοπούς αξιολόγησης μακροχρόνιων κινδύνων. Στην Κύπρο, η αξιοσημείωτη σχετική ανάλυση της Κεντρικής Τράπεζας χρήζει της δέουσας προσοχής.
Ο Ανδρέας Χαραλάμπους και ο Ομηρος Πισσαρίδης είναι οικονομολόγοι και οι απόψεις που εκφράζουν είναι προσωπικές.
