Kathimerini.gr
Ακόμη και οι πιο στενοί, παραδοσιακά, σύμμαχοι του Ισραήλ σπεύδουν να αποστασιοποιηθούν από την τοξική κυβέρνηση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, καθώς οι πολύνεκροι βομβαρδισμοί σχολείων, νοσοκομείων και κατοικιών εξαντλούν τα όρια ανοχής της διεθνούς κοινής γνώμης και την υπομονή των δυτικών κυβερνήσεων.
Η πιο χαρακτηριστική ένδειξη ήρθε από τη Γερμανία, τη χώρα όπου η κριτική στο κράτος του Ισραήλ ήταν μέχρι χθες ταμπού για το σύνολο σχεδόν των πολιτικών ηγεσιών λόγω του ιστορικού άγους του Ολοκαυτώματος. Μιλώντας στο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο WDR ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς είπε: «Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω τι κάνει ο ισραηλινός στρατός στη Λωρίδα της Γάζας και δεν διακρίνω ποιος είναι ο στόχος του, καθώς πλήττει τον άμαχο πληθυσμό με αυτόν τον τρόπο». Ο Γερμανός ηγέτης τόνισε ότι οι επιθέσεις κατά αμάχων «δεν μπορούν πλέον να δικαιολογούνται ως μάχη κατά της τρομοκρατίας της Χαμάς». Αναγνώρισε ότι η χώρα του ήταν μέχρι τώρα απρόθυμη να ασκεί δημόσια κριτική στο Ισραήλ λόγω της ιστορικής ευθύνης της, αλλά έσπευσε να προσθέσει: «Οταν υπερβαίνουν τα όρια και παραβιάζουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, τότε και η Γερμανία οφείλει να αντιδράσει».
Σύνοδος
Την Κυριακή, αξιωματούχοι 20 χωρών, κυρίως από την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, βρέθηκαν στη Μαδρίτη με πρωτοβουλία της ισπανικής κυβέρνησης, που επιδιώκει να δημιουργήσει ισχυρό διεθνή συνασπισμό για την επιβολή κυρώσεων στο Ισραήλ και τη στήριξη της δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους. Στη συνάντηση εκπροσωπήθηκαν, μεταξύ άλλων, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Βρετανία, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, η Βραζιλία, η Ε.Ε. και ο Αραβικός Σύνδεσμος.
Ο αμφιτρύων της συνάντησης και υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας Χοσέ Μανουέλ Αλμπάρες έθεσε στο τραπέζι την άμεση αναστολή της συμφωνίας σύνδεσης Ε.Ε. – Ισραήλ, την επιβολή εμπάργκο όπλων στην κυβέρνηση Νετανιάχου και την επιβολή κυρώσεων εναντίον αξιωματούχων του. Η συνάντηση της Μαδρίτης προσέφερε στήριξη στην πρωτοβουλία της Γαλλίας και της Σαουδικής Αραβίας να οργανώσουν τον Ιούνιο διεθνή διάσκεψη στη Νέα Υόρκη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για την επιτάχυνση της δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους.
Την Κυριακή, όταν ρωτήθηκε για την κατάσταση στη Γάζα καθώς ετοιμαζόταν να επιβιβαστεί στο προεδρικό αεροσκάφος, ο Ντόναλντ Τραμπ είπε: «Συζητάμε με τους Ισραηλινούς και θέλουμε να δούμε αν μπορούμε να το σταματήσουμε όλο αυτό το συντομότερο δυνατόν». Οι New York Times ανέφεραν ότι «ακόμη και η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται να έχει εξαντλήσει τα αποθέματα υπομονής» και να επιθυμεί άμεση εκεχειρία.
Παλαιστίνιος αξιωματούχος που μίλησε στο πρακτορείο Reuters διατηρώντας την ανωνυμία του ανέφερε ότι η Χαμάς δέχθηκε πρόταση του Αμερικανού ειδικού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ για εκεχειρία 70 ημερών, απελευθέρωση δέκα εν ζωή ομήρων και πολλών Παλαιστινίων κρατουμένων, όπως και μερική αποχώρηση του ισραηλινού στρατού. Το Ισραήλ απέρριψε την πρόταση, ενώ ο ίδιος ο Γουίτκοφ διευκρίνισε ότι το δικό του σχέδιο διέφερε από αυτό που εμφανίστηκε να αποδέχεται η Χαμάς. Παρ’ όλα αυτά υπήρχαν χθες βράδυ στοιχεία διπλωματικής κινητικότητας. Σε μήνυμά του ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου ανέφερε ότι «ελπίζει πάρα πολύ» πως θα υπάρξουν εξελίξεις αναφορικά με την τύχη των ομήρων «σήμερα ή αύριο».
Στο μεταξύ, το Ισραήλ συνέχισε τους βομβαρδισμούς σκοτώνοντας τουλάχιστον 52 Παλαιστινίους στη διάρκεια της χθεσινής ημέρας. Από αυτούς οι 36 σκοτώθηκαν σε πλήγμα εναντίον σχολείου στην πόλη της Γάζας, ενώ άλλοι 16 σκοτώθηκαν όταν βομβαρδίστηκε κατοικία στον προσφυγικό καταυλισμό Τζαμπάλια, στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας. Με συνθήματα όπως «Θάνατος στους Αραβες» και «Να καεί το χωριό σας», Ισραηλινοί έποικοι έκαναν πορεία στο παλαιστινιακό τμήμα της παλαιάς πόλης στην Ιερουσαλήμ, ενώ κάποιοι από αυτούς επιτέθηκαν στα γραφεία της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA). Τα πνεύματα είχε οξύνω νωρίτερα ο ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ όταν επισκέφθηκε προκλητικά το τζαμί Αλ Ακσα με αφορμή την ημέρα κατά την οποία οι Ισραηλινοί γιορτάζουν την κατάληψη της Ανατολικής Ιερουσαλήμ από τον στρατό τους, στον πόλεμο του 1967.
Παγκόσμια κατακραυγή για τη φρίκη
Κρίσιμη ήταν μέχρι αργά χθες το βράδυ η κατάσταση του Παλαιστίνιου γιατρού Χάμντι αλ Νατζάρ, ο οποίος έχασε εννέα από τα δέκα παιδιά του όταν ο ισραηλινός στρατός βομβάρδισε το σπίτι του στη Χαν Γιουνίς της νότιας Γάζας, το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής. Θύμα του ίδιου βομβαρδισμού, ο Αλ Νατζάρ νοσηλευόταν στη μονάδα εντατικής θεραπείας με σοβαρά τραύματα στον εγκέφαλο, στους πνεύμονες, στα νεφρά και στο δεξί του χέρι. Η σύζυγός του, Αλάα αλ Νατζάρ, παιδίατρος, εργαζόταν στο νοσοκομείο Νάσερ, σε μικρή απόσταση από το σπίτι της, όταν αυτό δέχθηκε το μοιραίο πλήγμα. Τα εννέα παιδιά που έχασε ήταν ηλικίας από λίγων μηνών μέχρι δώδεκα χρόνων. Ο 11χρονος Ανταμ που επιβίωσε με σοβαρά τραύματα νοσηλεύεται και αυτός στο νοσοκομείο Νάσερ και η κατάστασή του χαρακτηριζόταν «αρκετά καλή». Στους 19 μήνες του πολέμου, η Αλάα αλ Νατζάρ έχει περιθάλψει πολλά παιδιά που τραυματίστηκαν από ισραηλινούς βομβαρδισμούς. Στα δικά της παιδιά ούτε αυτή ούτε οι συνάδελφοί της μπόρεσαν να κάνουν κάτι. Τα μικρά άψυχα σώματα ήρθαν στο νοσοκομείο καρβουνιασμένα και κάποια από αυτά ακρωτηριασμένα.
Παραιτήθηκε ο επικεφαλής οργάνωσης βοήθειας
Παραιτήθηκε χθες ο επικεφαλής αμφιλεγόμενης οργάνωσης που ανέλαβε το νέο πρόγραμμα παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, λίγες ώρες αφότου επρόκειτο να τεθεί σε εφαρμογή η διανομή της, λέγοντας ότι είναι αδύνατο να φέρει εις πέρας την αποστολή του χωρίς έξωθεν πιέσεις. Ο Τζέικ Γουντ, εκτελεστικός διευθυντής του Ανθρωπιστικού Ιδρύματος για τη Γάζα (GHF), αποχώρησε μετά τα καταιγιστικά δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου όπου διατυπώνονταν αμφιβολίες για την ανεξαρτησία της οργάνωσης και τις σχέσεις της με το Ισραήλ. «Είναι σαφές πως είναι αδύνατο να εφαρμόσω ένα σχέδιο τηρώντας ταυτόχρονα τις αρχές του ανθρωπισμού, της ουδετερότητας και της ανεξαρτησίας, τις οποίες δεν σκοπεύω να εγκαταλείψω», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Γουντ.
Το ίδρυμα φέρεται να προσέλαβε ιδιώτες υπερεργολάβους, συμπεριλαμβανομένης εταιρείας πρώην αξιωματούχου της CIA, προκειμένου να διασφαλιστεί η διανομή βοήθειας σε τέσσερα σημεία στη νότια Γάζα υπό ισραηλινό στρατιωτικό έλεγχο. Ενα από αυτά τα σημεία διανομής της βοήθειας επρόκειτο να λειτουργήσει χθες. Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις προειδοποιούν για τον κίνδυνο λιμού από τις αρχές Μαρτίου, όταν το Ισραήλ επέβαλε πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας, στερώντας τρόφιμα και καύσιμα από τον πληθυσμό.
Οι υποστηρικτές του σχεδίου διατείνονται ότι θα επιτρέψει την πρόσβαση Παλαιστίνιων πολιτών σε τρόφιμα και φάρμακα, ενώ θα εμποδίσει τη Χαμάς να κλέψει, αποθηκεύσει και μεταπωλήσει σε υψηλότερες τιμές τη βοήθεια. Οι επικριτές του στον αντίποδα, ανάμεσά τους και ο ΟΗΕ, θεωρούν το πρότζεκτ επικίνδυνο, αφού υποχρεώνει τους αμάχους να περπατούν χιλιόμετρα κατά μήκος των ισραηλινών στρατιωτικών γραμμών για να βρουν φαγητό, επιταχύνοντας ταυτόχρονα τον στόχο του Τελ Αβίβ για εκτοπισμό του πληθυσμού στη νότια Γάζα. Το ίδρυμα επιμένει, πάντως, ότι θα προχωρήσει ερήμην του Γουντ και πως θα σιτίσει πάνω ένα εκατομμύριο Παλαιστινίους, τον μισό πληθυσμό της Λωρίδας της Γάζας, έως το τέλος της εβδομάδας. Η οργάνωση από την πλευρά της καταγγέλλει τους επικριτές της ότι «ευνοούνται από το στάτους κβο και προτιμούν να ξεσκίσουν το ίδρυμα, παρά να επιτρέψουν στη βοήθεια να φτάσει στη Λωρίδα της Γάζας. Φοβούνται ότι μπορεί να πετύχουν πραγματικά νέες, δημιουργικές λύσεις σε άλυτα προβλήματα… Δεν πτοούμαστε. Τα φορτηγά μας είναι γεμάτα, έτοιμα να ξεκινήσουν».
Μέχρι τη χθεσινή παραίτησή του ο Γουντ επέμενε ότι θα λειτουργήσει ανεξάρτητα από το Ισραήλ και τα συμφέροντά του και πως δεν θα συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα που προωθεί τον εκτοπισμό πολιτών. Μέσα στο Σαββατοκύριακο, όμως, δημοσιεύθηκαν ρεπορτάζ που αφήνουν να εννοηθεί ότι το σχέδιο εκπονήθηκε στην αρχή του πολέμου από μία ομάδα Ισραηλινών αξιωματούχων και ανώτατων στρατιωτικών σε συνεργασία με Ισραηλινούς επιχειρηματίες. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024 επεξεργάστηκαν το σχέδιο με ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας στις ΗΠΑ υπό τον Φίλιο Φ. Ράιλι, πρώην ανώτατο αξιωματούχο των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Ο Γουντ, πρώην πεζοναύτης, προσελήφθη στις αρχές του 2025 ως επικεφαλής του πρότζεκτ. Ως συνιδρυτής της οργάνωσης βοήθειας «Ομάδα Ρουβίκωνας» επέβλεπε ανθρωπιστικές επιχειρήσεις σε πολλές περιοχές κρίσεων την τελευταία δεκαετία, συμπεριλαμβανομένων της Αϊτής, της Μιανμάρ και του Σουδάν.
Ανθρωπιστικές οργανώσεις θεωρούν ότι ο λιμός είναι εσκεμμένος και κατηγορούν ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί την πείνα ως όπλο στον πόλεμο. Πιστεύουν, εξάλλου, ότι η παραίτηση του Γουντ είναι ενδεικτική της έλλειψης πείρας της οργάνωσης στον τομέα («δεν είναι παρά μια startup») και της μηδενικής υποστήριξης από τα θεσμικά σώματα βοήθειας, όπως ο ΟΗΕ.
