ΠΗΓΗ: Reuters
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σχέδιο για την άντληση 90 δισ. ευρώ υπέρ της Ουκρανίας μέσω πρωτοφανούς αξιοποίησης παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων ή διεθνούς δανεισμού, ώστε να καλυφθούν οι στρατιωτικές ανάγκες και βασικές υπηρεσίες ενόψει του πολέμου.
Η πρόταση, που έχει χαρακτηριστεί από την Επιτροπή «δάνειο αποζημιώσεων», αφορά περιουσιακά στοιχεία που έχουν παγώσει στην Ε.Ε. από την εισβολή της Ρωσίας.
Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως «προτείνουμε να καλύψουμε τα δύο τρίτα των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο έτη. Αυτό είναι 90 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα θα καλυφθούν από διεθνείς εταίρους».
Τόνισε ότι «η πίεση είναι η μόνη γλώσσα στην οποία ανταποκρίνεται το Κρεμλίνο, άρα μπορούμε να την αυξήσουμε», επισημαίνοντας ότι η πρόταση δίνει στην Ε.Ε. «τα μέσα για να αυξήσει το κόστος του πολέμου για την επιθετικότητα του Πούτιν».
Η Κομισιόν υποστηρίζει ότι το σχέδιο δεν ισοδυναμεί με κατάσχεση, καθώς τα κεφάλαια θα παρέχονται ως δάνειο, το οποίο η Ουκρανία θα αποπληρώσει μόνο εάν η Ρωσία καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις.
Η Μόσχα έχει προειδοποιήσει ότι η χρήση των περιουσιακών της στοιχείων θα αποτελούσε «κλοπή», ενώ το Βέλγιο –που φιλοξενεί τη Euroclear, τον κύριο φορέα φύλαξης των ρωσικών κεφαλαίων– έχει εκφράσει σοβαρές αντιρρήσεις και ζητά εγγυήσεις από τις χώρες της Ε.Ε. σε περίπτωση νομικών προσφυγών.
Η Φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι η πρόταση λαμβάνει υπόψη σχεδόν όλες τις βελγικές ανησυχίες και θα καλύπτει πλέον και άλλους χρηματοοικονομικούς φορείς στην Ε.Ε. που κατέχουν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, μεταξύ των οποίων Γαλλία, Γερμανία, Σουηδία και Κύπρος.
Ταυτόχρονα, ενημέρωσε τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ για το σχέδιο «δανείου αποζημιώσεων», με τις ΗΠΑ να το έχουν «υποδεχθεί θετικά».
Ο επίτροπος Οικονομίας Βάλντις Ντομπρόβσκις σημείωσε ότι η Ε.Ε. επιδιώκει να πείσει άλλους διεθνείς εταίρους να παρέχουν στήριξη στο πρώτο τρίμηνο του 2026, καθώς τα ευρωπαϊκά χρήματα πιθανότατα δεν θα είναι διαθέσιμα πριν από το δεύτερο τρίμηνο.
Η Κομισιόν διευκρίνισε ότι το σχέδιο θα μπορούσε να προχωρήσει εάν 15 από τα 27 κράτη-μέλη –που αντιστοιχούν σε τουλάχιστον 65% του πληθυσμού της Ε.Ε.– ψηφίσουν υπέρ, ενώ το ίδιο καθεστώς θα ίσχυε για τη διατήρηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, με βάση ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για οικονομική βοήθεια σε περιόδους «σοβαρών δυσκολιών».
Εναλλακτικά, η Ε.Ε. θα μπορούσε να προσφύγει σε δανεισμό από τις διεθνείς αγορές χρησιμοποιώντας τον κοινοτικό προϋπολογισμό, επιλογή που θα απαιτούσε κανονικά ομοφωνία. Το εμπόδιο αυτό καθίσταται δύσκολο λόγω της φιλορωσικής στάσης της Ουγγαρίας, η οποία έχει αντιταχθεί σε προηγούμενη χρηματοδότηση προς την Ουκρανία.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε ότι η λύση των δανείων αποζημιώσεων αποτελεί «υπέρβαση» από νομική και χρηματοοικονομική άποψη, αν και «ελπίζεται» ότι θα συνάδει με το διεθνές δίκαιο και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Ο Βέλγος υπουργός Εξωτερικών Μαξίμ Πρεβό εξέφρασε την απογοήτευσή του ότι οι ανησυχίες των Βρυξελλών «υποβαθμίζονται» και ότι τα κείμενα της Κομισιόν «δεν αντιμετωπίζουν ικανοποιητικά» τα ζητήματα.
Το θέμα αναμένεται να κορυφωθεί στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στις 18 Δεκεμβρίου, όπου η Επιτροπή επιδιώκει δέσμευση των κρατών-μελών.
