Της Αλεξάνδρας Βουδούρη
Το Ορχους, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Δανίας και το μεγαλύτερο λιμάνι της, είναι η «πιο χαρούμενη πόλη του κόσμου». Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζονται οι περίπου 300.000 κάτοικοί της, που υποδέχθηκαν την Πέμπτη τη θεσμική εκπροσώπηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την επίσημη έναρξη της όγδοης, στην ιστορία της Δανίας, προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. Οι λόγοι που επιλέχθηκε το Ορχους –αντί της Κοπεγχάγης– ήταν καθαρά πολιτικοί, μας εξηγεί Δανός δημοσιογράφος, καθώς το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα διεκδικεί την πόλη στις τοπικές εκλογές τον Νοέμβριο, λόγω της προηγούμενης επικράτησης της Αριστεράς. «Ο,τι κάνει η Μέτε (Φρέντρικσεν) είναι πολιτικά στοχευμένο», αναφέρει ο δημοσιογράφος, υπό καθεστώς ανωνυμίας, για τη Δανή πρωθυπουργό, όπως και η σκληρή πολιτική στη διαχείριση του μεταναστευτικού, που την έχει καταστήσει αδιαφιλονίκητη ηγέτιδα, ώστε να κερδίσει την Ακροδεξιά, που έφθασε το 2015 στο 21%. «Εχει μάλιστα αναφέρει σε κλειστή συνάντηση ότι το 20% που λαμβάνει η γερμανική ακροδεξιά AfD είναι απογοητευμένοι ψηφοφόροι κεντρώων κομμάτων».
Η ατζέντα της
Η 48χρονη πρωθυπουργός, που ανέλαβε τα ηνία του Συμβουλίου της Ε.Ε. για το τρέχον εξάμηνο, θα προωθήσει τα ίδια θέματα με τα οποία παραμένει δημοφιλής στο εσωτερικό της Δανίας, δηλαδή σκληρότερους κανόνες για τους αιτούντες άσυλο και τολμηρή προσέγγιση για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, λόγω της ρωσικής «απειλής».
Για την ίδια είναι αλληλένδετα, όπως εξήγησε στην παρέμβασή της, έχοντας δίπλα της την πρόεδρο της Κομισιόν, η παράτυπη μετανάστευση και η αποτροπή της ρωσικής απειλής, μέσω ενίσχυσης των αμυντικών δαπανών. Είναι πλευρές του ίδιου «νομίσματος» και «ακουμπούν» στην ανησυχία των Ευρωπαίων ψηφοφόρων: την ασφάλειά τους και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.
«Το σημερινό σύστημα ασύλου είναι δυσλειτουργικό. Προς το παρόν οι διακινητές αποφασίζουν το ποιοι εισέρχονται στην Ευρώπη και ποιοι όχι. Και στο μεταξύ βλέπουμε τις συνέπειες της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης στις κοινωνίες μας. Πρέπει να αποκτήσουμε τον έλεγχο των συνόρων μας», σημείωσε η Φρέντρικσεν. «Και θα είμαι πολύ ειλικρινής: Οι άνθρωποι που έρχονται στην Ευρώπη και διαπράττουν σοβαρά εγκλήματα, που δεν σέβονται τις αξίες μας ή τον τρόπο ζωής μας, δεν έχουν θέση εδώ. Πρέπει να απελαύνονται».
Η προεδρία της Δανίας θα επικεντρωθεί στην προώθηση των λεγόμενων «καινοτόμων λύσεων» με τις οποίες ευθυγραμμίζονται τουλάχιστον 16 κράτη-μέλη και η Ελλάδα, όπως φανερώνει η καθιερωμένη πια συνάντηση των πρωθυπουργών τους στο περιθώριο κάθε Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, ύστερα από πρωτοβουλία Κοπεγχάγης, Ρώμης και Χάγης για την προώθηση των λεγόμενων «κόμβων επιστροφών».
Παρά τις επίμονες ερωτήσεις ότι το μοντέλο Ιταλίας – Αλβανίας δεν λειτουργεί, ο Δανός υπουργός Μετανάστευσης και Ενσωμάτωσης Καάρε Μπεκ ισχυρίζεται ότι «αυτή τη φορά θα δράσουμε από κοινού, ευρωπαϊκά», ώστε να επιταχύνονται οι επιστροφές όσων δεν μπορούν να παραμείνουν νόμιμα στην Ευρώπη. Ο ίδιος μάλιστα προέβαλε και τη συμφωνία του 2016 μεταξύ Ε.Ε. – Τουρκίας ως «πετυχημένο μοντέλο». Στην ερώτηση της «Κ» ότι σχετικές συμφωνίες –ειδικά με την Αίγυπτο– δεν λειτουργούν, όπως δείχνει η πραγματικότητα με τις αυξημένες ροές από τη Λιβύη που φθάνουν στην Ελλάδα, ο υπουργός ανέφερε ότι ειδικά στην περίπτωση των βορειοαφρικανικών χωρών, η Ε.Ε. πρέπει να «επενδύσει» και στη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους, ώστε να μην επιθυμούν να φτάσουν στην Ευρώπη. Την ίδια ώρα η Δανία προωθεί πρόγραμμα παροχής έως και 80.000 ευρώ σε οικογένειες της Συρίας, ώστε να επιστρέψουν. «Η Δαμασκός είναι πλέον ασφαλής», αναφέρει κυνικά ο υπουργός, σημειώνοντας ότι ήδη περίπου 1.000 οικογένειες έχουν συμφωνήσει να επαναπατριστούν.
Ετερο ζήτημα «ορόσημο» για τη δανική προεδρία, η ευρωπαϊκή άμυνα. Διόλου τυχαία, στο Ορχους βρέθηκε αιφνιδιαστικά την Πέμπτη ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να υπενθυμίσει ότι «ο επανεξοπλισμός της Ευρώπης έως το 2030 αφορά τη στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας – ειδικά μέσω του χρηματοδοτικού «εργαλείου» δανειοδότησης SAFE, που θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη να στηρίξουν στρατιωτικά το Κίεβο, την ώρα που οι ΗΠΑ ανακοινώνουν «πάγωμα». Γι’ αυτό, άλλωστε, η Δανία θα ξεπεράσει το 3% του ΑΕΠ, τον νατοϊκό πλέον στόχο, σε στρατιωτικές επενδύσεις.
Η στροφή
Τι άλλαξε στη φιλειρηνική χώρα, που επέπλητταν πριν από δύο χρόνια οι ΗΠΑ, με δαπάνες που άγγιζαν μόλις το 1,3%; «Ξεκάθαρα ο πόλεμος στην Ουκρανία», εξηγεί ο υπουργός Αμυνας Τρόελς Λουντ Πουλσέν. Οι μυστικές υπηρεσίες της, άλλωστε, έχουν προειδοποιήσει για κίνδυνο επίθεσης της Ρωσίας σε κράτος-μέλος της Ε.Ε. έως το 2030. Το «μπλοκ» πρέπει πλέον να γίνει αμυντικά αυτόνομο, λόγω της στάσης των ΗΠΑ με προώθηση των σχεδίων για αμυντική ετοιμότητα, εξηγούν διπλωματικές πηγές, ενώ προσθέτουν ότι η Κοπεγχάγη δεν πρόκειται να καταθέσει αίτηση συμμετοχής στο SAFE, καθώς η οικονομία της είναι ισχυρή. Η Δανία μπορεί να μην αποτελεί πια μέλος των «φειδωλών» χωρών, ωστόσο δεν θα προωθήσει προτάσεις έκδοσης κοινού χρέους στην Αμυνα, τόνισε η υπουργός Οικονομικών Στέφανι Χάσε, παραμένει πάντως «ανοιχτή» για ίδρυση ταμείου ειδικού σκοπού.
Στοίχημα για την πρωτοπόρο «πράσινη» Δανία είναι να προωθήσει παράλληλα τους ευρωπαϊκούς κλιματικούς στόχους έως το 2040 και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. «Οι προτεραιότητες βρίσκουν ευήκοα ώτα εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Για το εάν ικανοποιήσει και τους ψηφοφόρους της στις εκλογές του 2026, απομένει να φανεί», αναφέρει ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή.
