Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Η σύσταση της επιτροπής παρακολούθησης για την παροχή δανείων από τις τράπεζες μέσω κρατικής εγγύησης που ήταν απαραίτητη απαίτηση των κομμάτων της αντιπολίτευσης κατά τη ψήφιση του Νόμου, μετατρέπεται και σε αγκάθι στην όλη διαδικασία των περιβόητων «κρατικών εγγυήσεων». Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) η οποία απέστειλε τη γνώμη της εντός Ιουνίου και που περιλαμβάνει συγκεκριμένες αναφορές σε σχέση με την επιτροπή παρακολούθησης και για τον ρόλο της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), σημειώνει ότι η συμμετοχή των λειτουργών της στην Επιτροπή μπορεί να οδηγήσει σε σύγκρουση συμφερόντων.
Σύμφωνα με εμπιστευτική επιστολή του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, Κωνσταντίνου Ηροδότου προς τον Υπουργό Οικονομικών της Κύπρου, Κωνσταντίνο Πετρίδη, αναφέρει πως η ΕΚΤ σημειώνει ότι η Επιτροπή Παρακολούθησης που συστήνεται με το Νόμο επιφορτίζεται πρώτον με τις αρμοδιότητες παρακολούθησης της εφαρμογής των διατάξεων του Νόμου και των διαταγμάτων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότησή του και κατά δεύτερον, του συντονισμού της ορθής και αποτελεσματικής εφαρμογής τους.
Ο Διοικητής επισημαίνει ότι η ΕΚΤ αντιλαμβάνεται ότι ο ρόλος της Επιτροπής Παρακολούθησης, που προνοεί ο Νόμος, συνίσταται κατ’ ουσίαν σε ρόλο δημοσιονομικής επίβλεψης. Ειδικότερα για το ρόλο της ΚΤΚ στην εν λόγω Επιτροπή, η ΕΚΤ σημειώνει ότι έλλειψη οποιασδήποτε εντολής ή ρόλου δημοσιονομικής επίβλεψης όσον αφορά την ΚΤΚ, οι λειτουργοί της ΚΤΚ δεν είναι οι πλέον κατάλληλοι για την εκπλήρωση της εντολής αυτής. Παράλληλα, στην επιστολή του ο Διοικητής υπογραμμίζει τη θέση της ΕΚΤ που προαναφέρθηκε, λέγοντας ότι δεδομένου του ρόλου της ΚΤΚ ως αρμόδιας εθνικής αρχής για την προληπτική εποπτεία των πιστωτικών ιδρυμάτων στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (ΕΕΜ), η συμμετοχή των λειτουργών της στην Επιτροπή Παρακολούθησης μπορεί να οδηγήσει σε σύγκρουση συμφερόντων.
«Τούτο αποκτά ιδιαίτερη σημασία όσον αφορά την εξουσία της Επιτροπής Παρακολούθησης να λαμβάνει από αιτούντες, των οποίων το αίτημα για χορήγηση δανείου δεν ικανοποιείται, παράπονα κατά αποφάσεων πιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία εποπτεύονται από την ΚΤΚ και την ΕΚΤ στο πλαίσιο του ΕΕΜ. Παρόλο που η Επιτροπή Παρακολούθησης δεν διαθέτει τυπικά τέτοιες εξουσίες, θα πρέπει να διασφαλιστούν στην πράξη η απουσία παρεμβάσεων στις διαδικασίες διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου των πιστωτικών ιδρυμάτων και η αποφυγή συγκρούσεων συμφερόντων όσον αφορά ζητήματα προληπτικής εποπτείας σχετικά με την ανάγκη αποτελεσματικής διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου», σημειώνεται χαρακτηριστικά. Ο κ. Ηροδότου στην επιστολή του προς τον κ. Πετρίδη σημειώνει πως, υπό το φως των πιο πάνω, προτρέπει να επανεξεταστεί η σύνθεση της Επιτροπής Παρακολούθησης και να προβεί σε τέτοιες εισηγήσεις προς τη Βουλή των Αντιπροσώπων ώστε να διασφαλιστεί η μη συμμετοχή της ΚΤΚ.
Οριοθέτηση καθηκόντων
Επιπρόσθετα, στη βάση της γνώμης της ΕΚΤ, ο κ. Ηροδότου προτρέπει το ΥΠΟΙΚ να επανεξετάσει τη δυνατότητα καλύτερης οριοθέτησης των καθηκόντων και εξουσιών της Επιτροπής Παρακολούθησης στις πρόνοιες του Νόμου. Όπως καταγράφεται στην γνώμη της ΕΚΤ, πρέπει να διασφαλιστεί στην πράξη η απουσία παρεμβάσεων στις διαδικασίες διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου των πιστωτικών ιδρυμάτων και η αποφυγή συγκρούσεων συμφερόντων όσον αφορά ζητήματα προληπτικής εποπτείας σχετικά με την ανάγκη αποτελεσματικής διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου. Σύμφωνα με την επιστολή Ηροδότου, η ΕΚΤ υπογραμμίζει ότι κάθε ερευνητική ή άλλη εξουσία και κάθε καθήκον που ενδέχεται να ανατεθεί στην Επιτροπή Παρακολούθησης από τον νομοθέτη θα πρέπει να ασκείται αποκλειστικά με σκοπό την εκπλήρωση των καθηκόντων της βάσει του Νόμου και χωρίς να επηρεάζει τα καθήκοντα και τις εξουσίες που αναθέτει στην ΚΤΚ και την ΕΚΤ το δίκαιο της Ένωσης όσον αφορά την προληπτική εποπτεία των πιστωτικών ιδρυμάτων. Επιπρόσθετα, σχετικά με την αρμοδιότητα της Επιτροπής Παρακολούθησης να δέχεται παράπονα από αιτούντες των οποίων το αίτημα για χορήγηση δανείου δεν ικανοποιείται, η ΕΚΤ αντιλαμβάνεται ότι η Επιτροπή Παρακολούθησης θα ενημερώνει απλώς τον Υπουργό Οικονομικών και την οικεία Κοινοβουλευτική Επιτροπή για τη λήψη των εν λόγω παραπόνων, χωρίς να έχει την εξουσία να προβαίνει σε οποιαδήποτε ενέργεια για την επίλυση ή την έκδοση απόφασης επί των διαφορών που ενδεχομένως θα ανακύπτουν από τα εν λόγω παράπονα.
Τέλος, όπως περιγράφει στην επιστολή, ως προς τις επιπτώσεις για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της επιβολής διοικητικών προστίμων σε πιστωτικά ιδρύματα και δανειολήπτες από τον Υπουργό Οικονομικών ο Νόμος επιφυλάσσει στην ΚΤΚ συμβουλευτικό ρόλο. Όπως καταγράφεται στην γνώμη της ΕΚΤ, δεδομένου ότι δεν της ανατίθεται κανένα καθήκον πέραν του συμβουλευτικού ρόλου και καθιστά αρμόδιο για τη λήψη αποφάσεων επιβολής προστίμων τον Υπουργό, γίνεται αντιληπτό ότι η ΚΤΚ δεν μπορεί να υπέχει καμία ευθύνη. «Κατά την άποψή μας, σχετική τροποποίηση στον νόμο η οποία να διασαφηνίζει τον περιορισμό της ευθύνης της ΚΤΚ θα παρέχει την απαραίτητη νομική σαφήνεια. Καταλήγοντας, καλούμε το Υπουργείο Οικονομικών, να εξετάσει όλες τις αναφορές της γνώμης της ΕΚΤ, και να προβεί σε εισηγήσεις προς τη Βουλή των Αντιπροσώπων ώστε να διασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα καθώς και η ανεξαρτησία και ακεραιότητα της ΚΤΚ», καταλήγει.
Η απόφαση για ψήφιση
Υπενθυμίζεται πως, με τροπολογία του ΔΗΚΟ, Συμμαχίας Πολιτών, Αλληλεγγύης και Κινήματος Οικολόγων της προηγούμενης Βουλής, αποφασίστηκε ενόψει της ψήφισης του νομοσχεδίου των κρατικών εγγυήσεων να συσταθεί Επιτροπή Παρακολούθησης για την εφαρμογή των διατάξεων του Νόμου και των δυνάμει αυτού εκδιδόμενων Διαταγμάτων και συντονισμού της ορθής και αποτελεσματικής εφαρμογής τους. Η Επιτροπή βάσει της τροπολογίας θα συγκροτείται από τον Γενικό Λογιστή ή τον Βοηθό Γενικό Λογιστή, ο οποίος θα είναι και ως πρόεδρος της Επιτροπής, από λειτουργό του Υπουργείου Οικονομικών που ορίζεται από τον Υπουργό και από δύο λειτουργούς της Κεντρικής Τράπεζας, οι οποίοι ορίζονται από τον Υπουργό ύστερα από σύσταση του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, καθώς και από τον Γενικό Ελεγκτή ή εκπρόσωπό του, ο οποίος συμμετέχει ως παρατηρητής
