Κυπριακό στο παιχνίδι του χρόνου

Η δήλωση της Μαρίας Άνχελα Ολγκίν σε συνέντευξή της στον «Πολίτη» την εβδομάδα που πέρασε, ότι η λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας δεν αποτελεί πλέον κοινό σημείο αναφοράς, πέρασε ως και αδιάφορη στο πολιτικό σκηνικό και την επικαιρότητα. Ήταν όμως μία δήλωση που δεν άφηνε πολλά περιθώρια αισιοδοξίας και σκιαγραφούσε παράλληλα με ακρίβεια το πού βρίσκεται σήμερα το Κυπριακό. Η δήλωση της προσωπικής απεσταλμένης του γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών επιβεβαίωνε το βαθύ χάσμα που υπάρχει μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Ένα βαθύ χάσμα από το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά και μετά, αλλά και το πώς η κατάσταση στο Κυπριακό άλλαξε άρδην με τη χρόνια στασιμότητα. Το ερώτημα είναι τώρα τι γίνεται και τι αναμένεται να εκτυλιχθεί στη διάσκεψη της Νέας Υόρκης. Όπως διαφαίνεται, η διάσκεψη αποτελεί στην ουσία μία προσπάθεια να διατηρηθεί η διαδικασία ζωντανή, με επίτευξη κάποιας συμφωνίας στα χαμηλής πολιτικής ζητήματα. Είναι στην ουσία ένα παιχνίδι με τον χρόνο, αναμένοντας τον Οκτώβριο, όταν θα ξεκαθαρίσει το ποιος θα είναι ο ηγέτης της τ/κ πλευράς.

Μικρό καλάθι

Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως τον περασμένο Μάρτιο στη Γενεύη, ο γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες μιλούσε για μία θετική ατμόσφαιρα στις συνομιλίες. Τότε, είχε συμφωνηθεί μεταξύ των δύο ηγετών και ανακοινώθηκε από τον κ. Γκουτέρες δέσμη πρωτοβουλιών για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Σε αυτό το πλαίσιο αναμενόταν πως μέχρι την επόμενη διάσκεψη, δηλαδή αυτή που θα γίνει τις επόμενες μέρες στη Νέα Υόρκη, θα υπήρχε απόφαση για άνοιγμα τεσσάρων σημείων διέλευσης, αποναρκοθέτηση, σύσταση τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, πρωτοβουλίες για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στις μεταλλευτικές περιοχές, την ηλιακή ενέργεια στη νεκρή ζώνη και την αποκατάσταση των κοιμητηρίων. Η συμφωνία που ανακοινώθηκε προκάλεσε αισιοδοξία σε κάποιους για το γεγονός πως διατηρήθηκε ζωντανή η διαδικασία και δεν υπήρξε, όπως πολλοί ανησυχούσαν μία προσπάθεια επίρριψης ευθυνών στην πλευρά μας για τη στασιμότητα. Στους καλά γνωρίζοντες το Κυπριακό, η ανακοίνωση αυτή ήταν η απόδειξη του πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα για την επανέναρξη των συνομιλιών και η εμπέδωση της απουσίας ενός κοινού εδάφους μεταξύ των δύο πλευρών, με αποτέλεσμα πλέον το Κυπριακό να συζητείται σε χαμηλής στάθμης και πολιτικής ζητήματα.

Η κυκλική κινητικότητα, φαίνεται να ευνοεί όλα τα μέρη πάντως αυτή τη στιγμή. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης θέλει σίγουρα κάποια πρόοδο στο Κυπριακό και για λόγους ουσίας αλλά και για λόγους τακτικής, η Αθήνα θεωρεί πως η κινητικότητα στο Κυπριακό βοηθά παράλληλα τα ελληνοτουρκικά που είναι σημαντικά για την εξομάλυνση της σχέσης Ε.Ε.- Τουρκίας, ενώ η Άγκυρα θέλει επί του παρόντος να δείξει ένα καλό πρόσωπο δεδομένης της αναδιαμόρφωσης της σχέσης της με την Ε.Ε. Ο Ερσίν Τατάρ μπορεί να μην κέρδισε επί του παρόντος το λεκτικό που θέλει, όμως το γεγονός ότι υπάρχει ανοικτό το ζήτημα τού επιτρέπει να το ερμηνεύει στο εσωτερικό του ως ενδεχόμενη αλλαγή του πλαισίου λύσης, αν ο ίδιος παραμείνει στο πηδάλιο. Τα Ηνωμένα Έθνη, σε μία περίοδο υπαρξιακής κρίσης και με δεδομένες τις ανεπίλυτες συγκρούσεις, θέλουν να δείξουν πως υπάρχει κινητικότητα και πρόοδος τουλάχιστον σε ένα μεγάλο διεθνές πρόβλημα και αυτός είναι ο λόγος που δίδουν πλέον ιδιαίτερη έμφαση έστω και στα μικρά βήματα.

Ελπίδα για άνοιγμα οδοφράγματος

Τις επόμενες μέρες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Τ/κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ μεταβαίνουν στη Νέα Υόρκη, χωρίς ωστόσο να έχουν υλοποιήσει τη δέσμη πρωτοβουλιών που έθεσε στο τραπέζι ο Αντόνιο Γκουτέρες. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες γίνεται προσπάθεια μέχρι και την τελευταία στιγμή να υπάρξουν θετικές εξελίξεις στα Μέτρα που έχουν αποφασιστεί και κυρίως στο κεφάλαιο ανοίγματος οδοφράγματος, που θα ενισχύσει όπως λέγεται τη διαδικασία. Σε αυτή την προσπάθεια, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, έντονο ρόλο έχει παίξει η κα Ολγκίν κατά την επίσκεψή της στην Κύπρο. Θα πρέπει να σημειωθεί πως στη Νέα Υόρκη δεν θα συνοδεύσουν αυτή τη φορά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας οι πολιτικοί αρχηγοί, για λόγους πρακτικούς, όπως έχει αναφερθεί. Σύμφωνα με ενημέρωση της «Κ», εκτιμάται πως θα παρευρεθούν οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας και Τουρκίας, ενώ αναμένεται να διευκρινιστεί αν από πλευράς Ηνωμένου Βασιλείου θα συμμετάσχει ο υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Ένα ερωτηματικό υπάρχει για τη συμμετοχή της Ε.Ε. και συγκεκριμένα αν ο ειδικός απεσταλμένος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο Γιαχάνες Χαν, θα βρίσκεται έστω και στους διαδρόμους. Σύμφωνα με την ενημέρωση της «Κ», επί του παρόντος δεν διαφαίνεται να γίνεται αποδεκτή από την τουρκική πλευρά η συμμετοχή του κ. Χαν στο τραπέζι.

Κρίσιμος χειμώνας;

Κύριος στόχος πάντως, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, είναι να μείνει ανοικτή η διαδικασία μέχρι και τον Οκτώβριο που θα ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο στα Κατεχόμενα. Διπλωματικοί κύκλοι σημειώνουν πως αναλόγως των αποτελεσμάτων, μεταξύ Νοεμβρίου και Μαρτίου να κατατεθούν και συγκεκριμένες ιδέες στο τραπέζι. Αξίζει να σημειωθεί πως τον προσεχή Μάιο θα διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές και δεν αποκλείεται η κινητικότητα να υπάρξει εν μέσω του προεκλογικού. Μία κίνηση που δεν αποκλείεται να δημιουργήσει εσωτερικές αναταράξεις και συζητήσεις, τόσο στο κυβερνητικό στρατόπεδο, όσο και στο μέτωπο της αντιπολίτευσης. Όσο όμως κι αν ο Οκτώβριος αποτελεί σημείο καμπής, υπάρχουν ήδη ανησυχίες για το τι θα μεσολαβήσει τον Σεπτέμβριο στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. Διπλωματικοί κύκλοι εκφράζουν ανησυχία για το ποια θα είναι η στάση του απρόβλεπτου Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στον Οργανισμό και αν θα υπάρξει οποιοδήποτε πισωγύρισμα στην παρουσία της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ.