ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Ασπίδα Κομισιόν απέναντι στα fake news

Οι προκλήσεις της ποιοτικής δημοσιογραφίας σε μία περίοδο έξαρσης των κατασκευασμένων ειδήσεων στο επίκεντρο του «Cyprus in the Digital Agenda»

Της Μαρίνας Οικονομίδου

Της Μαρίνας Οικονομίδου

economidoum@kathimerini.com.cy

Σε μία εποχή όπου η ψηφιακή ενημέρωση κυριαρχεί και τα παραδοσιακά μέσα τα οποία ακολουθούν ελέγχους κανόνες και περιορισμούς υποχωρούν, οι ψευδείς, κατασκευασμένες ειδήσεις, γνωστές ως fake news εξαπλώνονται επικίνδυνα, χωρίς να υπόκεινται στον οποιοδήποτε έλεγχο. Σε τέτοιο σημείο, όπου η ποιοτική και σοβαρή δημοσιογραφία έχει να αντιμετωπίσει προκλήσεις και ηθικά διλήμματα για λόγους επιβίωσης και επικράτησης. Το μεγάλο ερώτημα που εγείρεται είναι ποιος θα σταματήσει τα fake news και με ποιο τρόπο, ούτως ώστε η δημοσιογραφία και η ψηφιακή ενημέρωση να ανακτήσει την αξιοπιστία της.

Το σκάνδαλο Cambridge Analytica

Στο συνέδριο «Cyprus in the Digital Agenda» που διοργάνωσε η εφημερίδα Καθημερινή και ο όμιλος SPP MEDIA τέθηκε το ζήτημα της ψευδούς είδησης απέναντι στην ποιοτική δημοσιογραφία. Ο συντονιστής του συνεδρίου και πρώην Διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου Μιχάλης Σοφοκλέους υπογράμμισε ίσως το πιο ενδεικτικό παράδειγμα της νέας εποχής της κατασκευασμένης είδησης που δεν είναι άλλο από το σκάνδαλο του Cambridge Analytica, της εμπλοκής της εν λόγω εταιρείας στην προεκλογική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ και της εκστρατείας του Brexit. Έθιξε το ζήτημα της ποιοτικής δημοσιογραφίας που έστρεψε στην εισαγωγή συνδρομής για την ανάγνωση κάποιων μεγάλων ΜΜΕ ούτως ώστε να διατηρήσουν την ποιότητά τους απέναντι στις ιστοσελίδες που αναπαραγάγουν κατασκευασμένες ειδήσεις.



Παπαχελάς: Η ελίτ να επικοινωνήσει με τον μέσο πολίτη

Ο διευθυντής της «Καθημερινής» Ελλάδος Αλέξης Παπαχελάς, έστειλε το δικό του μήνυμα για την εισαγωγή αλλά και την εξάπλωση των κατασκευασμένων ειδήσεων στην Ελλάδα. Όπως εξήγησε ο κ. Παπαχελάς, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν μεν σε πολλούς πολίτες την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους τις οποίες δεν μπορούσαν να εκφράσουν στο παρελθόν, ωστόσο το αυτό οδήγησε στην απώλεια του ορθού και συνετού λόγου. Αναφέρθηκε στην ελληνική κρίση και στη σύνδεση της με την έξαρση των κατασκευασμένων ειδήσεων. Υπογράμμισε δε πως στην Ελλάδα, όπου πολλοί πολίτες αρέσκονται στις θεωρίες συνομωσίας, βρίσκουν έδαφος ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης που αναπαράγουν θεωρίες συνωμοσίας και κατ’ επέκταση ψευδείς ειδήσεις. Ο κ. Παπαχελάς υπογράμμισε την ανάγκη να βρεθούν τα κατάλληλα εργαλεία στο διαδίκτυο για αντιμετώπιση της κατάστασης αλλά και το οτι η ελίτ θα πρέπει να βρει τρόπο να επικοινωνήσει με τον μέσο πολίτη και όχι να τον αγνοεί όπως άλλωστε έγινε στο παρελθόν.



Κομισιόν στο στόχαστρο των fake news

Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς σε οπτικογραφημένο βίντεο υπογράμμισε την προσήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον αγώνα κατά των ψευδών ειδήσεων και την ομάδα δράσης που έχει δημιουργηθεί για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Σημείωσε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βρεθεί πολλές φορές στο στόχαστρο των fake news.

Ενδεικτικά στην παρουσίασή της η υπεύθυνη των πολυμέσων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τζίβκα Πέτκοβα, αναφέρθηκε σε μία σειρά ψευδών ειδήσεων που είχαν να κάνουν με την Κομισιόν, όπως ρεπορτάζ που αναπαράχθηκαν και ήθελαν την Κομισιόν να απαγορεύει τις τηγανιτές παράτες και τα μπαλόνια για τα παιδιά.

Τα fake news

Τι όμως ορίζεται ως ψευδής είδηση; Σύμφωνα με την Κομισιόν όπως εξήγησε η κα Πετκοβα, είναι οι «αποδεδειγμένα ψευδείς ή παραπλανητικές πληροφορίες που δημιουργούνται, παρουσιάζονται και διαδίδονται για οικονομικό όφελος ή για τη σκόπιμη παραπλάνηση του κοινού, και που ενδέχεται να βλάψουν το κοινό συμφέρον». Ο ορισμός αυτός ήταν αποτέλεσμα μίας ανεξάρτητης έκθεσης που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2018 από ομάδα εμπειρογνωμόνων αλλά και από τις ευρύτερες διαβουλεύσεις που διεξήχθησαν το τελευταίο διάστημα. Όπως εξήγησε η εκπρόσωπος της Κομισιόν, στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι να καταστεί η Ε.Ε ως ο εκπρόσωπος των anti-fake news αλλά ο φορέας που θα εκπροσωπεί την ποιοτική δημοσιογραφία.

Η κ. Πετκοβα επεσήμανε πως τόσο οι διαδικτυακές πλατφόρμες όσο και οι διάφορες επιχειρήσεις μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια να καταπολεμηθούν οι εκστρατείες παραπληροφόρησης. Όπως εξήγησε τα fake news, βασίζονται στην ενίσχυση του συναισθήματος και αυτό ακριβώς θα προσπαθήσει να κάνει και η Ε.Ε για την αντιμετώπισή του. Σε αυτό το πλαίσιο γίνεται μια συντονισμένη πολιτική στρατηγικής επικοινωνίας, εκπονηθείσα από τις υπηρεσίες της Επιτροπής που θα καθορίσει δραστηριότητες προβολής με στόχο την αντιμετώπιση των ψευδών αφηγήσεων σχετικά με την Ευρώπη και την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, εντός και εκτός της ΕΕ. Ενδεικτική και η εκστρατεία όπου η Ε.Ε προσπαθεί να περάσει αληθινές ιστορίες με αληθινούς ανθρώπους μέσα στην Ε.Ε όπως και η καμπάνια με τον 80χρονο φοιτητή Εράσμους Μιγκέλ Καστίγιο.

Μέτρα χωρίς αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο

Η Κομισιόν σύμφωνα με την κα. Πέτκοβα έχει κάνει λόγο για την εισαγωγή κώδικα ορθής πρακτικής για την παραπληροφόρηση που θα πρέπει να αναπτύξουν και να ακολουθούν οι διαδικτυακές πλατφόρμες. Στόχος είναι ένα φόρουμ που στόχο έχει να προσφέρει ένα πλαίσιο αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ διαδικτυακών πλατφορμών, διαφημιζόμενων και μεγάλων διαφημιστών, και να εξασφαλιστεί η δέσμευση για συντονισμό και ένταση των προσπαθειών για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.

Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί πως επί του παρόντος δεν έχει βρεθεί ένα αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο που θα μπορεί να επιβάλλει ποινές ακόμα και να κλείνει μέσα που αναπαραγάγουν ψευδείς και κατασκευασμένες ειδήσεις.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Της Μαρίνας Οικονομίδου

Πολιτική: Τελευταία Ενημέρωση

X